თბი­ლი­სის ოპე­რის თე­ატ­რის გარ­შე­მო ცხა­რე კა­მა­თი არ მთავ­რდე­ბა, თუმ­ცა სი­ტყვა გან­სჯის­თვის ეძ­ლე­ვა ყვე­ლას, გარ­და ოპე­რის მეს­ვე­უ­რე­ბი­სა, - მომ­ღერ­ლე­ბი­სა, დი­რი­ჟო­რი­სა და ორ­კესტრის მუ­სი­კო­სე­ბი­სა. ყვე­ლა­ზე ნაკ­ლებს ისი­ნი ლა­პა­რა­კო­ბენ, უმე­ტე­სო­ბა ამ თე­მის გარ­შე­მო დუ­მილს ამ­ჯო­ბი­ნებს...

ჩვენ ცნო­ბილ სა­ო­პე­რო მომ­ღე­რალს თა­მარ ივერს შევ­ხვდით, რო­მელ­მაც "აბე­სა­ლომ და ეთერ­ში" ეთე­რის როლი, რო­გორც ამ­ბო­ბენ, შე­სა­ნიშ­ნა­ვად შე­ას­რუ­ლა (სპექ­ტაკლზე დას­წრე­ბის სა­შუ­ა­ლე­ბა ცხა­დია, არ მოგ­ვე­ცა). მის­თვის ეს დღე ორ­მა­გად სა­სი­ხა­რუ­ლო იყო, რა­ზეც "ამ­ბე­ბი.გე"-ს მკი­თხველს თა­ვად ქალ­ბა­ტო­ნი თა­მა­რი ესა­უბ­რე­ბა:

- მამა ოპე­რის მომ­ღე­რა­ლი იყო და ოც­ნე­ბად ჰქონ­და ქცე­უ­ლი თბი­ლი­სის ოპე­რის სცე­ნა­ზე ვე­ნა­ხე, წამ­ყვა­ნი პარ­ტია მემ­ღე­რა, მაგ­რამ ამ ქვეყ­ნი­დან ისე წა­ვი­და, ამას ვერ მო­ეს­წრო. რამ­დე­ნი­მე დღის წინ კი მა­მას ოც­ნე­ბა ავუხ­დი­ნე... მოკ­ლედ, ამ ყვე­ლაფ­რის გა­მოც ჩემ­თვის ოპე­რის თე­ატ­რის გახ­სნა ორ­მა­გად მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი იყო. მით უფრო, რომ ის­ტო­რი­ა­ში შე­ვი­და ფაქ­ტი, რომ ამ ღირ­სახ­სო­ვარ დღეს სცე­ნა­ზე ვი­დე­ქი და ვმღე­რო­დი, რაც მა­მა­ჩე­მის ხსოვ­ნას მი­ვუ­ძღვე­ნი. რაც შე­ე­ხე­ბა სპექ­ტაკლს, აზრი ბევ­რნა­ი­რი იყო, მათ შო­რის, სა­დაო მო­მენ­ტე­ბიც, თუნ­დაც ყბა­და­ღე­ბუ­ლი დე­კო­რა­ცი­ის თემა. სპექ­ტაკ­ლი მო­გეხ­სე­ნე­ბათ, რე­პე­ტი­ცი­ე­ბის მსვლე­ლო­ბი­სას იხ­ვე­წე­ბა და გე­ნე­რა­ლურ რე­პე­ტი­ცი­ა­ზე რო­გორც ჩა­ბარ­დე­ბა, სა­ბო­ლო­ოდ იმ სა­ხეს იღებს.

- თქვენ მოგ­წონ­დათ ჩა­ბა­რე­ბამ­დე სპექ­ტაკ­ლის დე­კო­რა­ცია?

