პოლიტიკა
სამართალი
სპორტი

4

ივნისი

დღის ზოგადი ასტროლოგიური პროგნოზი

4 ივნისი, ოთხშაბათი, მთვარის მეცხრე დღე დაიწყება 14:30-ზე, მთვარე სასწორში გადავა 17:41-ზე – დღის ენერგია უარყოფითად მოქმედებს ადამიანებზე. პროვოკაციების დღეა, უფრთხილდით მოტყუებას და ცდუნებებს, იყავით მოკრძალებული. ცოტა დაისვენეთ, აღიდგინეთ ძალა. მოუფრთხილდით პირად ნივთებს. იყავით თავშეკავებული და ტოლერანტული სამსახურში, კომუნიკაციაში, ეცადეთ არავის ანაწყენოთ. არ მიიღოთ მონაწილეობა სარისკო საქმიანობაში. არ არის რეკომენდებული ბიზნესის დაწყება, პრეზენტაციებსა და გასართობ ღონისძიებებზე დასწრება, ხელშეკრულებების გაფორმება. საბუთების შედგენა. აქტიური ორგანოებია: თირკმელები, შარდის ბუშტი, გამომყოფი სისტემა.
მსოფლიო
საზოგადოება
სამხედრო
კულტურა/შოუბიზნესი
მოზაიკა
კონფლიქტები
მეცნიერება
Faceამბები
კვირის კითხვადი სტატიები
თვის კითხვადი სტატიები
რა შეცდომები დაუშვა ქართულმა მედიამ ტერორისტული ვიდეომიმართვის გავრცელებისას და როგორ უნდა გაშუქებულიყო ვიდეო?!
რა შეცდომები დაუშვა ქართულმა მედიამ ტერორისტული ვიდეომიმართვის გავრცელებისას და როგორ უნდა გაშუქებულიყო ვიდეო?!

ვი­დე­ო­მა­სა­ლის სრუ­ლი ვერ­სი­ის გაშ­ვე­ბა, ვებგ­ვერ­დის ბმუ­ლის მი­თი­თე­ბა, ტე­რო­რის­ტთა მი­მარ­თვე­ბის უც­ვლე­ლი გად­მო­ცე­მა - მე­დი­ა­ექ­სპერ­ტე­ბის თქმით, ეს ის შეც­დო­მე­ბია, რო­მე­ლიც გუ­შინ ქარ­თულ­მა მე­დი­ამ ტე­რო­რის­ტუ­ლი ვი­დე­ოს გაშ­ვე­ბის დროს და­უშ­ვა.

გუ­შინ ინ­ტერ­ნეტ­ში ქარ­თვე­ლი ხალ­ხის მი­მართ ტე­რო­რის­ტუ­ლი დაჯ­გუ­ფე­ბა "ის­ლა­მუ­რი სა­ხელ­მწი­ფოს" სა­ხე­ლით თით­ქოს­და მებ­რძო­ლე­ბის ვი­დე­ო­მი­მარ­თვა გავ­რცელ­და. ვი­დე­ო­ში ქარ­თულ ენა­ზე მო­სა­უბ­რე პი­რე­ბი ქარ­თვე­ლი ხალ­ხის და სა­ქარ­თვე­ლო­ში მცხოვ­რე­ბი მუს­ლი­მე­ბის მი­სა­მარ­თით სა­უბ­რო­ბენ. ისი­ნი მუს­ლი­მებს "ის­ლა­მუ­რი ხა­ლი­ფა­ტის" მხარ­და­ჭე­რის­კენ მო­უ­წო­დე­ბენ, სა­ქარ­თვე­ლოს კი "ხა­ლი­ფა­ტის" შე­მოს­ვლით ემუქ­რე­ბი­ან.

აღ­ნიშ­ნუ­ლი ვი­დეო მა­ლე­ვე გავ­რცელ­და ქარ­თულ მე­დი­ა­სა­შუ­ა­ლე­ბებ­ში, ბევ­რმა სა­ა­გენ­ტომ ვი­დეო სრუ­ლი სა­ხით გა­ავ­რცე­ლა. ამის შემ­დეგ, ჟურ­ნა­ლის­ტუ­რი ეთი­კის ქარ­ტი­ის საბ­ჭომ მე­დი­ა­სა­შუ­ა­ლე­ბებს მის­ცა რე­კო­მენ­და­ცია, თუ რო­გორ შე­იძ­ლე­ბო­და ამ მა­სა­ლის გაშ­ვე­ბა, რის შემ­დე­გაც რამ­დე­ნი­მე სა­ა­გენ­ტომ ვი­დეო წა­შა­ლა, ზოგ­მა კი შე­ა­მოკ­ლა.

