"სა­ვი­ზო რე­ჟი­მის ლი­ბე­რა­ლი­ზა­ცი­ის სა­მოქ­მე­დო გეგ­მის" გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბის შე­სა­ხებ ევ­რო­კო­მი­სი­ის მიერ მომ­ზა­დე­ბუ­ლი ან­გა­რი­შის მი­ხედ­ვით, სა­ქარ­თვე­ლოს მიერ ნა­წი­ლობ­რივ შეს­რუ­ლე­ბუ­ლი პუნ­ქტე­ბი შემ­დე­გია: თავ­შე­საფ­რის პო­ლი­ტი­კა, ან­ტი­კო­რუფ­ცი­უ­ლი ღო­ნის­ძი­ე­ბე­ბი, ნარ­კო­ბიზ­ნეს­თან ბრძო­ლა და ადა­მი­ა­ნე­ბის ტრე­ფი­კინ­გის წი­ნა­აღ­მდეგ ბრძო­ლა.

ევ­რო­კო­მი­სი­ის მიერ მომ­ზა­დე­ბულ დო­კუ­მენ­ტში აღ­ნიშ­ნუ­ლია, რომ თავ­შე­სა­ფარ­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი მყა­რი სა­კა­ნონ­მდებ­ლო ბაზა სა­ქარ­თვე­ლომ შე­და­რე­ბით მოკ­ლე ვა­და­ში მი­ი­ღო, ხოლო ზო­გა­დად, კა­ნო­ნის აღ­სრუ­ლე­ბა დაკ­მა­ყო­ფი­ლე­ბე­ლია. ასე­ვე დო­კუ­მენ­ტის მი­ხედ­ვით, ლტოლ­ვი­ლის სტა­ტუ­სის გან­სა­ზღვრის პრო­ცე­დუ­რის ხა­რის­ხი ზო­გა­დად მი­სა­ღე­ბია. "2014 წლის 15 ნო­ემ­ბრი­დან და­ი­ნერ­გა და ყვე­ლა თავ­შე­საფ­რის მა­ძი­ე­ბელ­ზე გა­ი­ცე­მა დრო­ე­ბი­თი პი­რა­დო­ბის მოწ­მო­ბა. შე­იქ­მნა და კარ­გად ფუნ­ქცი­ო­ნი­რებს წარ­მო­შო­ბის ქვეყ­ნის გან­სა­ზღვრის (COI) გან­ყო­ფი­ლე­ბა. მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი პროგ­რე­სი იქნა მიღ­წე­უ­ლი უცხო ქვეყ­ნის მო­ქა­ლა­ქე­ე­ბის ინ­ტეგ­რა­ცი­ის მი­მარ­თუ­ლე­ბით, მა­გა­ლი­თად, მათ მი­ე­ნი­ჭათ ჯან­დაც­ვი­სა და და­საქ­მე­ბის ისე­თი­ვე გა­რან­ტი­ე­ბი, რო­გო­რიც სა­ქარ­თვე­ლოს მო­ქა­ლა­ქე­ებს" - აღ­ნიშ­ნუ­ლია დას­კვნა­ში.

თუმ­ცა, იქვე ევ­რო­კო­მი­სი­ას მი­თი­თე­ბუ­ლი აქვს რე­კო­მენ­და­ცი­ე­ბის გრძე­ლი სია, თუ რა უნდა გა­ა­კე­თოს სა­ქარ­თვე­ლოს ხე­ლი­სუფ­ლე­ბამ:

"• გაგ­რძე­ლოს ჰუ­მა­ნი­ტა­რულ სა­ფუძ­ველ­ზე ვი­ზე­ბის გა­ცე­მის პრო­ცე­დუ­რე­ბის

შე­მუ­შა­ვე­ბა­ზე მუ­შა­ო­ბა;

• შექ­მნას თავ­შე­საფ­რის შე­სა­ხებ გა­ნა­ცხა­დებ­ზე გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბის მი­ღე­ბის ხა­რის­ხის მო­ნი­ტო­რინ­გის სის­ტე­მა, რო­მე­ლიც ხა­რის­ხის მკა­ფიო ინ­დი­კა­ტო­რებ­ზე იქ­ნე­ბა და­ფუძ­ნე­ბუ­ლი;

