"ამ დარგში ადამიანები დეფიციტია" - ზურა გორგაძე სერიალების ქართულად გახმოვანების თავისებურებებსა და სირთულეებზე

ზურა გორგაძე - მსახიობი, ტელეწამყვანი, რადიოწამყვანი, და გახმოვანების მსახიობია. საქმიანობა სხვადასხვა მიმართულებით და რამდენიმე სამსახურში უწევს. "პალიტრა TV"-ს ეთერშიც ორ, უკვე პოპულარულ სერიალს - "მაფიაზე გათხოვილი" და "ტახტის მემკვიდრეს" ახმოვანებს. თუ რა სირთულეებია ზოგადად სერიალების გახმოვანების საქმეში და რა არის ამ სფეროს მთავრი სპეციფიკა "ამბები.გე"-ს თავად ესაუბრება.

ალბათ ისიც გახსოვსთ, რომ ამ ადამიანს, იმის გამო, რომ ამ საქმესთან მჭიდროდ არის დაკავშირებული, თურქული სერიალის ცნობილ გმირს, სავაშ ბალდარის (მსახიობი მურატ ილდირიმი) გახმოვანებაც კი მიაწერეს, რაზეც შემდეგ არაერთი განმარტების გაკეთება მოუხდა...

ზურა:

- სერიალის გამხმოვანებელს საქართველოში გახმოვანების მსხიობი ჰქვია, რადგან გარდა გახმოვანებისა, მას თამაშიც უწევს. ჩვენთან საერთოდ, არ არსებობს დუბლიაჟის კულტურა. უბრალოდ აკეთებ გახმოვანებაზე ცოტა მეტს, რაც არც დუბლიაჟია, არც გახმოვანება და ეს ყველაფერი სადღაც "შუაშია"...

დუბლიაჟს კოლოსალური სამუშაო სჭირდება. მსახიობმა ტექსტი შინ უნდა წაიღოს, დაამუშავოს და შექმნას პერსონაჟი, თან, ფილმი თუ სერიალი ბევრჯერ უნდა ნახოს. ამასთან, ძალიან დიდი და სერიოზული ჯგუფი (რექდაქტორები, მთარგმნელები) უნდა მუშაობდეს, რაზეც სერიოზული თანხები იხარჯება. ამის საშუალება ჩვენს ტელევიზიებს არ აქვთ, არც უღირთ და ვერც მოასწრებენ.

- ქვეყანაში, სადაც კინოინდუსტრია არ არსებობს (მცირეოდენი გამონაკლისების გარდა), რომელ დუბლიაჟის ხელოვნებაზეა ლაპარაკი?

- სადაც კინო არ არსებოს, სწორედ იქ უნდა იყოს დუბლიაჟის ხელოვნება უფრო მაღალ დონეზე, რომ ქართულ ენაზე გახმოვანებული უცხოური ფილმი ჩვენს მაყურებელს გემოვნებიანად, ხარისხიანად და ბოლომდე ნამუშევარი მიეწოდოს. რაც შეეხება ქართველ კინორეჟისორებს, კი ცდილობენ, ბევრს კარგადაც გამოუვიდა, მაგრამ იმის გამო, რომ პატარა ბაზარია, ამ საქმეს წინსვლა არ თუ ვერ აქვს.

- ვინაიდან არაერთ ტელევიზიაში გიწევს სერიალების გახმოვანება, გვითხარი, რა კეთდება ჩვენთან ამ მიმართულებით?

- ჩვენს ტელევიზიებში გახმოვანება მცირე დროში კეთდება, თუმცა ყველაგან მაქსიმალურ ხარისხს ითხოვენ, რაც სწორიც არის. ჩვენც, შესაბამისად, ყველაფერს ვაკეთებთ...

სერიალის აქტიურ მაყურებელს თავად გახმოვანების პროცესიც ძალიან აინტერესებს ხოლმე, მაგალითად, რა ხდება მაგ დროს სტუდიაში და ამასთან დაკავშირებით ხშირად მეკითხებიან კიდეც.

- და რა ხდება?

- შევდივართ სტუდიაში, გვაქვს წინასწარ ამობეჭდილი ნათარგმნი და გარედაქტირებული ტექსტი, მის შესასწავლად, დრო არ გვაქვს. მოკლედ, ფეხდაფეხ და ყოველდღიურად, საოცარი ტემპით მივყვებით სერიალს. ასეთი რეჟიმის გამო ტექსტის შესწავლა, ხომ ხვდებით, შეუძლებელიც არის. ხშირად კარგი ტექსტებია, ხანდახან არის ხარვეზებიც, ხარისხიანი მთარგმნელები ცოტა დეფიციტია. თან, კინოენა კიდევ სხვა სპეციფიკაა, ამიტომ რაც მეტი ტელევიზია დაკავდება ამ ყველაფრით, ეს საქმეც უფრო დაიხვეწება და მეტი მოთხოვნა გაჩნდება. არის, როცა თავად გვიწევს ტექსტებში რაღაც ფრაზების ჩასწორება.