AMBEBI.GE მე­დია სპე­ცი­ა­ლის­ტებ­ში იმის გარ­კვე­ვას შე­ე­ცა­და, თუ რა შეც­დო­მე­ბი და­უშ­ვა ქარ­თულ­მა მე­დი­ამ ტე­რო­რის­ტუ­ლი ვი­დე­ო­მი­მარ­თვის გა­შუ­ქე­ბის დროს.

"რამ­დე­ნი­მე ვებგ­ვერდმა უც­ვლე­ლი სა­ხით გა­დას­ცა ტე­რო­რის­ტუ­ლი ში­ნა­არ­სის მქო­ნე ვი­დე­ო­მა­სა­ლე­ბი, რი­თიც ფაქ­ტობ­რი­ვად ხელი შე­უ­წყო მათი აზ­რე­ბის ტი­რა­ჟი­რე­ბას. თუმ­ცა შემ­დეგ, რო­გორც ვნა­ხეთ, იმ მე­დი­ა­სა­შუ­ა­ლე­ბებ­მა, რო­მელ­თაც ეს ვი­დეო სრუ­ლად გა­ავ­რცე­ლა, ვებგ­ვერ­დე­ბი­დან აი­ღეს და ბევრ ად­გი­ლას აღარ იძებ­ნე­ბა", - ამ­ბობს ჟურ­ნა­ლის­ტუ­რი ეთი­კის ქარ­ტი­ის საბ­ჭოს აღ­მას­რუ­ლე­ბე­ლი დი­რექ­ტო­რი ნატა ძვე­ლიშ­ვი­ლი.

მისი თქმით, გუ­შინ­დე­ლი შემ­თხვე­ვა მა­გა­ლი­თი უნდა იყოს, რომ ასე­თი შეც­დო­მა მე­დი­ა­სა­შუ­ა­ლე­ბებ­მა არ და­უშ­ვან. კი­თხვა­ზე, რო­გორ უნდა გა­შუქ­დეს მსგავ­სი ტი­პის სა­კი­თხე­ბი, ძვე­ლიშ­ვი­ლი ამ­ბობს, რომ ამ დროს მთა­ვა­რი არა ვი­დე­ოს ავ­ტო­რე­ბის მიზ­ნის გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბა, არა­მედ სა­ზო­გა­დო­ე­ბის ინ­ფორ­მი­რე­ბუ­ლო­ბაა ზო­გა­დი ინ­ფორ­მა­ცი­ით.

"რა თქმა უნდა, სა­ზო­გა­დო­ე­ბას აქვს უფ­ლე­ბა მი­ი­ღოს ინ­ფორ­მა­ცია თუ რა ხდე­ბა, მათ შო­რის ტე­რო­რიზ­მთან და­კავ­ში­რე­ბი­თაც, თუმ­ცა ამ თე­მა­ზე მა­სა­ლის მომ­ზა­დე­ბა უნდა ემ­სა­ხუ­რე­ბო­დეს სა­ზო­გა­დო­ე­ბის ინ­ფორ­მი­რე­ბას, რომ ამ­გვა­რი რა­ღაც მოხ­და და არა პირ­და­პირ უც­ვლე­ლად მთლი­ა­ნი ვი­დე­ოს გავ­რცე­ლე­ბას. ამი­ტომ უმ­ჯო­ბე­სია, თუ გა­მო­ცე­მე­ბი მხო­ლოდ რამ­დე­ნი­მე კადრს გა­მო­ი­ყე­ნე­ბენ, შე­სა­ბა­მი­სად, ტექ­სტიც რე­დაქ­ტი­რე­ბუ­ლი უნდა იყოს.

"ამ შემ­თხვე­ვა­ში სა­ხელ­მწი­ფო ვერ ას­წავ­ლის მე­დი­ას, რო­გორ უნდა გა­ა­შუ­ქოს მსგავ­სი ტი­პის სა­კი­თხე­ბი, მაგ­რამ მგო­ნია, რომ თა­ვად სა­ხელ­მწი­ფო უფრო აქ­ტი­უ­რად უნდა იყოს ამ თე­მით და­ინ­ტე­რე­სე­ბუ­ლი, რად­გან გავ­რცელ­და ინ­ფორ­მა­ცია, რომ ის ვებგ­ვერ­დი, სა­დაც ამ­გვა­რი ვი­დე­ო­ე­ბი გავ­რცელ­და, უნდა დაბ­ლო­კი­ლი­ყო, თუმ­ცა კვლავ ხელ­მი­საწ­ვდო­მია და არა­ნა­ი­რი სან­ქცია არ შე­ხე­ბია, ამი­ტომ სა­ხელ­მწი­ფო პირ­ველ­წყა­რო­ზე უნდა გა­ვი­დეს, თუ ვინ ავ­რცე­ლებს ამ ვი­დე­ო­ებს", - ამ­ბობს ნატა ძვე­ლიშ­ვი­ლი.

