მმართველობის კლანური ფორმა საქართველოში "ქალების კლანიდან" "კახურ კლანამდე" - ნეპოტიზმისა და ბიზნესგავლენების 25 წლიანი ქრონიკა

საქართველოს უახლეს ისტორიაში კლანური მმართველობა პოლიტიკური რეალობის განუყოფელ ნაწილად იქცა - ბოლო 25 წელია ნეპოტიზმის, მმართველ გუნდში ბიზნესგავლენის გადანაწილებისა თუ კორუფციული გარიგებების ფაქტები აქტუალობას არ კარგავს. Ambebi.ge სწორედ "ქართული კლანების" ისტორიითა და აწმყოთი დაინტერესდა...

როგორც Ambebi.ge-სთან ყოფილი პრემიერ-მინისტრი თენგიზ სიგუა აცხადებს, დამოუკიდებელი საქართველოს ისტორიაში პირველ სახელისუფლო კლანს "ქალების ჯგუფი" წარმოადგენდა. კერძოდ, მისი მტკიცებით, ყველა მნიშვნელოვან საკითხს, პრეზიდენტის ნაცვლად მანანა არჩვაძე-გამსახურდია, მისი და და ასევე მეგობარი, ჯანდაცვის ყოფილი მინისტრი მანანა ძოძუაშვილი წყვეტდა:

"ზვიად გამსახურდიას ხელისუფლებაში მოსვლის პირველ ეტაპზე, ხელისუფლებაში კლანური მმართველობა არ იკვეთებოდა, თუმცა "ქალების კლანმა" მოქმედება მალევე დაიწყო. პრემიერ-მინისტრის თანამდებობაზე ორი კვირის არჩეული ვიყავი, როცა ამერიკელ ჟურნალისტებს შევხვდი. ინტერვიუს დასრულების შემდეგ, ერთ-ერთი ჟურნალისტი ჩემს კაბინეტში დარჩა და საუბარი მთხოვა. როგორც გაირკვა, ის აშშ-ის საგარეო უწყების თანამშრომელიც გახლდათ და ჩემთვის ამერიკის სახელმწიფო ადმინისტრაციის დანაბარები უნდა გადმოეცა. ამერიკელმა მითხრა, რომ როგორც კი საბჭოთა კავშირი დაიშლებოდა, ამერიკის ხელისუფლება ბალტიისპირა ქვეყნებსა და საქართველოს ფინანსურად დაეხმარებოდა. როცა ვიკითხე, საქართველო რატომ მოხვდა თქვენი ინტერესის სფეროში-მეთქი, მიპასუხა: ევროპაში აღმოსავლეთის სიმდიდრის გასატანად სამი გზა არსებობს, რუსეთის გზა, რომელიც არასაიმედოა, მეორე - კასპიის ზღვა-აზერბაიჯანი-შავი ზღვა-ევროპა, მესამე - ე.წ. მუსულმანური გზა, ირანი, თურქეთი და ა.შ. თუმცა ამერიკისთვის ირანიც არასაიმედო პარტნიორიაო. მოგვიანებით მთხოვა, საქართველოს ხელისუფლების წარმომადგენლებს ურთიერთობა ბალტიისპირეთის ქვეყნებთანაც დაგვემყარებინა და აუცილებელი რეფორმებიც ერთდროულად გაგვეტარებინა. საუბარია იურიდიული საკითხების მოგვარებაზე, განათლების სისტემაში რეფორმის გატარებაზე და ა.შ. ამერიკელი სტუმარი მაშინვე ზვიადთან წავიყვანე. საქართველოს პირველ პრეზიდენტს მსახიობობას ნამდვილად ვერ დავაბრალებთ, მას გულწრფელად გაუხარდა, როცა შეიტყო ამერიკელები საქართველოს სოლიდურ დახმარებას გაუწევდნენ. ზვიადმა ბალტიისპირეთის ქვეყნებთან ურთიერთობის დამყარება მთხოვა. ერთი სიტყვით, ბალტიისპირეთის ქვეყნების პრემიერებთან ერთად 24-საათიან რეჟიმში ვმუშაობდით, რამდენიმე დღეში კი, ყველა პროგრამა შევათანახმეთ. გავიდა დრო, თუმცა ამ რეფორმებიდან საქართველოში არცერთი გატარებულა. ბალტიისპირელები კი, მათ განხორციელებას მალევე შეუდგნენ. აღმოჩნდა, რომ ცოლმა, ცოლისდამ და მაშინდელმა ჯანდაცვის მინისტრმა ზვიადს რეფორმების გატარება გადააფიქრებინეს. ეუბნებოდნენ, მიწა თუ გლეხს მიეცი, უნივერსიტეტში ლექტორი შენ არ დანიშნე და ხალხს ბინები დაურიგეო, ავტორიტეტს დაკარგავო. ძირითადად, ეს ოჯახური კლანი მოქმედებდა. სხვა კლანი, რომელსაც პრეზიდენტზე ზემოქმედების მოხდენა შეეძლო, არ ყოფილა. ჯანმრთელობის დაცვის მინისტრმა მანანა ძოძუაშვილმა ფსიქიატრიული საავადმყოფოს მთავარ ექიმს მამარდაშვილს მიწერა, სასწრაფოდ ავადმყოფ ზვიად გამსახურდიას ისტორია მომაწოდეთო. ამის მტკიცებულება დოკუმენტალურად გამაჩნია. წარმოიდგინეთ, ამას ჯადანცვის მოქმედი მინისტრი პრეზიდენტის მისამართით ბედავდა! მამარდაშვილმა მითხრა, შევასრულეთ და გადავუგზავნეთო. ერთი სიტყვით, პრეზიდენტი გამოჭერილი ყავდათ და აშანტაჟებდნენ. პარლამენტის მისამართით ცეცხლის გახსნის განკარგულებაც მანანა არჩვაძის დამ გასცა, ეს ცნობილი ფაქტია და მაშინდელი შინაგან საქმეთა მინისტრიც ადასტურებდა".