- ოპე­რის მომ­ღე­რა­ლი ვარ და, რა თქმა უნდა, მაქვს ჩემი ინ­დი­ვი­დუ­ა­ლო­ბა, ის­ვეე რო­გორც ჩემს კო­ლე­გებს. უკვე გან­ვლი­ლი ეტა­პია და ვი­ტყვი, რომ ჩვენც გარ­კვე­უ­ლი და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბა გვქონ­და, რომ რა­ღა­ცე­ბი გა­და­კე­თე­ბუ­ლი­ყო, თუნ­დაც ის ყბა­და­ღე­ბუ­ლი "ქვა". რამ­დენ­ჯერ­მე იყო ამის მცდე­ლო­ბაც, რა­ღა­ცე­ბი შე­იც­ვა­ლა კი­დეც, მაგ­რამ ის ფორ­მე­ბი ისე­ვე შე­ნარ­ჩუნ­და. სა­ბო­ლო­ოდ, კი რა გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბაც ბა­ტონ­მა გოგი ალექ­სი-მეს­ხიშ­ვილ­მა მი­ი­ღო, ეს ყვე­ლა­ზე სა­უ­კე­თე­სო ვა­რი­ან­ტია. იმა­საც ვი­ტყვი, ბა­ტო­ნი გოგი ცდი­ლობ­და და მისი იდე­ა­ფიქ­სი იყო, სპექ­ტაკ­ლი სა­უ­კე­თე­სო ყო­ფი­ლი­ყო, მაგ­რამ ადა­მი­ა­ნებს აქვთ მიდ­რე­კი­ლე­ბა, ერთი სა­გა­ნი მე­ო­რეს შე­ა­და­რონ... არა­და, ყვე­ლა სი­უ­რე­ა­ლის­ტი მხატ­ვრე­ბის ნა­მუ­შევ­რე­ბი რომ გან­ვი­ხი­ლოთ, ყველ­გან ვნა­ხავთ თუნ­დაც შიშ­ველ ქალს და ე.წ. ფა­ლოსს, რა­საც ის "ქვა" პრე­მი­ე­რამ­დე შე­ა­და­რეს. არა­და, ეს იყო მხატ­ვრის იდეა, მისი ხედ­ვა და მისი უფ­ლე­ბაც. იქ­ნე­ბა და იმ ქვის, რო­გორც სიმ­ბო­ლოს, გარ­შე­მო ტრი­ა­ლებს მთე­ლი სპექ­ტაკ­ლი?! მოკ­ლედ, ვერ გა­უ­გეს, რად­გა­ნაც პუბ­ლი­კა მა­ინც ასე ერ­თმნიშ­ვნე­ლოვ­ნად ხე­დავ­და და დე­კო­რა­ცი­ის იმ ნა­წილს "აბე­სა­ლომ და ეთე­რის­თვის" მი­უ­ღებ­ლად მი­იჩ­ნევ­და.

- რას გვე­ტყვით სა­კუ­თარ როლ­ზე, - ეთე­რის პარ­ტი­ა­ზე, რო­მე­ლიც იმ­ღე­რეთ?

- ძა­ლი­ან ღრმა რო­ლია. მომ­ღე­რა­ლი სულ თხრო­ბი­სა და დი­ა­ლო­გის რე­ჟიმ­შია. ამი­ტომ ვერ ვი­ტყვი, რომ რა­ი­მე გა­მორ­ჩე­უ­ლი არია აქვს ეთერს. ვერც იმას ვი­ტყვი, რომ ეს ვერ­დი­სა და პუ­ჩი­ნის სტი­ლია, არის ხალ­ხურ-აღ­მო­სავ­ლუ­რი, რო­მე­ლიც ძა­ლი­ან მომ­წონს. ღრმა არის ის სათ­ქმე­ლი, რა­საც ეთე­რი ამ­ბობს. ასე იტა­ლი­ურ ოპე­რა­ში ვერ იტყვი, ამას ქარ­თუ­ლი ფრა­ზი­რე­ბე­ბი გან­სა­ზღვრავს. დიახ, დიდი გუ­ლია ჩა­დე­ბუ­ლი, ამ­ხე­ლა გულს იტა­ლი­ურ ოპე­რა­ში ვერ ჩა­დებ.