ჟურ­ნა­ლის­ტუ­რი ეთი­კის ქარ­ტი­ის საბ­ჭოს დი­რექ­ტო­რის თქმით, მსგავ­სი ვი­დე­ოს გავ­რცე­ლე­ბი­სას მთა­ვა­რი არის ის, რომ ეთერ­ში ან რო­მე­ლი­მე სა­ა­გენ­ტო­ზე მთლი­ა­ნი მა­სა­ლა არ უნდა მოხ­ვდეს, რად­გან "მე­დია ტე­რო­რის­ტე­ბის ხელ­ში არ უნდა გახ­დეს უნებ­ლიე ია­რა­ღი და პლატ­ფორ­მა, რისი სა­შუ­ა­ლე­ბი­თაც ისი­ნი სა­კუ­თარ აზრს ავ­რცე­ლე­ბენ. მათი მთა­ვა­რი მი­ზა­ნი მო­სახ­ლე­ო­ბა­ში პა­ნი­კის და­თეს­ვა და სა­კუ­თა­რი აზ­რე­ბის გავ­რცე­ლე­ბაა.

"ჩვენ შე­ვეც­დე­ბით მო­ვამ­ზა­დოთ სა­ხელ­მძღვა­ნე­ლო წე­სე­ბი ჟურ­ნა­ლის­ტე­ბის­თვის, რო­მე­ლიც იქ­ნე­ბა ერ­თგვა­რი დამ­ხმა­რე, თუ რო­გორ გა­ა­შუ­ქონ ამ­გვა­რი სა­კი­თხე­ბი".

მე­დია სა­მარ­თლის სპე­ცი­ა­ლის­ტის, ნა­თია კა­პანძის თქმით, მა­უ­წყე­ბელ­თა ქცე­ვის კო­დექსში წე­რია, თუ რო­გორ ხდე­ბა სა­ერ­თა­შო­რი­სო რე­გუ­ლა­ცი­ე­ბით მსგავ­სი თე­მე­ბის გა­შუ­ქე­ბა მე­დი­ა­სა­შუ­ა­ლე­ბებ­ში, თუმ­ცა რო­გორც ის ამ­ბობს, აღ­ნიშ­ნუ­ლი კო­დექ­სი სარ­ე­კო­მენ­და­ციო ხა­სი­ა­თი­საა.

"სამ­წუ­ხა­როა ის, რომ მა­უ­წყე­ბელ­თა ქცე­ვის კო­დექ­სი და ზო­გა­დი პრინ­ცი­პე­ბი, რო­მე­ლიც თით­ქმის ყვე­ლა სა­კითხს არე­გუ­ლი­რებს და მათ შო­რის ტე­რო­რიზ­მის გა­შუ­ქე­ბა­საც, პრაქ­ტი­კა­ში არ არის ხოლ­მე იმ­დე­ნად ნა­თე­ლი და არ ხდე­ბა მათი სწო­რად გა­მო­ყე­ნე­ბა.

ძა­ლი­ან დიდი მნიშ­ვნე­ლო­ბა აქვს ასეთ შემ­თხვე­ვა­ში კონ­კრე­ტუ­ლი ინ­სტი­ტუ­ტე­ბის, მა­გა­ლი­თად ჟურ­ნა­ლის­ტუ­რი ეთი­კის ქარ­ტი­ის, კო­მუ­ნი­კა­ცი­ე­ბის ეროვ­ნუ­ლი კო­მი­სი­ის გან­მარ­ტე­ბას, თუ რა უნდა გა­ა­კე­თოს ჟურ­ნა­ლის­ტმა იმი­სათ­ვის, რომ ერთი მხრივ ინ­ფორ­მა­ცია გა­ავ­რცე­ლოს, მე­ო­რე მხრივ კი მე­დია უნდა მო­უფრ­თხილ­დეს სა­ზო­გა­დო­ე­ბას და ინ­ფორ­მა­ცი­ის მი­წო­დე­ბა უნდა მოხ­დეს იმგვა­რად, რომ მას რა­ი­მე და­მა­ტე­ბი­თი სა­შიშ­რო­ე­ბე­ბი არ გა­აჩ­ნდეს", - ამ­ბობს ნა­თია კა­პა­ნა­ძე.

რაც შე­ე­ხე­ბა ამ შემ­თხვე­ვა­ში სა­ხელ­მწი­ფოს პო­ზი­ცი­ას, რო­გორც მე­დია სა­მარ­თლის სპე­ცი­ა­ლის­ტი ამ­ბობს, სა­ხელ­მწი­ფოს უკვე წი­ნას­წარ აქვს გა­ცხა­დე­ბუ­ლი რო­გო­რი უნდა იყოს მისი პო­ზი­ცია და ეს ასა­ხუ­ლია მა­უ­წყებ­ლო­ბის შე­სა­ხებ სა­ქარ­თვე­ლოს კა­ნონ­ში.