• შე­ი­მუ­შა­ვოს დაგ­რო­ვი­ლი საქ­მე­ე­ბის მარ­თვის სტრა­ტე­გია და მო­უ­ლოდ­ნე­ლი ნა­კა­დე­ბის სა­გან­გე­ბო მარ­თვის სის­ტე­მა; ხელ­მი­საწ­ვდო­მი გა­ხა­დოს საკ­მა­რი­სი ოდე­ნო­ბის ადა­მი­ა­ნუ­რი და ფი­ნან­სუ­რი რე­სურ­სე­ბი;

• უზ­რუნ­ველ­ყოს, რო­გორც კა­ნონ­მდებ­ლო­ბა­ში, ისე პრაქ­ტი­კა­ში, რომ ოკუ­პი­რე­ბუ­ლი ტე­რი­ტო­რი­ე­ბი­დან იძუ­ლე­ბით გა­და­ად­გი­ლე­ბულ პირ­თა, გან­სახ­ლე­ბი­სა და ლტოლ­ვილ­თა სა­მი­ნის­ტრომ შეძ­ლოს საქ­მე­ებ­ზე მო­ტი­ვი­რე­ბუ­ლი გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბე­ბის მი­ღე­ბა, და­მო­უ­კი­დებ­ლად და მხო­ლოდ კონ­კრე­ტუ­ლი საქ­მის გა­რე­მო­ე­ბე­ბის შე­სა­ბა­მი­სად. იმ განმცხა­დებ­ლებს ან მათ კა­ნო­ნი­ერ წარ­მო­მად­გენ­ლებს, ვინც თავ­შე­სა­ფარ­ზე უარი მი­ი­ღო, უნდა მი­ე­ცეთ თუნ­დაც მი­ნი­მა­ლუ­რი წვდო­მა ში­ნა­გან საქ­მე­თა სა­მი­ნის­ტროს ინ­ფორ­მა­ცი­ა­ზე, რო­მელ­ზე დაყ­რდნო­ბი­თაც გა­ი­ცა უარ­ყო­ფი­თი

რე­კო­მენ­და­ცია უსაფრ­თხო­ე­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბით, რომ მათ შეძ­ლონ მისი სა­სა­მარ­თლო­ში გა­სა­ჩივ­რე­ბა სა­მარ­თლი­ა­ნი სა­სა­მარ­თლოს პრინ­ცი­პით.

• შე­ი­მუ­შა­ვოს სტან­დარ­ტუ­ლი ეროვ­ნუ­ლი სას­წავ­ლო პროგ­რა­მა რო­გორც ახა­ლი, ისე გა­მოც­დი­ლი თა­ნამ­შრომ­ლე­ბი­სათ­ვის.

• შე­მო­ი­ღოს წარ­მო­შო­ბის ქვეყ­ნე­ბის მო­ნა­ცემ­თა ბაზა და ან­გა­რი­შე­ბი, რომ­ლე­ბიც ხელ­მი­საწ­ვდო­მი იქ­ნე­ბა გა­ნა­ცხა­დებ­ზე მო­მუ­შა­ვე ყვე­ლა თა­ნამ­შრომ­ლის­თვის. გა­ნა­ცხა­დებ­ზე მო­მუ­შა­ვე თა­ნამ­შრომ­ლებს ჩა­უ­ტა­როს ტრე­ნინ­გე­ბი წარ­მო­შო­ბის ქვეყ­ნის ძი­რი­თა­დი პრინ­ცი­პე­ბის შე­სა­ხებ. შე­მო­ი­ღოს მკა­ფიო გა­მი­ჯვნა წარ­მო­შო­ბის ქვე­ყა­ნა­სა და თავ­შე­საფ­რის პო­ლი­ტი­კით უზ­რუნ­ველ­ყო­ფილ პრო­დუქ­ტებს შო­რის. უზ­რუნ­ველ­ყოს სა­მუ­შაო ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბი სხვა სა­ხელ­მწი­ფო­ებ­ში არ­სე­ბუ­ლი წარ­მო­შო­ბის ქვეყ­ნის უწყე­ბებ­თან.

• გა­დად­გას ნა­ბი­ჯე­ბი იმის შე­სა­ფა­სებ­ლად, თუ რო­გორ უნდა შემ­ცირ­დეს სა­ბუ­თე­ბის და­მუ­შა­ვე­ბის ვადა გა­სა­ჩივ­რე­ბის ეტაპ­ზე და და­ი­ნერ­გოს უფრო გო­ნივ­რუ­ლი ვადა სა­სა­მარ­თლო­ში გა­სა­ჩივ­რე­ბი­სათ­ვის, ვი­ნა­ი­დან დღეს არ­სე­ბუ­ლი 10-დღი­ა­ნი პე­რი­ო­დი მე­ტის­მე­ტად ხან­მოკ­ლეა.