- ისე აქამ­დე რა­ტომ არ გა­ვი­და ეს სპექ­ტაკ­ლი უცხო­ეთ­ში?

- სა­დღაც ალ­ბათ, ენის ბა­რი­ე­რიც არის, უცხო­ე­ლი რო­გორ ის­წავ­ლის საკ­მა­ოდ რთულ ტექსტს?

- "აბე­სა­ლომ და ეთე­რი" - ეს ოპე­რა ბოლო დროს კრი­ტი­კის ობი­ექ­ტი გახ­და. ზოგს არ მოს­წონს...

- ევ­რო­პუ­ლი ყუ­რის­თვის, რა­ღაც მო­მენ­ტში, ეს ოპე­რა აღ­მო­სავ­ლუ­რად ჟღერს, რა­ღაც ად­გი­ლე­ბი, მათ­თვის შე­იძ­ლე­ბა ზედ­მე­ტად ხალ­ხუ­რი იყოს, მაგ­რამ რომ ავი­ღოთ "ევ­გე­ნი ონე­გი­ნი", იქაც არის რუ­სუ­ლი ხალ­ხუ­რი სიმ­ღე­რა, ჩა­ი­კოვ­სკის აქვს ასე­თი სტი­ლი ჩარ­თუ­ლი. ევ­რო­პა­ში რამ­დე­ნი­მე ცნო­ბი­ლი ოპე­რის დი­რექ­ტორს "აბე­სა­ლომ და ეთე­რი" მო­ვას­მე­ნი­ნე და აღ­ფრთო­ვან­დნენ, მზად იყ­ვნენ კი­დეც მის და­სად­გმე­ლად, მაგ­რამ წარ­მოდ­გე­ნა­ზე ხალ­ხი არ მივა, თუ ვთქვათ, არ არის საკ­მა­რი­სი რეკ­ლა­მა, რად­გა­ნაც ეს არ არის ჯუ­ზე­პე ვერ­დი და პუ­ჩი­ნი, რო­მე­ლიც ყვე­ლამ იცის. ამი­ტომ ამას ცოტა სხვა წარ­დგე­ნა, სხვა პი­ა­რი, რეკ­ლა­მა სჭირ­დე­ბა, რაც მო­გეხ­სე­ნე­ბათ, დიდ თან­ხებ­თან არის და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი. "კო­ვენტ გარ­დე­ნი" ამა­ში მი­ლი­ო­ნებს არ ჩა­დებს, მით უფრო, რომ არ იცის, ხალ­ხი რო­გორ მი­ი­ღებს სპექ­ტაკლს. თან, ყვე­ლა იმას უყუ­რებს, რომ სხვა­გან, უცხო ქვე­ყა­ნა­ში ეს სპექ­ტაკ­ლი სად დად­გმუ­ლა და რა რე­ზო­ნან­სი ჰქო­ნია. "აბე­სა­ლო­მი და ეთე­რი" კო­მუ­ნის­ტე­ბის დროს სულ ორ­ჯერ არის სა­ზღვრებს მიღ­მა ნამ­ყო­ფი, მაგ­რამ ეს არ ით­ვლე­ბა, ისი­ნი ბოლო 5 წლის შე­დე­გებს უყუ­რე­ბენ და როცა ამას ვერ ხე­და­ვენ, თა­ვად სა­ქარ­თვე­ლოს მხა­რეს სთა­ვა­ზო­ბენ, ჩვენ დავ­დგამთ, მაგ­რამ და­ფი­ნან­სე­ბა და წარ­დგე­ნა თქვენ უნდა გა­ა­კე­თო­თო, რად­გა­ნაც უც­ნობ სპექ­ტაკლზე ბი­ლე­თე­ბის გა­ყიდ­ვა მათ გა­უ­ჭირ­დე­ბათ.