- "პალიტრა TV" ამჟამად ორი სერიალი გადის - კორეული "ტახტის მემკვიდრე" და ამერიკული "მაფიაზე გათხოვილი", რომელშიც ყველა მამაკაც პერსონაჟს შენ ახმოვანებ. როგორ ახერხებ ამდენი სხვადსხვა ხმისა და ინტონაციის შერჩევას?

- კორეულის შემთხვევაში იმდენად უცნაური საუბრის მანერა აქვთ მსახიობებს, ისეთი ხმის ტემბრი და ემოციები, რომ გაოცდებით. არადა, გახმოვანების მსახიობები მივყვებით ორიგინალს, რეალურ პერსონაჟებს, დაახლოებით ისეთივე ხმის ტემბრს ვიჭერთ, ასევე ხასიათს, როგორიც მათ აქვთ. ისე, კი როგორ უნდა შეცვალო ძალიან ხმა, რომ მათ დაემსგავსო? მაგრამ მაყურებლის ყური მაინც "ტყუვდება", როცა სხვადასხვა პერსონაჟს შენი განსხვავებული ხმა ადევს. მოკლედ, ხმა პერსონაჟების ხასიათების მიხედვით იცვლება.

არსებობს კიდევ სამი რამ: მოხუცები, ახალგაზრდა და ბავშვი პერსონაჟები. როგორც წესი, 12 წლის ზემოთ ვაჟებს ჩვენ, მამაკაცი მსახიობები ვახმოვანებთ. 12 წლის ქვემოთ - ქალები, რადგანაც ბავშვებს ჯერ კიდევ ჩამოუყალიბებელი ხმის რეგისტრი აქვთ, რისი იმიტაციაც ქალის ხმას უკეთ გამოსდის.

მოხუცი კაცის ხმის ტემბრი აუცილებლად დაბალი უნდა იყოს, ცოტა დაღლილი, ცხოვრებაგავლილი ადამიანის, დინჯი, დამაჯერებელი, დატკეპნილი. ხომ გეუბნებით, აქ უფრო ხასიათს ექცევა ყურადღება. თუ დაიწყე ინტონაციური თამაში და მაგალითად, მოხუცის თამაში, რაც აუცილებლად გამოჩნდება, მაყურებელი ვერ მოუსმენს. რაც შეეხება ახალგაზრდებს, მეც ახალგაზრდა ვარ (იღიმება) და ძირითადად ვცდილობ, ჩემი რეგისტრი გამოვიყენო, უბრალოდ, ცოტა "დავვარცხნო", ანუ კეთილდ გავასიმპათიურო, ოღონდ, ყველა ვარიანტში, უნდა მიესადაგებოდეს. თუ უარყოფითი გმირია, ცოტა ირონიას, ცოტა ცინიზმს, ცოტა კითხვის ნიშნებს შევიტან მისი ხმის რეგისტრში, რომ შეეფერებოდეს.

საერთოდ ამ დარგში სულ 20-მადე ადამიანი ვიქნებით, რაც საკმაოდ ცოტაა. კონკურენციაც არ არსეობს...

- შენი ხმა რითია გამორჩეული?

- არ ვიცი, ალბათ მარტო ხმაც არ არის. ბევრი რამ მოქმედებს ერთად. უპირველესად მაინც ხმის ტემბრი, მეტყველება, აუცილებლად სწრაფად უნდა კითხულობდე. უნდა შეგეძლოს იმპროვიზება. სხარტი მუშაობა, რომ რეჟისორიც არ დატანჯო. ტრაბახში არ ჩამითვალოთ და მართლა ჭირს ამ დარგში ადამიანები, დეფიციტია, ისე არ არის, რომ ამ რამდენიმე კაცს გვაქვს, მხოლოდ მონოპოლია. ზოგჯერ იმდენი საქმეა, ვერც ვასწრებთ და ვეძებთ ადამიანებს, ვისაც ამის გაკეთება შეეძლება. არადა, როცა სამსახიობო განათლების მქონეები მოდიან და თამაშს იწყებენ როგორც თეატრში, ეს კრანიდან არც ისე კარგად ჟღერს. მოკლედ, ოქროს შუალედის დაცვაა საჭირო. მთავრია, რომ სერიალის პერსონაჟს არ გადააჭარბო.

- რაც არ უნდა იყოს, გახმოვანების მსახიობები სერიალის პირველი მაყურებლები ხართ და ყველა სერიალისა და სერიის შემფასებლებიც. რას იტყვი?

- ასეა. ამჯერად მინდა, გითხრათ, რომ "პალიტრა TV"-ზე საკმაოდ კარგი სერიალები გადის, რაზეც უკვე ვილაპარაკეთ. ისინი გემრიელი საყურებელი და გასახმოვანებელია. უნდა გითხრათ, რომ მაყურებელს ორივე მოსწონს...

- მგონი, კორეული სერიალი პირველად "პალიტრა TV"-მ შემოიტანა...

- კი და მერე სხვა ტელევიზიებიც მიჰყვნენ. თუ კარგ საქმეში მიბაძავენ ერთმანეთს, მაგას რა სჯობია?

ლალი ფაცია