• სა­ა­პე­ლა­ციო პრო­ცე­დუ­რე­ბი­სათ­ვის ჩა­მო­ა­ყა­ლი­ბოს სა­ხელ­მწი­ფოს მიერ და­ფი­ნან­სე­ბუ­ლი ად­ვი­ლად ხელ­მი­საწ­ვდო­მი, და­მო­უ­კი­დე­ბე­ლი და მა­ღალ­ხა­რის­ხი­ა­ნი უფა­სო იუ­რი­დი­უ­ლი დახ­მა­რე­ბის სის­ტე­მა.

• გა­აგ­რძე­ლოს მუ­შა­ო­ბა იმის უზ­რუნ­ველ­სა­ყო­ფად, რომ ლტოლ­ვი­ლებს რომ­ლებ­საც სურთ გახ­დნენ სა­ქარ­თვე­ლოს მო­ქა­ლა­ქე­ე­ბი, პრაქ­ტი­კა­ში ხელი მი­უწ­ვდე­ბო­დეთ ნა­ტუ­რა­ლი­ზა­ცი­ის პრო­ცე­დუ­რა­ზე.

• მიღ­წე­ულ წინსვლა­ზე და­მა­ტე­ბით, შე­ი­მუ­შა­ვოს ად­გი­ლებ­ზე ინ­ტეგ­რა­ცი­ის სტრა­ტე­გია, მკა­ფიო, ეტა­პობ­რი­ვად გა­წე­რი­ლი სა­მოქ­მე­დო გეგ­მით. უზ­რუნ­ველ­ყოს საკ­მა­რი­სი მო­ცუ­ლო­ბის სა­ხელ­მწი­ფო და­ფი­ნან­სე­ბა და კო­ორ­დი­ნა­ცი­ის ეფექ­ტი­ა­ნი მე­ქა­ნიზ­მი".

ნა­წი­ლობ­რივ შეს­რუ­ლე­ბუ­ლად პუნ­ქტად ით­ვლე­ბა ადა­მი­ან­თა ტრე­ფი­კინ­გის სფე­რო­ში არ­სე­ბუ­ლი ნიშ­ნუ­ლე­ბი. თუმ­ცა, დო­კუ­მენ­ტში აღ­ნიშ­ნუ­ლია, რომ სა­ქარ­თვე­ლომ ამ კუ­თხითს მნიშ­ვნე­ლო­ვან წინსვლას მი­აღ­წია. "კა­ნონ­მდებ­ლო­ბა ყოვ­ლის­მომ­ცვე­ლია; შექ­მნი­ლია ინფრას­ტრუქ­ტუ­რა, რო­მე­ლიც იძ­ლე­ვა ძი­რი­თა­დი მხა­რე­ებს შო­რის კო­ორ­დი­ნა­ცი­ი­სა და მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი ფი­ნან­სუ­რი რე­სურ­სე­ბის უზ­რუნ­ველ­ყო­ფის სა­შუ­ა­ლე­ბას" - წე­რია დო­კუ­მენ­ტში, თუმ­ცა, იქვე აღ­ნიშ­ნუ­ლია, რომ სა­ხე­ზეა მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი სი­სუს­ტე­ე­ბი, რო­დე­საც საქ­მე ეხე­ბა და­უც­ვე­ლი მსხვერ­პლის, გან­სა­კუთ­რე­ბით ბავ­შვე­ბის სა­ჭი­რო­ე­ბე­ბის დაკ­მა­ყო­ფი­ლე­ბას: "კა­ნო­ნით მი­ნი­ჭე­ბუ­ლი უფ­ლე­ბა­მო­სი­ლე­ბით აღ­ჭურ­ვი­ლი შრო­მის ინ­სპექ­ცი­ის სის­ტე­მის არარ­სე­ბო­ბა ზღუ­დავს იძუ­ლე­ბი­თი შრო­მის მიზ­ნით ტრე­ფი­კინ­გის აღ­კვე­თის შე­საძ­ლებ­ლო­ბას. შეშ­ფო­თე­ბას იწ­ვევს შემ­თხვე­ვე­ბის მცი­რე, მაგ­რამ მზარ­დი რა­ო­დე­ნო­ბა; შეშ­ფო­თე­ბის სა­გა­ნია ისე­ვე ის, რომ ვერ ხერ­ხდე­ბა ტრე­ფი­კინ­გის მსხვერ­პლთათ­ვის კა­ნონ­მდებ­ლო­ბით გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბუ­ლი სერ­ვი­სე­ბით სარ­გებ­ლო­ბა". ევ­რო­კო­მი­სია სა­ქარ­თვე­ლოს ხე­ლი­სუფ­ლე­ბას რე­კო­მენ­და­ცი­ებს ამ კუ­თხი­თაც აძ­ლევს:

"• გა­და­ხე­დოს ტრე­ფი­კინ­გის მსხვერ­პლთა მომ­სა­ხუ­რე­ბას, კერ­ძოდ, არ­სე­ბუ­ლი

თავ­შე­საფ­რე­ბის მო­წყო­ბა­სა და საქ­მი­ა­ნო­ბას და უზ­რუნ­ველ­ყოს, რომ ადეკ­ვა­ტუ­რად დაკ­მა­ყო­ფილ­დეს მათი სა­ჭი­რო­ე­ბე­ბი, ვი­საც თან ბავ­შვე­ბი ახ­ლავს.

• გა­და­ხე­დოს ფსი­ქო­ლო­გი­უ­რი, სა­მე­დი­ცი­ნო და იუ­რი­დი­უ­ლი დახ­მა­რე­ბის უზ­რუნ­ველ­ყო­ფას, რომ ის მაქ­სი­მა­ლუ­რად ხელ­მი­საწ­ვდო­მი გახ­დეს ყვე­ლა იდენ­ტი­ფი­ცი­რე­ბუ­ლი და შე­საძ­ლო მსხვერ­პლის­თვის.

• გა­და­ხე­დოს შრო­მის ინ­სპექ­ცი­ის დე­პარ­ტა­მენ­ტის სტა­ტუსს, მან­დატს და უფ­ლე­ბა­მო­სი­ლე­ბას, რომ მან შეძ­ლოს შრო­მი­თი ექ­სპლუ­ა­ტა­ცი­ი­სა და იძუ­ლე­ბი­თი შრო­მის იდენ­ტი­ფი­ცი­რე­ბა და ქონ­დეს მსგავს დარ­ღვე­ვებ­ზე რე­ა­გი­რე­ბის უნა­რი.

• გა­დად­გას ნა­ბი­ჯე­ბი ყვე­ლა სა­ხის ექ­სპლუ­ა­ტა­ცი­ის პრო­აქ­ტი­უ­რი, დაზ­ვერ­ვის მა­სა­ლებ­ზე და­ფუძ­ნე­ბუ­ლი უფრო ინ­ტენ­სი­უ­რი გა­მო­ძი­ე­ბის სა­წარ­მო­ებ­ლად.

• შე­ი­მუ­შა­ვოს მკაც­რი მიდ­გო­მა მათ წი­ნა­აღ­მდეგ, ვინც სარ­გებ­ლობს კო­მერ­ცი­უ­ლი სექ­სუ­ა­ლუ­რი და შრო­მი­თი ექ­სპლუ­ა­ტა­ცი­ის მიზ­ნით ქა­ლე­ბის ტრე­ფი­კინ­გით; მიდ­გო­მას უნდა ქონ­დეს ორ­მხრი­ვი ამო­ცა­ნა - ჩვე­ნე­ბე­ბის უზ­რუნ­ველ­ყო­ფა და ამ­გვარ მომ­სა­ხუ­რე­ბა­ზე მო­თხოვ­ნის აღ­მო­ფხვრა.

• გა­და­ხე­დოს და გა­ა­უმ­ჯო­ბე­სოს ამ სფე­რო­ში ქვეყ­ნის მას­შტა­ბით მოქ­მე­დი ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ე­ბი­დან მო­ნა­ცე­მე­ბის შეგ­რო­ვე­ბა და ანა­ლი­ზი, რომ უკეთ გა­ნი­სა­ზღვროს ტრე­ფი­კინ­გის მსხვეპლთა რა­ო­დე­ნო­ბა, სქე­სი, ასა­კი, ეროვ­ნე­ბა და ექ­სპლუ­ა­ტა­ცი­ის ტიპი.