"რაც შე­ე­ხე­ბა სა­ხელ­მწი­ფოს მიერ მი­ღე­ბულ და­მა­ტე­ბით ღო­ნის­ძი­ე­ბებს, მა­გა­ლი­თად მი­თი­თე­ბებს, ამ შემ­თხვე­ვა­ში, ეს მი­თი­თე­ბე­ბი უკვე კონ­კრე­ტუ­ლი პი­რის გა­დაწ­ვე­ტი­ლე­ბე­ბი შე­იძ­ლე­ბა იყოს და არა კონ­კრე­ტულ ნორ­მა­ზე დაყ­რდნო­ბით მი­ღე­ბუ­ლი, რად­გა­ნაც ჩვე­ნი სის­ხლის სა­მარ­თლის კო­დექ­სი იც­ნობს ტე­რო­რიზ­მის ცნე­ბას, თუმ­ცა ამავდრო­უ­ლად მე­დი­ის მუ­შა­ო­ბის სტან­დარ­ტე­ბი უკვე დად­გე­ნი­ლია მა­უ­წყე­ბელ­თა ქცე­ვის კო­დექსში, ამი­ტო­მაც ვერ გე­ტყვით, კონ­კრე­ტუ­ლი მი­თი­თე­ბა რა შე­იძ­ლე­ბა იყოს სა­ხელ­მწი­ფოს წარ­მო­მად­გენ­ლე­ბი­სა­გან.

თუმ­ცა მათი ძი­რი­თა­დი ამო­ცა­ნა ასეთ შემ­თხვე­ვა­ში ჩვე­ნი კა­ნონ­მდებ­ლო­ბი­დან და სა­ერ­თა­შო­რი­სო პრაქ­ტი­კი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე არის ის, რომ მაქ­სი­მა­ლუ­რად უზ­რუნ­ველ­ყონ ადა­მი­ა­ნე­ბის უსაფრ­თხო­ე­ბის დაც­ვა და ხელი შე­უ­წყონ სწრაფ და ეფექ­ტურ გა­მო­ძი­ე­ბას, რაც მე­დი­ა­სა­შუ­ა­ლე­ბის მუ­შა­ო­ბის­გან გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი პრო­ცე­სია", - ამ­ბობს ნა­თია კა­პა­ნა­ძე.

შე­იძ­ლე­ბა ით­ქვას, რომ მე­დი­ა­ექ­სპერ­ტე­ბის შე­ფა­სე­ბით, სა­ა­გენ­ტო­ებ­მა ტე­რო­რის­ტუ­ლი ვი­დე­ო­მა­სა­ლა არას­წო­რად გა­უშ­ვეს და მათი თქმით, ამ შემ­თხვე­ვა­ში ბრა­ლი მე­დი­ას მი­უ­ძღვის, თუმ­ცა ჩვენ და­ვინ­ტე­რეს­დით, რა დო­ნე­ზე ხდე­ბა ჟურ­ნა­ლის­ტე­ბის­თვის იმ სა­კი­თხე­ბის შეს­წავ­ლა, თუ რო­გორ უნდა მო­იქ­ცეს ჟურ­ნა­ლის­ტი ან მე­დი­ა­სა­შუ­ა­ლე­ბა კონ­ფლიქ­ტუ­რი სი­ტუ­ა­ცი­ის დროს, რო­გორ უნდა გა­ავ­რცე­ლოს მსგავ­სი ტი­პის ინ­ფორ­მა­ცია და რა არ უნდა გა­უშ­ვას ეთერ­ში.

მე­დი­ა­ექ­სპერტ ია ან­თა­ძის თქმით, უნი­ვერ­სი­ტე­ტებ­ში ჟურ­ნა­ლის­ტე­ბის­თვის კონ­ფლიქ­ტუ­რი მა­სა­ლე­ბის გა­შუ­ქე­ბის სა­კი­თხე­ბის სწავ­ლე­ბას სის­ტე­მუ­რი ხა­სი­ა­თი არ აქვს.

