ხალხი ბანკების მადის დაოკებას ითხოვს!

ეროვნულ ვალუტაში გაცემული სესხების ნაწილს კომერციული ბანკები მომხმარებლებს დოლარის კურსის შესაბამისად ახდევინებენ, რაც გაუფასურებული ლარის ფონზე მოქალაქეებს მძიმე ტვირთად აწვება. როგორც გაზეთი "რეზონანსი" წერს, მსესხებელი ვალის გასტუმრებას ვერ აუდის და ღატაკდება. ამ დროს კი საბანკო სექტორის წმინდა მოგებამ შარშან რეკორდულ მაჩვენებელს, ნახევარ მილიარდ ლარს გადააჭარბა.

მსესხებლები ლარში აღებული სესხის დაბრუნებას იმ კურსის შესაბამისად ითხოვენ, როდესაც მათ საბანკო სფეროს მიმართ ვალდებულება პირველად წარმოეშვათ. სოციალურ ქსელში ამის დამადასტურებლად სამოქალაქო კოდექსის 398-ე მუხლიც გამოაქვეყნეს, სადაც კურსთა ცვლილების შემთხვევაში კრედიტის გასტუმრების წესია განმარტებული.

სამოქალაქო კოდექსის 398-ე მუხლში წერია: "თუ გადახდის ვადის დადგომამდე გაიზარდა ან შემცირდა ფულის ერთეული (კურსი), ან შეიცვალა ვალუტა, მოვალე ვალდებულია გადაიხადოს იმ კურსით, რომელიც შეესაბამება ვალდებულების წარმოშობის დროს". თუმცა ეს არის კოდექსის ის ბუნდოვანი მუხლი, რომელიც სხვადასხვა ინტერპრეტაციის საშუალებას იძლევა და რომელიც იურისტ-ეკონომისტებში დღემდე დავის საგნად რჩება. "ვალდებულების წარმოშობის" თარიღად ზოგი სესხის აღების დღეს ასახელებს, ზოგს კი მიაჩნია, რომ ეს კრედიტის გადახდის ყოველთვიურ გრაფიკში მითითებული დღეა.

ადგილობრივი თვითმართველობის სპეციალისტი დავით ზარდიაშვილი ამბობს, რომ ამ მუხლის თანახმად, "ბანკები, რომელიც უცხოურ ვალუტას გაასესხებს, თავად იღებს პასუხისმგებლობას კურსის ცვლილების გამო გამოწვეულ ყველა რისკზე, ხოლო მოვალე დარჩენილ ვალს იხდის იმ კურსით, რაც გასესხების დროს არსებობდა!"

არგუმენტი, რომ დოლარის გასესხების შემთხვევაში დოლარი უნდა დაბრუნდეს, მხედველობაში არ მიიღება, რადგან "ეროვნული ბანკის შესახებ" ორგანული კანონის თანახმად გადახდის ერთადერთი კანონიერი საშუალება არის ლარი: "ე. ი. მნიშვნელობა არა აქვს, ლარი მაქვს ნასესხები თუ დოლარი, რადგან ვალი ლარით უნდა გადავიხადო!

ესეც რომ არა, სკ-ის 389-ე მუხლის თანახმად, დოლარი რომც მქონდეს დასაბრუნებელი, ბანკი ვალდებულია, დოლარზე ლარის კონვერტაცია იმ კურსით აწარმოოს, რაც დოლარის გასესხებისას არსებობდა. სამართალი უხეშად ირღვევა, როცა ბანკებს დოლარში (ან სხვა უცხოურ ვალუტაში) ვალი მიაქვთ არა იმ კურსით, რითაც გაასესხეს, არამედ ვალის გადახდის დროს გაზრდილი კურსით. მნიშნველობა არა აქვს, რა წერია სასესხო ხელშეკრულებაში, რადგან ყველა გარიგება, რომელიც კანონს ეწინააღმდეგება, ბათილია", - მიაჩნია დავით ზარდიაშვილს.

საბანკო სფეროს სპეციალისტი ლია ელიავა ამბობს, რომ ის მსესხებელი, რომელმაც ვალი ლარში აიღო, ყოველთვიურ გადასახადს დოლარის კურსის მიხედვით არ უნდა იხდიდეს. ეს არის პრობლემა და აუცილებელია, რომ სახელმწიფომ და ეროვნულმა ბანკმა საკითხი მოაგვარონ განაგრძეთ კითხვა