სახლში ხატების კუთხის მოწყობას განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს. რომელი ხატი სად და რომელ მხარეს უნდა დავაბრძანოთ, რა უნდა გვქონდეს ხატების კუთხესთან, ამ საკითხებზე AMBEBI.GE-ს ნარიყალას წმ. ნიკოლოზის ტაძრის წინამძღვარი, დეკანოზი გიორგი თევდორაშვილი ესაუბრება.
- პავლე მოციქული გვასწავლის, რომ ოჯახი მცირე ეკლესიაა, თუ ოჯახის წევრები დადიან ეკლესიაში და ეკლესიური ცხოვრებით ცხოვრობენ, სასურველია ამ ოჯახში ხატების კუთხე იყოს. თუ ოჯახში არის სამზარეულო, მისაღები, საძინებელი და ოჯახის წევრები ეკლესიური ცხოვრებით ცხოვრობენ, მათ სჭირდებათ ლოცვების წაკითხვა, სანთლის დანთება, ამისათვის საჭიროა შესაბამისი გარემო, რომელიც არის ხატების კუთხე. თუკი სახლში ტელევიზორის, კომპიუტერის კუთხე გვაქვს, სულიერი კეთილდღეობისთვის, სულიერი განწმენდისთვის საჭიროა ხატების სულიერი კუთხე, რატომ გავუსვი ხაზი სულიერს? იმიტომ, რომ ძალიან ბევრ ოჯახში არის ბიბლია, ხატი, მაგრამ ბიბლიას არავინ კითხულობს და არც ხატებთან მიდის ვინმე, შეიძლება ხანდახან მტვერი გადაწმინდონ ხოლმე, ანუ ხატების კუთხე ცოცხალი ადგილი უნდა იყოს.
- რომელი ხატი უნდა გვქონდეს სახლში?
- სასურველია სახლში იყოს ყოვლადწმინდა სამების ხატი, ჯვრის, ღვთისმშობლის, წმინდა გიორგის, ასევე სასურველია იყოს გამოჩენილი ქართველი მეფეებისა და წმინდანების ხატები. თუ ამ საკითხით ვინმე უფრო დაინტერესდება, შეუძლიათ წაიკითხონ აკაკი წერეთლის "ყვითელი სანთელი". ადრე ჩვენს წინაპრებს სახლში ბევრი ხატი არ ჰქონდათ, ამის საშუალებაც არ იყო, ძირითადად მათ ჰქონდათ დაწერილი ხატები, ახლა მადლობა ღმერთს, საშუალება გვაქვს სახლში უამრავი ხატი გვქონდეს, მაგრამ ხშირად ამ ხატებს ძალიან უდიერად ვექცევით. მაგალითად, სადაც ტელევიზორია და იქ უხამს გადაცემებს ვუყურებთ, ბუნებრივია არ შეიძლება რომ იქვე ხატი იყოს დაბრძანებული იმიტომ, რომ იმ ხატზე გამოსახულ წმინდანებს ფაქტობრივად, უდიერად ვეპყრობით, როცა სახლში არაეკლესიურად ვიქცევით, ანუ ვეწევით თამბაქოს, ვჩხუბობთ, განვიკითხავთ, ვჭორაობთ, ვთვრებით და ა.შ. სახლში ხატების ქონა ძალიან კარგია, მაგრამ იმ ხატზე გამოსახულ წმინდანებს უნდა ვევედროთ, წავიკითხოთ ლოცვები, პატივი ვცეთ.
როდესაც ოჯახებში შევდივართ და სახლს ვაკურთხებთ, ბუნებრივია პირველ რიგში ხატების კუთხესთან მივდივართ. თუ გინდათ, რომ ოჯახის სულიერი მდგომარეობა შეამოწმოთ ხატების კუთხე უნდა ნახოთ და მაშინვე მიხვდებით, ხატების კუთხე მოქმედია თუ არა. ბევრ ოჯახში არის ძალიან ძვირფასი ხატი, საეკლესიო ნივთები, მაგრამ იმ წიგნებს არავინ ხმარობს ეს კი არასწორია.
- ამბობენ, საძინებელში არ შეიძლება ხატი იყოსო, ეს რამდენად სწორია?
- ნებისმიერ ოთახში შეიძლება ხატი გვქონდეს, მაგრამ ერთი ხატების კუთხე აუცილებლად უნდა იყოს. ცოლ-ქმრის ურთიერთობა არის ნაკურთხი, დალოცვილი და გაუგებარია, რატომ არ შეიძლება მათ ოთახში იყოს ხატი. ღმერთი ყველგანაა და ღვთის მადლი ყველა ოთახში საჭიროა. რაც შეეხება ხატების კუთხის გამოყოფას, როცა ფიზიკური დანაყრება გვინდა, სამზარეულოში შევდივართ, თუ სტუმარი მოდის, მისაღებში შეგვყავს, როცა ვიძინებთ, საძინებელში შევდივართ და როცა ლოცვა გვინდება ამ დროს ოჯახში არ უნდა გამოვაცხადოთ, რომ ყველაფერი გამორთეთ, რადგან ლოცვას ვიწყებ. ამიტომ, სასურველია სახლში პატარა სამლოცველო გვქონდეს. ზოგმა შეიძლება თქვას, რომ საკუთარი სახლი არ მაქვს და რას ჰქვია ხატების კუთხეო, მაგრამ თუ ამის საშუალება არ გვაქვს, ხატებს პატარა, მყუდრო კუთხე მაინც მივუჩინოთ.