"სა­ერ­თოდ ჩვენ­თვის კონ­ფლიქ­ტე­ბის გა­შუ­ქე­ბა დიდი ხნის გან­მავ­ლო­ბა­ში არ იყო აკა­დე­მი­უ­რი სა­გა­ნი, მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ ჩვენ, რო­გორც ქვე­ყა­ნას მუდ­მი­ვად კონ­ფლიქ­ტებ­ში ყოფ­ნა გვი­წევ­და. ამის შემ­დეგ უნი­ვერ­სი­ტე­ტებ­მა იფიქ­რეს, რომ კონ­ფლიქ­ტე­ბის გა­შუ­ქე­ბას ახ­ლდა ბევ­რი სირ­თუ­ლე და სა­ჭი­რო იყო ჟურ­ნა­ლის­ტე­ბის ნა­წი­ლი მა­ინც მომ­ზა­დე­ბუ­ლი­ყო ამი­სათ­ვის და და­ი­წყო ტრე­ნინ­გე­ბი.

მა­გა­ლი­თად, ჩვენს ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ას "სა­მო­ქა­ლა­ქო გან­ვი­თა­რე­ბის ინ­სტი­ტუტს" ჰქონ­და არაჩ­ვე­უ­ლებ­რი­ვი ტრე­ნინ­გე­ბი ნიკ ნუ­ჯენ­ტთან, რო­მე­ლიც "ბი-ბი-სის" თა­ნამ­შრო­მე­ლი იყო და ძა­ლი­ან კარ­გად იცის ცხელ წერ­ტი­ლებ­ში მუ­შა­ო­ბის სპე­ცი­ფი­კა. რამ­დე­ნა­დაც ვიცი, სა­ხელ­მწი­ფო უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში კონ­ფლიქ­ტე­ბის გა­შუ­ქე­ბა საგ­ნა­დაც შე­ი­ტა­ნეს, მაგ­რამ ამას სის­ტე­მუ­რი ხა­სი­ა­თი არ აქვს, რომ ყვე­ლა ჟურ­ნა­ლის­ტმა იცო­დეს, რო­გორ გა­ა­შუ­ქოს კონ­ფლიქ­ტე­ბი, ამ შემ­თხვე­ვა­ში კი ტე­რო­რიზ­მის თემა", - ამ­ბობს ია ან­თა­ძე.

კი­თხვა­ზე, რა როლი აქვს ამ შემ­თხვე­ვა­ში სა­ხელ­მწი­ფოს და რას აკე­თებს პრე­ვენ­ცი­უ­ლი ზო­მე­ბის მი­სა­ღე­ბად, მე­დი­ა­ექ­სპერ­ტი ამ­ბობს, რომ "ყვე­ლა სა­ხელ­მწი­ფოს აქვს ურ­თი­ერ­თო­ბა ჟურ­ნა­ლის­ტებ­თან, როცა საქ­მე უსაფრ­თხო­ე­ბას ეხე­ბა, მაგ­რამ ამას მა­ინც სარ­ე­კო­მენ­და­ციო ხა­სი­ა­თი აქვს".

"მთელ მსოფ­ლი­ო­ში ამა­ზე მი­დის ბრძო­ლა. სა­ხელ­მწი­ფო რა­ღა­ცას რომ გირ­ჩევს შენ, ჟურ­ნა­ლის­ტმა, რა უნდა გა­ით­ვა­ლის­წი­ნო და რა - არა. არის მე­დი­ა­გა­მო­ცე­მე­ბი, რომ­ლე­ბიც ით­ვა­ლის­წი­ნე­ბენ და არის მე­დი­ა­გა­მო­ცე­მე­ბი, რომ­ლე­ბიც არ ით­ვა­ლის­წი­ნე­ბენ, ამას ვე­რა­ვის და­ა­ვალ­დე­ბუ­ლებ. რა თქმა უნდა, შე­იძ­ლე­ბა მე­დი­ა­სა­შუ­ა­ლე­ბებ­თან იყოს შეხ­ვედ­რე­ბი და გარ­კვე­უ­ლი რე­კო­მენ­და­ცი­ე­ბი, რა ჯო­ბია უშიშ­რო­ე­ბის მხრივ, რომ მე­დი­ამ გა­ა­კე­თოს.

მა­გა­ლი­თად, სა­ზღვარ­გა­რეთ კონ­ფლიქ­ტუ­რი სი­ტუ­ა­ცი­ის დროს, სა­ხელ­მწი­ფოს თავი ვალ­დე­ბუ­ლად მი­აჩ­ნია, შეხ­ვდეს რე­დაქ­ტო­რებს, აუხ­სნას სი­ტუ­ა­ცია და მის­ცეს რე­კო­მენ­და­ცი­ე­ბი. სხვა­თა შო­რის შემ­დეგ, ძა­ლი­ან ავ­ტო­რი­ტე­ტუ­ლი მე­დი­ა­სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბი ამ რე­კო­მენ­და­ცი­ებს ით­ვა­ლის­წი­ნე­ბენ, მაგ­რამ არი­ან ისე­თე­ბიც, რო­მე­ლიც სა­ერ­თოდ არ ით­ვა­ლის­წი­ნებს და ამ­ბო­ბენ, რომ ვერ დაგ­ვი­სა­ბუ­თეს სა­თა­ნა­დო­დო. როცა საქ­მე უსაფრ­თხო­ე­ბას ეხე­ბა, ამ დროს სა­ხელ­მწი­ფო მე­დი­ა­სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბის მი­მართ გარ­კვე­ულ რე­კო­მენ­და­ცი­ას იძ­ლე­ვა", - ამ­ბობს ია ან­თა­ძე.

