რა სკანდალურ სტატიას აქვეყნებს შვედური პრესა კორუფციულ სქემაზე ბილდტის, სააკაშვილისა და არასამთავრობოების მონაწილეობით
გადაცემა "იმედის კვირის" ეთერში გოგა ხაინდრავა და არასამთავრობო ორგანიზაცია "სამართლიანი არჩევნების" ხელმძღვანელი ნინო ლომჯარია ერთმანეთს დაუპირისპირდნენ. გოგა ხაინდრავამ გადაცემაში განაცხადა, რომ არასამთავრობო ორგანიზაციები კორუფციულ სქემებში მონაწილეობდნენ. ამ თემაზე Ambebi.ge გოგა ხაინდრავას და არასამთავრობო ორგანიზაცია "სამართლიან არჩევნებს" დაუკავშირდა. ამასთან, ინტერვიუების დასასრულს იხილავთ სტატიას, რომელიც შვედურ პრესაში გამოქვეყნდა.
- ბატონო გოგა, "იმედის კვირაში" განაცხადეთ, რომ არასამთავრობო ორგანიზაციები კორუფციულ სქემებში მონაწილეობდნენ...
- მე ვთქვი, რომ კორუფციული სქემებით მუშაობდა კარლ ბილდტი და მიხეილ სააკაშვილი, არასამთავრობოები უნებლიედ აღმოჩნდნენ ამ ამბავში.
- რა სქემით მუშაობდა ეს კორუფციული გეგმა და რა ფორმით იყვნენ ჩართული ამაში არასამთავრობო ორგანიზაციები?
- უცხოურ პრესაში მთელი ამბავია ატეხილი ამაზე. შვედურ პრესაში სკანდალური ინფორმაციები გამოქვეყნდა იმის შესახებ, თუ როგორ ხდებოდა შვედური ბიუჯეტის, კერძოდ SIDA-ს ფონდის მიერ გამოყოფილი თანხების ხარჯვა საქართველოში. 2006 წლიდან, როცა ბილდტი მოვიდა შვედეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროში, გააქტიურდა თანხების გამოყოფა საქართველოსთვის. ეს თანხები გამოიყოფოდა საქართველოში სიღარიბის დაძლევაზე და დემოკრატიული ინსტიტუტების განვითარებაზე. ყველაზე გასაკვირი შვედური საზოგადოებისთვის აღმოჩნდა ის, რომ ამ ფულით ფინანსდებოდა NDI. გაურკვეველია, შვედეთი რატომ უნდა აფინანსებდეს ამერიკულ დაწესებულებას. ამ სქემის ბენეფიციარები იყვნენ "ეროვნული დემოკრატიული ინსტიტუტი" (NDI), "ევრაზიის ფონდი" (EF) და მისი შვილობითი Eurasia Partnership Foundation ნიდერლანდების სამეფო, ევროკავშირი, სამართლიანი არჩევნებისა და დემოკრატიის საზოგადოება, ეს ფონდები გასცემდნენ გრანტს პროექტების განსახორციელებლად. როცა ჟურნალისტური გამოძიება ჩატარდა საქართველოში, ამოტივტივდა რამდენიმე არასამთავრობო ორგანიზაცია, მათ შორის "საერთაშორისო გამჭირვალობა საქართველო", რომელმაც 2012 წლის პირველ ივლისს დაიწყო პროექტი მთავრობის საქმიანობის მონიტორინგი, რომლის გრანტიც 2 მილიონ 53 ათასი დოლარია, ასევე "საარჩევნო პროცესის ნდობის გაძლიერება საქართველოში", რომელსაც "სამართლიანი არჩევნები" ახორციელებდა NDI-თან, კავკასიის კვლევის რესურს ცენტრსა და საია-თან ერთად. ამ პროექტებზე SIDA-მ გამოყო 2 მილიონ 776 ათასი დოლარი, რაც პროექტის მხოლოდ 25 პროცენტს შეადგენს, დანარჩენს თვითონ NDI აფინანსებს.
ეს ჩვენ შვედეთის გაზეთებიდან შევიტყვეთ, სხვა ინფორმაცია არ არის ხელმისაწვდომი. მაგალითად პროექტს, რომელსაც ჰქვია "პოლიტიკური ინსტიტუტების გაძლიერება საქართველოში", 2014 წლიდან NDI აფინანსებს და მისი ღირებულება არის 4 451 371 დოლარი. ევრაზიის ფონდს 2007-დან 2020 მდე აქვს გაწერილი სტრატეგია და დღევანდელი მონაცემებით, 5 მილიონ 552 ათასი დოლარი აქვს დახარჯული. ეს ყველაფერი წესით შვედეთიდან სიღარიბის დასაძლევად მოდიოდა, სინამდვილეში კი მოხმარდა თოქ-შოუებს, პოლიტიკოსების პიარს, ისეთ საქმეებს, რაც სიღარიბის დაძლევასთან კავშირში არაა. ეს იყო თავის დროზე მოლაპარაკებული პროექტი, იმ ამერიკელებთან, ვინც მხარს უჭერს სააკაშვილს, კარლ ბილდტთან, რომელიც სააკაშვილთან ერთად იყო ჩართული კორუფციულ სქემაში.
