შეიარაღებული კონფლიქტები კავკასიაში: რა შედეგები მოიტანა ომებმა და რა საფრთხის წინაშე დგას დღეს საქართველო

კონფლიქტები, იქნება ეს სახელმწიფოს შიგნით არსებული, რეგიონული თუ გლობალური, ყოველთვის თავის კვალს ტოვებენ ქვეყნების განვითარების გზაზე. ამიტომ ხშირად, კონკრეტული ძალების ინტერესებში შედის კონფლიქტების გაღვივება, გამწვავება და შედეგად გაჩენილი სხვადასხვა პრობლემებით ხელისუფლებების, ქვეყნების, რეგიონების დასუსტება.

AMBEBI.GE-მ კიდევ ერთხელ გადაავლო თვალი კავკასიის რეგიონის კონფლიქტებს. რა შედეგები მოიტანა შეიარაღებულმა კონფლიქტებმა და რა საფრთხის წინაშე დგას დღეს საქართველო, ამის შესახებ AMBEBI.GE ჟურნალ "არსენალის" მთავარ რედაქტორს, ირაკლი ალადაშვილს ესაუბრა.

სამხედრო ანალიტიკოსი სამხრეთ კავკასიის რეგიონზე ამახვილებს ყურადღებას და აღნიშნავს, რომ ამ რეგიონმა მსოფლიოს თავი შეიარაღებული კონფლიქტებით გააცნო. ამ კონფლიქტებს შორის, პირველ რიგში, აღსანიშნავია მთიანი ყარაბაღის კონფლიქტი სომხეთსა და აზერბაიჯანს შორის. ასევე საქართველოს კონფლიქტი ცხინვალის რეგიონში და აფხაზეთის კონფლიქტი:

"ყველაზე დიდი ხანგრძლივობით ყარაბაღის კონფლიქტი გამოირჩეოდა. აფხაზეთის კონფლიქტი კი გამოირჩეოდა იმით, რომ სამხედრო ბრძოლები სამივე გარემოში მიმდინარეობდა: ხმელეთზე, წყალში და ზღვაზე. ყარაბაღის შემთხვევაში ბრძოლები მხოლოდ ხმელეთსა და ჰაერში მიმდინარეობდა", - აღნიშნავს ირაკლი ალადაშვილი.

მისივე თქმით, დღევანდელი გადასახედიდან უკვე ცხადია, აღნიშნული კონფლიქტების შედეგები:

"უკვე მეოთხედი საუკუნე გავიდა და ჩვენ შეგვიძლია ანალიზი გავაკეთოთ, ამ შეიარაღებულმა კონფლიქტებმა რა მისცა და რა დააკარგვინა სამხრეთ კავკასიის რეგიონს. რომ არ ყოფილიყო ეს შეიარაღებული კონფლიქტები როგორც ყარაბაღში, ისე ცხინვალში, აფხაზეთში, სამივე პოსტსაბჭოური რესპუბლიკა - სომხეთიც, აზერბაიჯანიც და საქართველოც, დღეს ბევრად კარგად იცხოვრებდა, ბევრად განვითარებული იქნებოდა. ნავთობსადენმა ამ რთულ პირობებში გაიარა და თუ არ იქნებოდა კონფლიქტები, მაშინ გაივლიდა გაზსადენი, სომხეთიც არ იქნებოდა ასეთ მდგომარეობაში. რომ არა ეს კონფლიქტები, სამხრეთ კავკასია სერიოზულ ეკონომიკურ განვითარებას მიაღწევდა. მაგრამ ეს კონფლიქტები შემთხვევითი არ ყოფილა. იყო დაინტერესებული ძალები, მხარეები, რომელთაც სურდათ ეს კონფლიქტები ყოფილიყო სამხრეთ კავკასიაში, რომ მეზობლებს ერთმანეთში ებრძოლათ და ძირითადი ენერგია და ყურადღება გამახვილებულიყო სწორედ შეიარაღების შესყიდვაზე, ომზე და არა ეკონომიკის თუ პოლიტიკური ალიანსის განვითარებაზე", - ამბობს ირაკლი ალადაშვილი.

რაც შეეხება დღევანდელ სიტუაციას, დღეს ყარაბაღის კონფლიქტი გაყინულია. თუმცა იქ, ფაქტობრივად ფრონტის ხაზი გადის, რადგან სისტემატურად ხდება შეტაკებები. რაც შეეხება აფხაზეთისა და ცხინვალის რეგიონის კონფლიქტის ზონას, ამ კონფლიქტებს უკვე გაყინულს ვეღარ ვუწოდებთ:

"ცხინვალის რეგიონისა და აფხაზეთის კონფლიქტები უკვე აღარ არის გაყინული. 2008 წელს, ჩვენდა სამწუხაროდ, მოხდა გაყინული სიტუაციის სხვა ეტაპზე გადასვლა. რამდენიმე ქვეყანამ, მათ შორის რუსეთმა, აღიარა სეპარატისტული ხელისუფლებების დამოუკიდებლობა", - ამბობს ირაკლი ალადაშვილი და კიდევ ერთ, საქართველოსთვის საფრთხისშემცველ კონფლიქტს ასახელებს: "აღსანიშნავია ის მოვლენები, რაც ხდება სირიასა და ერაყში. დღეს სირიაში ძალიან დაძაბული სიტუაციაა, სერიოზული ძალების შეჯახება ხდება, რომელშიც კიდევ უფრო დიდი ძალები ერევა. ვგულისხმობ როგორც ამერიკის შეერთებულ შტატებს, ასევე რუსეთის ინტერესებს. რუსეთის ძალები ჩადის სირიასა და ერაყის ტერიტორიაზე. ეს კონფლიქტი ჯერ ვერ მოგვარდება და არის დიდი შანსი, რომ გარკვეულწილად, ჩვენს მხარეს წამოვიდეს, თუ თურქეთი ჩაერთვება ამ კონფლიქტში. თუ ისლამურმა სახელმწიფომ გაძლიერება შეძლო, და თუ სირიაში უფრო მეტი ძალაუფლების მოპოვება, ასევე ერაყში და შემდეგ უკვე თურქეთის ტერიტორიაზეც შემოვიდა, მაშინ უკვე საშიშროება ჩნდება არა მარტო სამხრეთ კავსკასიისთვის, ასევე ჩრდილო კავკასიისთვის. ანუ იმ ადგილებში, სადაც არიან ისლამური მოძრაობის წარმომადგენლები, რომლებსაც სიტუაციის დაძაბვა შეუძლიათ. ასეთი ადგილი საქართველოშიც შეიძლება რამდენიმე დასახელდეს, სადაც მათი თანამოაზრეები შეიძლება მოიძებნოს", - ამბობს ირაკლი ალადაშვილი.

თამარ კორკოტაშვილი

AMBEBI.GE