თეა ბე­ჟი­ტაშ­ვი­ლი

AMBEBI.GE

რა შეცდომები დაუშვა ქართულმა მედიამ ტერორისტული ვიდეომიმართვის გავრცელებისას და როგორ უნდა გაშუქებულიყო ვიდეო?!

რა შეცდომები დაუშვა ქართულმა მედიამ ტერორისტული ვიდეომიმართვის გავრცელებისას და როგორ უნდა გაშუქებულიყო ვიდეო?!

ვიდეომასალის სრული ვერსიის გაშვება, ვებგვერდის ბმულის მითითება, ტერორისტთა მიმართვების უცვლელი გადმოცემა - მედიაექსპერტების თქმით, ეს ის შეცდომებია, რომელიც გუშინ ქართულმა მედიამ ტერორისტული ვიდეოს გაშვების დროს დაუშვა.

გუშინ ინტერნეტში ქართველი ხალხის მიმართ ტერორისტული დაჯგუფება "ისლამური სახელმწიფოს" სახელით თითქოსდა მებრძოლების ვიდეომიმართვა გავრცელდა. ვიდეოში ქართულ ენაზე მოსაუბრე პირები ქართველი ხალხის და საქართველოში მცხოვრები მუსლიმების მისამართით საუბრობენ. ისინი მუსლიმებს "ისლამური ხალიფატის" მხარდაჭერისკენ მოუწოდებენ, საქართველოს კი "ხალიფატის" შემოსვლით ემუქრებიან.

აღნიშნული ვიდეო მალევე გავრცელდა ქართულ მედიასაშუალებებში, ბევრმა სააგენტომ ვიდეო სრული სახით გაავრცელა. ამის შემდეგ, ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭომ მედიასაშუალებებს მისცა რეკომენდაცია, თუ როგორ შეიძლებოდა ამ მასალის გაშვება, რის შემდეგაც რამდენიმე სააგენტომ ვიდეო წაშალა, ზოგმა კი შეამოკლა.

AMBEBI.GE მედია სპეციალისტებში იმის გარკვევას შეეცადა, თუ რა შეცდომები დაუშვა ქართულმა მედიამ ტერორისტული ვიდეომიმართვის გაშუქების დროს.

"რამდენიმე ვებგვერდმა უცვლელი სახით გადასცა ტერორისტული შინაარსის მქონე ვიდეომასალები, რითიც ფაქტობრივად ხელი შეუწყო მათი აზრების ტირაჟირებას. თუმცა შემდეგ, როგორც ვნახეთ, იმ მედიასაშუალებებმა, რომელთაც ეს ვიდეო სრულად გაავრცელა, ვებგვერდებიდან აიღეს და ბევრ ადგილას აღარ იძებნება", - ამბობს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს აღმასრულებელი დირექტორი ნატა ძველიშვილი.

მისი თქმით, გუშინდელი შემთხვევა მაგალითი უნდა იყოს, რომ ასეთი შეცდომა მედიასაშუალებებმა არ დაუშვან. კითხვაზე, როგორ უნდა გაშუქდეს მსგავსი ტიპის საკითხები, ძველიშვილი ამბობს, რომ ამ დროს მთავარი არა ვიდეოს ავტორების მიზნის განხორციელება, არამედ საზოგადოების ინფორმირებულობაა ზოგადი ინფორმაციით.

"რა თქმა უნდა, საზოგადოებას აქვს უფლება მიიღოს ინფორმაცია თუ რა ხდება, მათ შორის ტერორიზმთან დაკავშირებითაც, თუმცა ამ თემაზე მასალის მომზადება უნდა ემსახურებოდეს საზოგადოების ინფორმირებას, რომ ამგვარი რაღაც მოხდა და არა პირდაპირ უცვლელად მთლიანი ვიდეოს გავრცელებას. ამიტომ უმჯობესია, თუ გამოცემები მხოლოდ რამდენიმე კადრს გამოიყენებენ, შესაბამისად, ტექსტიც რედაქტირებული უნდა იყოს.