ბა­ტონ მი­ხე­ილ სა­ა­კაშ­ვილს არ ეშ­ლე­ბო­და, რაც მოს­წონ­და და და­ინ­ტე­რე­სე­ბუ­ლი იყო, იმ საქ­მე­ში ათასებ­სა და მი­ლი­ო­ნებს დებ­და... სამ­წუ­ხა­როდ, ჩვე­ნი მხრი­დან არ იყო და­ინ­ტე­რე­სე­ბა, რომ ეს სპექ­ტაკ­ლი უცხო­ეთ­ში წარ­დგე­ნი­ლი­ყო. არ იყო და­ინ­ტე­რე­სე­ბა ჩვე­ნი თე­ატ­რის ყო­ფი­ლი ხელ­მძღვა­ნე­ლო­ბის­გა­ნაც, მქონ­და ერთ-ერთ მათ­გან­თან სა­უ­ბა­რი, ის მი­იჩ­ნევ­და, რომ სა­ორ­კესტრო ნა­წი­ლი და­სახ­ვე­წია. მოკ­ლედ, ყვე­ლა­ნა­ი­რად თა­ვის არი­დე­ბის მო­მენ­ტი იყო. ვთვლი, რომ ფა­ლი­აშ­ვი­ლის ოპე­რა "და­ი­სი" ძა­ლი­ან ეროვ­ნუ­ლია, ქარ­თუ­ლი, ხალ­ხუ­რი, მაგ­რამ "აბე­სა­ლო­მი" უფრო ახ­ლოს არის ჩემ­თან. მოკ­ლედ, ეს არის ჩვე­ნი ეროვ­ნუ­ლი სა­გან­ძუ­რი და მი­მაჩ­ნია, რომ თე­ატ­რი ამ სპექ­ტაკ­ლით უნდა გახ­სნი­ლი­ყო და არა ვთქვათ, "რი­გო­ლე­ტო­თი", მაგ­რამ თუ ვინ­მეს გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი აზრი აქვს, ამის­თვის ვე­რა­ვის გავ­კი­ცხავ. მჯე­რა, რომ რამ­დე­ნი­მე წე­ლი­წად­ში ევ­რო­პა­ში ეს სპექ­ტაკ­ლი გარ­კვე­ულ ად­გილს და­იმ­კვიდ­რებს.

- ქურ­ქე­ბი და ოპე­რის გახ­სნა დღემ­დე ცხა­რე გან­ხილ­ვის სა­გა­ნია...