- რომელ მხარეს უნდა იყოს ხატების კუთხე?
- სასურველია აღმოსავლეთით, რა თქმა უნდა, ღმერთი ყველა მხარეზეა და არ გააჩნია აღმოსავლეთი და დასავლეთი, მაგრამ რადგან ეკლესიაში საკურთხეველი აღმოსავლეთ მხარესაა, სასურველია ლოცვის დროს პირით აღმოსავლეთისკენ დავდგეთ, საიდანაც მზე ამოდის. ამას გარდა, აუცილებელი არ არის ხატებზე მიშტერება იმიტომ, რომ ადამიანის გონება იმდენად დაბინძურებულია, ხშირად ახალგაზრდა გოგონებს და ბიჭებს ხატების ცქერით გარკვეული ვნებითი აზრებიც ებადებათ, ასე რომ, ხატებთან უკეთესია თავდახრილი დგომა. აქვე დავძენ, რომ ეკლესიური სწავლებით ხატი არის სარკმელი ზეცაში, ჩვენ ხატს კი არა, მასზე გამოსახულ წმინდანს ვევედრებით და მისგან ვითხოვთ შემწეობას. ხშირად ლოცვის დროს გონება გვეფანტება, ამიტომ ჯობია ვილოცოთ მცირედი და გონება მოკრებით, ვიდრე ვიკითხოთ ბევრი და გონება გაფანტულმა. ხატი აუცილებლად ნაკურთხი უნდა იყოს, თუ ნაკურთხი არაა, ის უბრალოდ საღებავი და დაფაა, მღვდელმსახურის კურთხევის შემდეგ, მასზე სულიწმინდის მადლი გადმოდის.
- რამდენად მნიშვნელოვანია ხატების განლაგება, სად რომელი ხატი უნდა დავაბრძანოთ?
- ხატების განლაგება იერარქიულადაა საჭირო. მაგალითად, სულ მაღლა უნდა იყოს სამება, შემდეგ ჯვარცმა, იესო ქრისტე, ღვთისმშობელი და შემდგომში წმინდანები. სასურველია წელიწადში ერთხელ მაინც ვაკურთხოთ სახლი და როცა მოძღვარი მობრძანდება, თავად გვეტყვის, თუ როგორ განვალაგოთ ხატები.
- როდის უნდა დავანთოთ სანთელი სახლში?
- როცა ლოცვების წაკითხვას ვიწყებთ, სასურველია საკმევლის ანთება. სანთლის, საკმევლის ანთება ყველაფერი სიმბოლოებია. მაგალითად, სანთელი არის სიწმინდის, სინათლის სიმბოლო. როცა ადამიანი სანთელს აანთებს, არ აქვს მნიშვნელობა გრძელი იქნება თუ მოკლე, მან თავისი ნათელი ცხოვრებით სხვა ადამიანები უნდა გაათბოს, გააძლიეროს, ბევრი სიკეთე გააკეთოს. თუ ამის საშუალებაა, შეგვიძლია ოჯახში 24 საათის განმავლობაში კანდელი ავანთოთ თუ არადა, არც ეს არის მთავარი. ჩვენ რომ ეს ყველაფერი კარგად გავიაზროთ, აუცილებლად ცოცხალი ურთიერთობა უნდა გვქონდეს ღმერთთან. მაგალითად, ზოგი ფიქრობს, რომ სახლში მოწყობილი აქვს ხატების კუთხე, ლოცულობს, სანთელს ანთებს და ეკლესიაში აღარ დადის. ეს ბუნებრივია, არასწორია და იმას ნიშნავს, რომ მას ეკლესიის არსი არ ესმის. ტაძარში უფრო მეტი მადლია, მეტი ლოცვაა, მეტი სიყვარულია, იკითხება სახარება. რადგანაც პავლე მოციქული ბრძანებს, რომ ოჯახი არის მცირე ეკლესია, სამწუხაროდ, ბევრმა ისე მოაწყო ხატების კუთხე, რომ ფიქრობენ, ტაძარში წასვლა საჭირო აღარაა, ეს კი ბუნებრივია, მცდარი შეხედულებაა და ასე ადამიანი შორს ვერ წავა.
თაკო ესებუა
AMBEBI.GE