"ამ შემთხვევაში სახელმწიფო ვერ ასწავლის მედიას, როგორ უნდა გააშუქოს მსგავსი ტიპის საკითხები, მაგრამ მგონია, რომ თავად სახელმწიფო უფრო აქტიურად უნდა იყოს ამ თემით დაინტერესებული, რადგან გავრცელდა ინფორმაცია, რომ ის ვებგვერდი, სადაც ამგვარი ვიდეოები გავრცელდა, უნდა დაბლოკილიყო, თუმცა კვლავ ხელმისაწვდომია და არანაირი სანქცია არ შეხებია, ამიტომ სახელმწიფო პირველწყაროზე უნდა გავიდეს, თუ ვინ ავრცელებს ამ ვიდეოებს", - ამბობს ნატა ძველიშვილი.

ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს დირექტორის თქმით, მსგავსი ვიდეოს გავრცელებისას მთავარი არის ის, რომ ეთერში ან რომელიმე სააგენტოზე მთლიანი მასალა არ უნდა მოხვდეს, რადგან "მედია ტერორისტების ხელში არ უნდა გახდეს უნებლიე იარაღი და პლატფორმა, რისი საშუალებითაც ისინი საკუთარ აზრს ავრცელებენ. მათი მთავარი მიზანი მოსახლეობაში პანიკის დათესვა და საკუთარი აზრების გავრცელებაა.

"ჩვენ შევეცდებით მოვამზადოთ სახელმძღვანელო წესები ჟურნალისტებისთვის, რომელიც იქნება ერთგვარი დამხმარე, თუ როგორ გააშუქონ ამგვარი საკითხები".

მედია სამართლის სპეციალისტის, ნათია კაპანძის თქმით, მაუწყებელთა ქცევის კოდექსში წერია, თუ როგორ ხდება საერთაშორისო რეგულაციებით მსგავსი თემების გაშუქება მედიასაშუალებებში, თუმცა როგორც ის ამბობს, აღნიშნული კოდექსი სარეკომენდაციო ხასიათისაა.

"სამწუხაროა ის, რომ მაუწყებელთა ქცევის კოდექსი და ზოგადი პრინციპები, რომელიც თითქმის ყველა საკითხს არეგულირებს და მათ შორის ტერორიზმის გაშუქებასაც, პრაქტიკაში არ არის ხოლმე იმდენად ნათელი და არ ხდება მათი სწორად გამოყენება.

ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს ასეთ შემთხვევაში კონკრეტული ინსტიტუტების, მაგალითად ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის, კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის განმარტებას, თუ რა უნდა გააკეთოს ჟურნალისტმა იმისათვის, რომ ერთი მხრივ ინფორმაცია გაავრცელოს, მეორე მხრივ კი მედია უნდა მოუფრთხილდეს საზოგადოებას და ინფორმაციის მიწოდება უნდა მოხდეს იმგვარად, რომ მას რაიმე დამატებითი საშიშროებები არ გააჩნდეს", - ამბობს ნათია კაპანაძე.

რაც შეეხება ამ შემთხვევაში სახელმწიფოს პოზიციას, როგორც მედია სამართლის სპეციალისტი ამბობს, სახელმწიფოს უკვე წინასწარ აქვს გაცხადებული როგორი უნდა იყოს მისი პოზიცია და ეს ასახულია მაუწყებლობის შესახებ საქართველოს კანონში.

"რაც შეეხება სახელმწიფოს მიერ მიღებულ დამატებით ღონისძიებებს, მაგალითად მითითებებს, ამ შემთხვევაში, ეს მითითებები უკვე კონკრეტული პირის გადაწვეტილებები შეიძლება იყოს და არა კონკრეტულ ნორმაზე დაყრდნობით მიღებული, რადგანაც ჩვენი სისხლის სამართლის კოდექსი იცნობს ტერორიზმის ცნებას, თუმცა ამავდროულად მედიის მუშაობის სტანდარტები უკვე დადგენილია მაუწყებელთა ქცევის კოდექსში, ამიტომაც ვერ გეტყვით, კონკრეტული მითითება რა შეიძლება იყოს სახელმწიფოს წარმომადგენლებისაგან.

თუმცა მათი ძირითადი ამოცანა ასეთ შემთხვევაში ჩვენი კანონმდებლობიდან და საერთაშორისო პრაქტიკიდან გამომდინარე არის ის, რომ მაქსიმალურად უზრუნველყონ ადამიანების უსაფრთხოების დაცვა და ხელი შეუწყონ სწრაფ და ეფექტურ გამოძიებას, რაც მედიასაშუალების მუშაობისგან განსხვავებული პროცესია", - ამბობს ნათია კაპანაძე.