- სა­სა­ცი­ლოა ეს ამ­ბა­ვი, ამა­ზე სტა­ტუ­სიც დავ­წე­რე, ქა­ლა­ქი მი­აქვს ხინ­კალს, მწვადს, შა­ურ­მას, დღე­ში მი­ლი­ო­ნო­ბით ცხვა­რი, ღორი, ძრო­ხა იკ­ვლე­ბა და მხო­ლოდ "შუ­ბის" დაგ­მო­ბით გა­მო­ი­ხა­ტა სა­ზო­გა­დო­ე­ბის პრო­ტეს­ტი. ადა­მი­ა­ნი, რო­მელ­მაც კო­მუ­ნის­ტე­ბის დროს იყი­და რა­ღაც ქურ­ქი, მას მერე სა­თუ­თად უვ­ლის, გარ­დე­რობ­ში უკი­დია, ყო­ველ­დღი­უ­რი რუ­ტი­ნის გამო ქურ­ქს ვერ­სად იც­ვამს და აი, და აი, ძლივს მი­ე­ცა სა­შუ­ა­ლე­ბა თა­ვი­სი უმოქ­მე­დო, ნა­ლო­ლი­ა­ვე­ბი სა­მო­სის ჩა­ეც­ვა, მაგ­რამ თავს სა­ში­ნე­ლი კრი­ტი­კა და­ა­ტყდა. 5 წლის წინ ასეთ თე­მებ­ზე სა­ზო­გა­დო­ე­ბა ხმას არ იღებ­და და ერთი მხრივ კარ­გია, რომ ადა­მი­ა­ნე­ბი გა­მო­ცო­ცხლდნენ. თა­ნა­მედ­რო­ვე მსოფ­ლიო ამ­ბობს, რომ "შუბა" ცხო­ვე­ლის­თვის მი­ყე­ნე­ბუ­ლი ტკი­ვი­ლის შე­დე­გია, რა­შიც ვე­თან­ხმე­ბი, მაგ­რამ პა­ლე­ო­ლი­თის ხა­ნი­დან მო­ყო­ლე­ბუ­ლი, ადა­მი­ანს აც­ვია ცხო­ვე­ლის ტყა­ვი. მა­შინ "ვე­ფხის­ტყა­ო­სა­ნიც" გა­ვაპ­რო­ტეს­ტოთ, რა­ტომ აქვს ვე­ფხვი შე­მოხ­ვე­უ­ლი?! ერთი მხრივ, ცხო­ვე­ლის ტყა­ვი ორ­გა­ნიზ­მის­თვის მარ­გე­ბე­ლი, თბი­ლია, რა­საც ხე­ლოვ­ნუ­რი ქურ­ქი ვერ ჩა­ა­ნაც­ვლებს.

- თქვენ არ გაქვთ ქურ­ქი?

- კა­რი­ე­რის და­სა­წყის­ში რამ­დე­ნი­მე მეც შე­ვი­ძი­ნე და მაქვს კარ­გი ქურ­ქე­ბი, მი­მაჩ­ნდა, რომ ის ლა­მა­ზი და შე­სა­ნიშ­ნა­ვია, მაგ­რამ რაც დრო გა­დის, ძა­ლი­ან მიმ­ძიმს მათი ჩაც­მა, რომ ვუ­ყუ­რებ რო­გორ მზად­დე­ბა, მზა­რავს. ცხო­ვე­ლებს სპე­ცი­ა­ლუ­რად აშე­ნე­ბენ, რომ შემ­დეგ მათი ბეწ­ვის­გან ქურ­ქე­ბი შე­კე­რონ. რო­დე­საც ვუ­ყუ­რე ფილ­მს ამ ყვე­ლა­ფერ­ზე, ვნა­ხე, რო­გორ არე­ტი­ა­ნე­ბენ და მერე ცო­ცხლად ატყა­ვე­ბენ, ანუ ცხო­ვე­ლი გრძნობს, რო­გორ აც­ლი­ან ტყავს, და­ვით­რგუ­ნე. ეს ფილ­მი ვე­ნა­ში, ცენ­ტრა­ლურ პროს­პექ­ტზე, ცხო­ვე­ლე­ბის დამ­ცვე­ლებს ჰქონ­დათ გა­მო­ტა­ნი­ლი. სომ გე­უბ­ნე­ბით, სუნ­თქვა გა­და­მე­კე­ტა, ერთი კვი­რა ღამე მე­ლან­დე­ბო­და. იმის მერე თუ ქურ­ქს ვიც­ვამ, ხელს გა­ვუყ­რი თუ არა, სხე­ულ­ში რა­ღაც ტკი­ვილს ვგრძნობ, ცუდ გუ­ნე­ბა­ზე ვდგე­ბი, რად­გა­ნაც იმ ფილმმა ჩემს ფსი­ქი­კა­ზე ძა­ლი­ან იმოქ­მე­და. იმის შემ­დეგ 5 ხე­ლოვ­ნუ­რი ბეწ­ვის ქურ­ქი შე­ვი­ძი­ნე. აბ­სო­ლუ­ტუ­რად მეს­მის, ვუ­თა­ნაგ­რძნობ და მათ გვერ­დით ვდგა­ვარ, ვინც "შუ­ბის" ინ­დუსტრი­ის წი­ნა­აღ­მდეგ ილაშ­ქრებს. უცხო­ეთ­ში სტუმ­რად რომ მიხ­ვი­დეთ ქურ­ქით, შე­იძ­ლე­ბა მას­თან ეს ვი­ზი­ტი ბოლო აღ­მოჩ­ნდეს, რად­გა­ნაც მას­პინ­ძე­ლი ძა­ლი­ან გა­ღი­ზი­ან­დეს.