ზვიად გამსახურდია მალევე ედუარდ შევარდნაძემ ჩაანაცვლა, შესაბამისად, კლანურმა დაჯგუფებებმაც სახე იცვალეს. ჟურნალისტ აკაკი გოგიჩაიშვილის განცხადებით, შევარდნაძის მმართველობის პერიოდში ე.წ. გურული კლანი მართავდა ქვეყანას, რომლებსაც ბიზნესსა თუ პოლიტიკაში გავლენის სფეროები გადანაწილებული ქონდათ:

"შევარდნაძის მმართველობის პერიოდში კლანური დაჯგუფებების სათავეში ედუარდ შევარდნაძის ოჯახი იდგა. ჩხარტიშვილს, სიორიძეს და სხვებს კი, ბიზნესინტერესები გადანაწილებული ჰქონდათ. ერთი ნავთობგადაზიდვას კურირებდა, მეორეს - გაყინული ხორცი შემოქონდა, მესამე - კომუნიკაციებს აკონტროლებდა. ერთი სიტყვით, "გურულების კლანი" მართავდა ქვეყანას, თუმცა გადამწყვეტი სიტყვა მაინც შევარდნაძის ოჯახის წევრებზე იყო. ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი კორუფციული გარიგება ბაქო-ჯეიჰანის პროექტზე ხელმოწერისას გათამაშდა. მოგვიანებით გაირკვა, რომ საქართველომ ნავთობზე არარეალურად მაღალი ტარიფი დააწესა. ეს საკითხი შევარდნაძის ოჯახმა, ყოფილი პრეზიდენტის ძმიშვილებმა და სხვა ახლობლებმა გადაწყვიტეს".

კლანურ მმართველობებს ბოლო ვერც "ვარდების რევოლუციამ" მოუღო. პირიქით, ჟურნალისტ ნათია მიქიაშვილის განცხადებით, "ნაციონალური მოძრაობის" მმართველობისას ერთდროულად რამდენიმე კლანი გამოიკვეთა, რომელიც ხშირ შემთხვევაში ერთმანეთს უპირისპირდებოდა კიდეც:

"ნაციონალების დროს კლანური მმართველობის ერთ-ერთ ნათელ მაგალითს ძმები ახალაიები წარმოადგენდნენ. პარალელურად, პარტიული კლანებიც ჩამოყალიბდა... დაფუძნდა სპეციალური ფონდიც, სადაც დაკავებულ ბიზნესმენებს სოლიდური თანხა შექონდათ. ეს კლანური მმართველობის კლასიკა იყო. ბიზნესს მთლიანად სახელისუფლო გუნდის წარმომადგენლები აკონტროლებდნენ, თუმცა იმის გამო, რომ დღეს აქტიურ ჟურნალისტიკაში არ ვარ, კონკრეტული გვარების დასახელებისგან თავს შევიკავებ. საყოველთაოდაა ცნობილი, ბიზნესს ვინ ინაწილებდა, ამას არაერთი გადაცემაც მივუძღვენი. სამწუხაროა, რომ ანტიმონოპოლიური სამსახური დღესაც არ მუშაობს".

რაც შეეხება "ქართულ ოცნებას", არაერთხელ გაიჟღერა ქვეყანაში "კახური კლანის" მმართველობის შესახებ, თუმცა როგორც საპარლამენტო უმცირესობის წარმომადგენელი ირმა ნადირაშვილი აცხადებს, ბოლო პერიოდში განხორციელებული საკადრო ცვლილებების შემდეგ, აღნიშნულ "კლანს" გავლენის სფეროები ხელიდან გამოეცალა:

"მთავარი პრობლემა ისაა, რომ ბიძინა ივანიშვილი ქვეყანას მასზე დაქვემდებარებული ირაკლი ღარიბაშვილის საშუალებით მართავს. თავის მხრივ კი, პრემიერ-მინისტრიც თამაზაშვილების კლანის მფარველია. არაერთი ფაქტი გამოვაქვეყნეთ, როცა თანამდებობებზე თამაზაშვილების ნათესავები ინიშნებოდნენ, ტენდერებშიც მასთან დაახლოებული კომპანიები იმარჯვებდნენ და ა.შ. თუმცა ბოლო პერიოდში განხორციელებული საკადრო ცვლილებების შემდეგ "კახური კლანი" შესუსტდა - ბიძინა ივანიშვილს არ სურს მის გარეშე ვინმემ ფული იშოვოს, რადგან კარგად იცის, რომ მდიდარი ადამიანი საქართველოში საკმაოდ დიდ საშიშროებას წარმოადგენს. ასე რომ, დღეს ქვეყანას ერთი კონკრეტული კლანი, ოლიგარქი მართავს", - ამბობს ნადირაშვილი.

რუსუდან შელია

AMBEBI.GE

სიახლე!

თუ დაინტერესებული ხართ მხოლოდ პოლიტიკური თემებით და არ გსურთ, მიიღოთ სხვა, თქვენთვის უინტერესო ინფორმაცია, მოიწონეთ გვერდი, რომელზეც მხოლოდ უმნიშვნელოვანესი პოლიტიკური სიახეები თავსდება.