შეიძლება ითქვას, რომ მედიაექსპერტების შეფასებით, სააგენტოებმა ტერორისტული ვიდეომასალა არასწორად გაუშვეს და მათი თქმით, ამ შემთხვევაში ბრალი მედიას მიუძღვის, თუმცა ჩვენ დავინტერესდით, რა დონეზე ხდება ჟურნალისტებისთვის იმ საკითხების შესწავლა, თუ როგორ უნდა მოიქცეს ჟურნალისტი ან მედიასაშუალება კონფლიქტური სიტუაციის დროს, როგორ უნდა გაავრცელოს მსგავსი ტიპის ინფორმაცია და რა არ უნდა გაუშვას ეთერში.

მედიაექსპერტ ია ანთაძის თქმით, უნივერსიტეტებში ჟურნალისტებისთვის კონფლიქტური მასალების გაშუქების საკითხების სწავლებას სისტემური ხასიათი არ აქვს.

"საერთოდ ჩვენთვის კონფლიქტების გაშუქება დიდი ხნის განმავლობაში არ იყო აკადემიური საგანი, მიუხედავად იმისა, რომ ჩვენ, როგორც ქვეყანას მუდმივად კონფლიქტებში ყოფნა გვიწევდა. ამის შემდეგ უნივერსიტეტებმა იფიქრეს, რომ კონფლიქტების გაშუქებას ახლდა ბევრი სირთულე და საჭირო იყო ჟურნალისტების ნაწილი მაინც მომზადებულიყო ამისათვის და დაიწყო ტრენინგები.

მაგალითად, ჩვენს ორგანიზაციას "სამოქალაქო განვითარების ინსტიტუტს" ჰქონდა არაჩვეულებრივი ტრენინგები ნიკ ნუჯენტთან, რომელიც "ბი-ბი-სის" თანამშრომელი იყო და ძალიან კარგად იცის ცხელ წერტილებში მუშაობის სპეციფიკა. რამდენადაც ვიცი, სახელმწიფო უნივერსიტეტში კონფლიქტების გაშუქება საგნადაც შეიტანეს, მაგრამ ამას სისტემური ხასიათი არ აქვს, რომ ყველა ჟურნალისტმა იცოდეს, როგორ გააშუქოს კონფლიქტები, ამ შემთხვევაში კი ტერორიზმის თემა", - ამბობს ია ანთაძე.

კითხვაზე, რა როლი აქვს ამ შემთხვევაში სახელმწიფოს და რას აკეთებს პრევენციული ზომების მისაღებად, მედიაექსპერტი ამბობს, რომ "ყველა სახელმწიფოს აქვს ურთიერთობა ჟურნალისტებთან, როცა საქმე უსაფრთხოებას ეხება, მაგრამ ამას მაინც სარეკომენდაციო ხასიათი აქვს".

"მთელ მსოფლიოში ამაზე მიდის ბრძოლა. სახელმწიფო რაღაცას რომ გირჩევს შენ, ჟურნალისტმა, რა უნდა გაითვალისწინო და რა - არა. არის მედიაგამოცემები, რომლებიც ითვალისწინებენ და არის მედიაგამოცემები, რომლებიც არ ითვალისწინებენ, ამას ვერავის დაავალდებულებ. რა თქმა უნდა, შეიძლება მედიასაშუალებებთან იყოს შეხვედრები და გარკვეული რეკომენდაციები, რა ჯობია უშიშროების მხრივ, რომ მედიამ გააკეთოს.

მაგალითად, საზღვარგარეთ კონფლიქტური სიტუაციის დროს, სახელმწიფოს თავი ვალდებულად მიაჩნია, შეხვდეს რედაქტორებს, აუხსნას სიტუაცია და მისცეს რეკომენდაციები. სხვათა შორის შემდეგ, ძალიან ავტორიტეტული მედიასაშუალებები ამ რეკომენდაციებს ითვალისწინებენ, მაგრამ არიან ისეთებიც, რომელიც საერთოდ არ ითვალისწინებს და ამბობენ, რომ ვერ დაგვისაბუთეს სათანადოდო. როცა საქმე უსაფრთხოებას ეხება, ამ დროს სახელმწიფო მედიასაშუალებების მიმართ გარკვეულ რეკომენდაციას იძლევა", - ამბობს ია ანთაძე.

თეა ბეჟიტაშვილი

AMBEBI.GE

ქართველი ჟურნალისტის და ამერიკელი დიპლომატის ქორწილი ვაშინგტონში - "ძალიან ბედნიერები ვართ, რომ ვიპოვეთ ერთმანეთი"

უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეობის ყოფილი კანდიდატი თამთა თოდაძეზე - "რა ბრიჯიტ ბარდო ესა მყავს, რა აბია ასეთი ნეტავ"

ვინ არის შორენა ბეგაშვილის ყოფილი ქმრის მეუღლე, რომელიც უკრაინაში ცნობილი დიზაინერია