• გა­და­ხე­დოს და გა­და­ა­ხა­ლი­სოს სხვა­დას­ხვა ცხე­ლი ხა­ზე­ბი იმის­თვის, რომ მაქ­სი­მა­ლუ­რად იყო უზ­რუნ­ველ­ყო­ფი­ლი შე­ტყო­ბი­ნე­ბე­ბის მი­ღე­ბა სა­ზო­გა­დო­ე­ბი­სა და მსხვეპ­ლე­ბის მხრი­დან.

• გა­ი­ზარ­დოს კავ­ში­რე­ბი და პარტნი­ო­რო­ბა იმ ქვეყ­ნებ­თან, რომ­ლე­ბიც "ევ­რო­პო­ლის" მიერ მიჩ­ნე­ულ­ნი არი­ან რო­გორც ტრე­ფი­კინ­გის ძი­რი­თა­დი და­ნიშ­ნუ­ლე­ბის ად­გი­ლე­ბი და წყა­რო­ე­ბი, ესე­ნია: თურ­ქე­თი, ასე­ვე აზერ­ბა­ი­ჯა­ნი, ყირ­გი­ზე­თი, უზ­ბე­კე­თი და სომ­ხე­თი".

რაც შე­ე­ხე­ბა კო­რუფ­ცი­ის თა­ვი­დან აცი­ლე­ბის პუნ­ქტს, ევ­რო­კო­მი­სი­ის მიერ მომ­ზა­დე­ბულ დას­კვნა­ში წე­რია, რომ კო­რუფ­ცი­ის წი­ნა­აღ­მდეგ ბრძო­ლის ინ­სტი­ტუ­ცი­უ­რი და სა­კა­ნონ­მდებ­ლო ბა­ზის გა­სამ­ტკი­ცებ­ლად მრა­ვალ­რი­ცხო­ვა­ნი ღო­ნის­ძი­ე­ბე­ბი გა­ტარ­და და ტარ­დე­ბა. ამას­თან ან­გა­რიშ­ში აღ­ნიშ­ნუ­ლია, რომ მთა­ვა­რი

პრო­კუ­რო­რის და­ნიშ­ვნა და გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბა უნდა მოხ­დეს ღიად, პი­როვ­ნუ­ლი

ღირ­სე­ბე­ბის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით, ობი­ექ­ტუ­რად და გამჭვირ­ვა­ლედ, არა­სა­თა­ნა­დო

პო­ლი­ტი­კუ­რი გავ­ლე­ნის გა­რე­შე. "გრძელ­დე­ბა გა­უმ­ჯო­ბე­სე­ბუ­ლი დამ­ცა­ვი ზო­მე­ბის

გა­ტა­რე­ბა საპ­რო­ცე­სო შე­თან­ხმე­ბის არას­წო­რი გა­მო­ყე­ნე­ბის წი­ნა­აღ­მდეგ, რო­მელ­საც

პა­ტიმ­რო­ბა­ში მყო­ფი პი­რე­ბი აწერ­დნენ ხელს, გან­სა­კუთ­რე­ბით 2012 წლის

წი­ნან­დე­ლი პე­რი­ო­დის თა­ნამ­დე­ბობ­რი­ვი გა­დაც­დო­მე­ბის პი­რო­ბებ­ში. იმ მოქ­მე­დი

მო­სა­მარ­თლე­ე­ბის ხე­ლა­ხა­ლი და­ნიშ­ვნის პრო­ცე­დუ­რა, რომ­ლებ­საც ათწ­ლი­ა­ნი ვადა

ეწუ­რე­ბათ, სა­გან­გე­ბო მო­ნი­ტო­რინ­გის სა­გა­ნი უნდა გახ­დეს, რად­გან ამას უფრო

ფარ­თო მნიშ­ვნე­ლო­ბა შე­იძ­ლე­ბა ჰქონ­დეს ზო­გა­დად მარ­თლმსა­ჯუ­ლე­ბის

აღ­სრუ­ლე­ბის­თვის. იმ შემ­თხვე­ვე­ბის გარ­და, რო­დე­საც მოქ­მე­დი მო­სა­მარ­თლის

მო­სახ­სნე­ლად ფაქ­ტობ­რი­ვი მი­ზე­ზე­ბი არ­სე­ბობს, უნდა მოხ­დეს ამ­გვა­რი ხე­ლა­ხა­ლი

და­ნიშ­ვნა" - წე­რია დას­კვნა­ში. რაც შე­ე­ხე­ბა ამ მხრივ გა­ცე­მულ რე­კო­მენ­და­ცი­ებს, ევ­რო­კო­მი­სია სა­ქარ­თვე­ლოს მთავ­რო­ბას ურ­ჩევს:

"• გა­ა­ტა­როს სა­ხელ­მწი­ფო სამ­სა­ხუ­რის რე­ფორ­მა და მი­ი­ღოს სა­ერ­თა­შო­რი­სო პრაქ­ტი­კის შე­სა­ბა­მი­სი კა­ნო­ნი სა­ხელ­მწი­ფო სამ­სა­ხუ­რის შე­სა­ხებ, გან­სა­ზღვრონ პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლუ­რი და დე­პო­ლი­ტი­ზე­ბუ­ლი სა­ხელ­მწი­ფო სამ­სა­ხუ­რის სტან­დარ­ტე­ბი. კა­ნონ­ში გა­თა­ლის­წი­ნე­ბუ­ლი უნდა იქ­ნეს და­მა­ტე­ბი­თი დამ­ცა­ვი ზო­მე­ბი სა­ხელ­მწი­ფო სამ­სა­ხუ­რის ბი­უ­როს ხელ­მძღვა­ნე­ლის გან­თა­ვი­სუფ­ლე­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბით;

• და­ა­წე­სოს ქო­ნებ­რი­ვი დეკ­ლა­რა­ცი­ის ფორ­მე­ბის სის­ტე­მა­ტუ­რი კონ­ტრო­ლი, რო­მე­ლიც გა­მაგ­რე­ბუ­ლი იქ­ნე­ბა უსა­ფუძ­ვლო გამ­დიდ­რე­ბის, ინ­ტე­რეს­თა კონ­ფლიქ­ტის და შე­უ­თავ­სებ­ლო­ბის წი­ნა­აღ­მდეგ მი­მარ­თუ­ლი სან­ქცი­ე­ბის სის­ტე­მით. ახა­ლი კა­ნონ­მდებ­ლო­ბა, რო­მე­ლიც არე­გუ­ლი­რებს ქო­ნებ­რი­ვი დეკ­ლა­რა­ცი­ე­ბის კონ­ტროლს, უნდა ით­ვა­ლის­წი­ნებ­დეს სიღ­რმი­სე­უ­ლი კონ­ტრო­ლის პრო­ცე­დუ­რებს და­უ­სა­ბუ­თე­ბე­ლი სიმ­დიდ­რის, ინ­ტე­რეს­თა კონ­ფლიქ­ტის და შე­უ­თავ­სებ­ლო­ბის გა­მო­სავ­ლე­ნად, აგ­რეთ­ვე სა­თა­ნა­დო შე­მა­კა­ვე­ბელ სან­ქცი­ებს. მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია, რომ და­არ­სდეს სა­გან­გე­ბო უწყე­ბა, რო­მე­ლიც აღ­ნიშ­ნუ­ლი კონ­ტრო­ლის შე­დე­გებს შე­ის­წავ­ლის, ან უკვე არ­სე­ბულ უწყე­ბას და­ე­ვა­ლოს ამის გა­კე­თე­ბა;

• უზ­რუნ­ველ­ყოს, რომ წე­სე­ბი, რომ­ლებ­შიც გან­სა­ზღვრუ­ლია კრი­ტე­რი­უ­მე­ბი სა­ხელ­მწი­ფო შეს­ყიდ­ვე­ბის კონ­ტრაქ­ტე­ბის­თვის სა­ტენ­დერო პრო­ცე­სის გა­რე­შე, გარ­კვე­ვით მი­უ­თი­თებ­დეს იმ კონ­კრე­ტულ გა­რე­მო­ე­ბებს, რო­დე­საც ამის გა­კე­თე­ბა შე­იძ­ლე­ბა, და იმ პრო­ცე­დუ­რებს, რომ­ლე­ბიც უნდა შეს­რულ­დეს. აღ­ნიშ­ნულ პრო­ცე­დუ­რებ­ში უნდა იყოს მო­თხოვ­ნა სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ვი აზ­რის და სა­პი­რის­პი­რო მო­საზ­რე­ბე­ბის მქო­ნე ადა­მი­ა­ნე­ბის აზ­რის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბის შე­სა­ხებ. სა­ჭი­როა, რომ

გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბას ტენ­დერ­ზე უა­რის თქმის შე­სა­ხებ და­მო­უ­კი­დებ­ლად ამ­ტკი­ცებ­დეს სა­ხელ­მწი­ფო შეს­ყიდ­ვე­ბის სა­ა­გენ­ტო;