- იმა­ზე რას გვე­ტყვით, რომ პრე­მი­ე­რა­ზე ჭეშ­მა­რი­ტი ოპე­რის მოყ­ვა­რუ­ლე­ბი ვერ მოხ­ვდნენ და იქ მის­ვლა სპე­ცი­ა­ლუ­რი მო­საწ­ვე­ვე­ბით იყო. ეს ფაქ­ტი ოპე­რის ბაღ­ში გარ­კვე­ულ­მა ჯგუფ­მა პერ­ფო­მან­სით გა­აპ­რო­ტეს­ტა...

- პირ­ვე­ლი დღე და­ხუ­რუ­ლი იყო და მოს­წა­ვე­ვე­ბით მი­ვი­და ხალ­ხი, მაგ­რამ ჩემი აზრი მაქვს და მგო­ნია, რომ 300-400 ბი­ლე­თი მა­ინც უნდა გა­ყი­დუ­ლი­ყო. ყო­ფი­ლი­ყო პარ­ტე­რი მოწ­ვე­უ­ლი სტუმ­რე­ბის­თვის, მაგ­რამ და­ნარ­ჩე­ნი ად­გი­ლე­ბი - მე­ლო­მა­ნე­ბის­თვის. დიდი ენ­რი­კო კა­რუ­ზო ამ­ბობ­და, რომ ღა­რი­ბი მსმე­ნე­ლი ყო­ველ­თვის ზე­მოთ, "გა­ლი­ორ­კებ­ზე" ზის. ამი­ტომ აპ­ლო­დის­მენ­ტებ­ზე რომ გა­მო­დი­ო­და, ყო­ველ­თვის ზე­მოთ აი­ხე­დავ­და და იმ ხალ­ხს უზ­გავ­ნი­და კოც­ნას: ესე­ნი ჩემი გულ­შე­მატ­კივ­რე­ბი არი­ან, ჭეშ­მა­რი­ტი მე­ლო­მა­ნე­ბიო. თუნ­დაც ეს "გა­ლი­ორ­კე­ბი" უნდა გა­ყი­დუ­ლი­ყო, ვი­ნა­ი­დან არი­ან ამ ქვე­ყა­ნა­ში ადა­მი­ა­ნე­ბი, ვინც ამ­დე­ნი წელი ელო­და ოპე­რის გახ­სნას და უნ­დო­და ამ დღე­სას­წა­ულს დას­წე­ბო­და.

- ამ დროს იქ ზო­გი­ერ­თი ისე­თი მოხ­ვდა, რომ სა­ერ­თოდ არც აინ­ტე­რე­სებს ხე­ლოვ­ნე­ბის ეს ჟან­რი.

- კი, უბ­რა­ლოდ ჩა­იც­ვა ლა­მა­ზი სა­მო­სი, რომ პუბ­ლი­კას და­ნახ­ვე­ბო­და... სპექ­ტაკლზე რომ მო­ბი­ლუ­რე­ბი ჰქონ­დათ ჩარ­თუ­ლი და ერ­თმა­ნეთს ემე­სი­ჯე­ბოდ­ნენ, ეს სხვა თე­მაა... ეს ყვე­ლაფ­რი ძა­ლი­ან სამ­წუ­ხა­როა...

ლალი ფა­ცია

AMBEBI.GE