"თეთრი ოქრო" საქართველოში აღარ ჩხრიალებს - ბამბა ქვეყნის თითქმის ყველა კუთხეში მოჰყავდათ...

ქართველები ოდითგანვე გამოირჩეოდნენ მოხდენილი ჩაცმულობით. ისტორიული წყაროებიდან ცნობილია, რომ საქართველოში გლეხებსაც კი ლამაზად და სუფთად ეცვათ, ამით ისინი თავად-აზნაურებს არ ჩამოუვარდებოდნენ, თბილისს კი კავკასიის პარიზს ეძახდნენ. იმ ქსოვილებს შორის, რომლებსაც ქართველები თავიანთი სამოსის შესაკერად იყენებდნენ, გამორჩეული ადგილი ეჭირა ბამბის ქსოვილებს. სამწუხაროდ, ბამბა ჩვენში აღარ იწარმოება. არადა, ეს კულტურა, რომელსაც "თეთრ ოქროსაც" უწოდებენ, საქართველოში უძველესი დროიდან მოჰყავდათ. გვესაუბრება ისტორიის დოქტორი, ეთნოლოგი ნანული აზიკური.

- მე მიმუშავია იმ ხალხთან, ვინც ბამბის წარმოებას მოესწრო და ეს საკითხიც შევისწავლე. როგორც ჩანს, ბამბა საოჯახო საჭიროებისთვის მოჰყავდათ, ძირითადად, ბაღებში, ბოსტნეულთან ერთად. ზოგჯერ ბამბასა და სიმინდს მონაცვლეობით თესავდნენ, საგანგებოდ ბამბისთვის ფართობი არ ჰქონდათ გამოყოფილი, მაგრამ მიუხედავად ამისა, ჩვენებური ბამბა სხვა ქვეყნებში მოწეულს არაფრით ჩამოუვარდებოდა.

- როდის იყო ყველაზე განვითარებული ბამბის წარმოება საქართველოში?

- მე-19 საუკუნეში ამერიკაში სამოქალაქო ომი დაიწყო. მანამდე ევროპას ბამბით ამერიკა ამარაგებდა, ომის გამო კი ევროპაში ბამბის მიწოდება შემცირდა. ამიტომაც გახდა საჭირო, ბამბა ევროპიდანაც შეეტანათ და აზიის იმ ქვეყნებიდანაც, სადაც ის მოჰყავდათ. იმ ხანებში გაიზარდა ბამბის მოსავალი და ფასმაც აიწია. ამას ხელი შეუწყო მეფისნაცვალმა ვორონცოვმა, რომელმაც 1860-იან წლებში საქართველოში ბამბის თესლი შემოიტანა. თუმცა, მან ვერ იხარა და ისევ ადგილობრივმა თესლმა გაამართლა. ამერიკაში ომის დამთავრების შემდეგ საქართველოში ბამბის წარმოება კვლავ შემცირდა, მაგრამ ხელისუფლება მოსახლეობას თესლს მაინც ურიგებდა. საინტერესოა, რომ 1911 წელს მთელ საქართველოში ბამბა 7800 დესეტინა მიწაზე (დაახლოებით 8500 ჰექტარი) იყო დათესილი. სულ იწევდნენ 91 ათას ფუთ ბამბას, 1914 წლისთვის კი მოწეულ იქნა 150 ათასი ფუთი (დაახლოებით 2,46 ტონა).

გაგრძელება

გამოგვყევით, თუ დაინტრესებული ხართ მხოლოდ საზოგადოებრივი თემებით და არ გსურთ, მიიღოთ სხვა, თქვენთვის უინტერესო ინფორმაცია.

გამოიწერეთ საზოგადოების სიახლეები და იხილეთ ის თქვენს Newsfeed-ში!

AMBEBI.GE/საზოგადოება