• კი­დევ უფრო გა­ნამ­ტკი­ცოს ინ­ფორ­მა­ტო­რე­ბის (whistle-blowers) რე­ა­ლუ­რი დაც­ვა ან­გა­რი­შე­ბის უსაფრ­თხო წარ­მოდ­გე­ნას­თან და­კავ­ში­რე­ბით წე­სე­ბი­სა და პრო­ცე­დუ­რე­ბის შე­მო­ღე­ბით, გა­ზარ­დოს სა­ჯა­რო მო­ხე­ლე­ე­ბის ცოდ­ნა ინ­ფორ­მა­ტო­რო­ბის (whistle-blowers)პრაქ­ტი­კას­თან და­კავ­ში­რე­ბით;

• გა­აგ­რძე­ლოს მუ­შა­ო­ბა ევ­რო­პის საბ­ჭოს კო­რუფ­ცი­ის წი­ნა­აღ­მდეგ მებ­რძოლ­სა­ხელ­მწი­ფო­თა ჯგუ­ფის მიერ წარ­მოდ­გე­ნი­ლი ყვე­ლა რე­კო­მენ­და­ცი­ის გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბის­თვის".

და ბო­ლოს, ევ­რო­კო­მი­სი­ის დას­კვნის მი­ხედ­ვით, სა­ქარ­თვე­ლოს მთავ­რო­ბამ ნა­წი­ლობ­რივ და­აკ­მა­ყო­ფი­ლა ნარ­კო­მა­ნი­ის წი­ნა­აღ­მდეგ ბრძო­ლას­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი ნიშ­ნუ­ლე­ბი.

"მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი პროგ­რე­სი იქნა მიღ­წე­უ­ლი ნარ­კო­ტი­კე­ბის სა­წი­ნა­აღ­მდე­გო ეროვ­ნუ­ლი სტრა­ტე­გი­ი­სა და სა­მოქ­მე­დო გეგ­მის გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბა­ში, რომ­ლე­ბიც ნარ­კო­მა­ნი­ას­თან ბრძო­ლის უწყე­ბა­თა­შო­რის­მა სა­კო­ორ­დი­ნა­ციო საბ­ჭომ და­ამ­ტკი­ცა. აღ­ნიშ­ნუ­ლი პროგ­რე­სის მი­უ­ხე­და­ვად, ნარ­კო­მა­ნი­ას­თან ბრძო­ლის ეროვ­ნუ­ლი პო­ლი­ტი­კა კვლა­ვაც სა­დამ­სჯე­ლო ზო­მებს ეყ­რდნო­ბა და არა სა­რე­ა­ბი­ლი­ტა­ციო ღო­ნის­ძი­ე­ბებს", - წე­რია დას­კვნა­ში. რაც შე­ე­ხე­ბა ამ მხრივ გა­ცე­მულ რე­კო­მენ­და­ცი­ებს, ევ­რო­კო­მი­სია სა­ქა­ერ­თვე­ლოს ხე­ლი­სუფ­ლე­ბას ურ­ჩევს "კი­დევ უფრო გა­აძ­ლი­ე­როს ნარ­კო­მა­ნი­ის წი­ნა­აღ­მდეგ ბრძო­ლის ეროვ­ნუ­ლი პო­ლი­ტი­კის ის მხა­რე, რო­მე­ლიც და­კავ­ში­რე­ბუ­ლია მო­წო­დე­ბის შემ­ცი­რე­ბას­თან, მათ შო­რის კა­ნონ­მდებ­ლო­ბა­ში ცვლი­ლე­ბე­ბის შე­ტა­ნით, რომ­ლე­ბიც მიზ­ნად და­ი­სა­ხავს გა­მიჯ­ნოს ნარ­კო­ტი­კე­ბის პი­რა­დი მოხ­მა­რე­ბის­თვის ფლო­ბა და მათი რე­ა­ლი­ზა­ცია; და გა­ით­ვა­ლის­წი­ნოს სა­მარ­თლებ­რი­ვი კონ­ტრო­ლის შე­მო­ღე­ბა პო­ლი­ცი­ის მიერ და­უ­გეგ­მა­ვად გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბულ ნარ­კო­შე­მოწ­მე­ბებ­ზე".

"ინ­ტერპრეს­ნი­უ­სი"