- არალეგალურად მიდიოდა ეს თანხები ქართულ არასამთავრობო ორგანიზაციებში?
- ეს ფული ლეგალურად მიდიოდა არასამთავრობო ორგანიზაციებში, სხვა საქმეა, რატომ იღებდნენ მაინცდამაინც ეს ორგანიზაციები გრანტებს. ჩვენ ვნახეთ სააკაშვილის დროს, როგორ განვითარდა დემოკრატია და როგორ დაიძლია სიღარიბე. ამის საფუძველზე მე მაქვს უფლება ვთქვა, ეს იყო წმინდა წყლის პოლიტიკური კორუფციის სქემა, რომელშიც ნებით თუ უნებლიედ აღმოჩდნენ ქართული არასამთავრობოების ნაწილი. ზოგს იქნებ არც ესმოდა, რომ კორუფციის ნაწილი იყო, რადგან პატარა ჭანჭიკები იყვნენ. რაც არ უნდა ხდებოდეს, საქართველოში ყოველთვის სამი ორგანიზაცია მართავდა პოლემიკას, ყოველთვის მიკვირდა ეს, ახლა კი ამის მასალები გვაქვს. ალბათ შვედეთის გამოძიება გაარკვევს, როგორ ისხდნენ ისინი ამ სქემაში, ჩემი აზრით, ამაზე გამოძიება უნდა დაიწყოს.
როგორც Ambebi.ge-ს არასამთავრობო ორგანიზაცია "სამართლიანი არჩევნების" პრესსამსახურის უფროსმა თუთა ჩხეიძემ განუცხადა, გოგა ხაინდრავას ბრალდებები ცილისწამებაა და მის განცხადებას NGO-ს იურისტები სწავლობენ.
- ნინო ლომჯარია მეოთხე წელია "სამართლიანი არჩევნების" დირექტორია, ამ პერიოდის მანძილზე გრანტის სახით 35 000 დოლარი გვაქვს აღებული "SIDA"-სგან. "სამართლიანი არჩევნები" "SIDA" პირდაპირი გრანტიორი ორგანიზაცია არასდროს ყოფილა. ამ პერიოდის მანძილზე 35 000 დოლარი გვაქვს მიღებული გრანტის სახით და მგონი 2-4 მილიონს და 35 000 შორის დიდი განსხვავებაა. გოგა ხაინდრავას კომენტარს განცალკევებულ ცილისწამებად ვერ განვიხილავთ. ვფიქრობთ, ყველაფერი დაიწყო ირაკლი ღარიბაშვილმა, რომელმაც არასამთავრობო ორგანიზაციებს ქვეყნისთვის ძირგამომთხრელი უწოდა. შემდეგ ეს გაგრძელდა ივანიშვილის ინტერვიუთი, სადაც ის ამბობს, პიროვნულ კვლევას ვაპირებო და გოგა ხაინდრავას განცხადება იყო ცილისწამების დაგვირგვინება. აქ არ არის საუბარი იმაზე, რომ კრიტიკა მიუღებელია. ჩვენ ვფიქრობთ, ეს არის მიზანმიმართული დისკრედიტაცია მათ შორის საერთაშორისო ორგანიზაციების. "SIDA"-ს ოფიციალურ გევრდზეც შეგიძლიათ ნახოთ, რომ მის მიერ გამოყოფილი გრანტების მიმღები, NGO-ის გარდა სახელმწიფო სტრუქტურებიც არის. უხერხულია პირდაპირ ეთერში თითით ჩვენება, თითქოს კორუფციულ სქემებში და გარიგებებში ვმონაწილეობთ, ეს აღმაშფოთებელია. 50-ზე მეტი ორგანიზაცია დაგვიდგა გვერდით. ჩვენი იურისტები იზრუნებენ, როგორი შეიძლება იყოს ჩვენი რეაგირება და მოგვიანებით განცხადებასაც გავავრცელებთ.
Ambebi.ge დაინტერესდა სტატიით, რომელიც აღნიშნულ თემაზე შვედურ პრესაში გავრცელდა. შვედეთის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოსთვის (SIDA) სიღარიბის წინააღმდეგ საბრძოლველად და დემოკრატიის განვითარების მიზნით გამოყოფილი მილიონობით შვედური კრონი საქართველოში სატელევიზიო პოლიტიკურ თოქ-შოუებზე, ევროკავშირსა და ნატო-ში გაწევრიანების თემაზე რადიო და ტელეგადაცემების მომზადებაზე გაიფლანგა. ინფორმაციას ამის შესახებ რუსული მედია შვედურ გამოცემა Aftonbladet-ზე დაყრდნობით ავრცელებს.
რუსული მედიის ცნობით, 95 მილიონი შვედური კრონი, რომელიც დახმარების გაწევისთვის გამოიყო, საქართველოში მომუშავე ამერიკული ორგანიზაციების განკარგულებაში აღმოჩნდა.
"Sida-ს თანხები ასევე იხარჯებოდა ამერიკული ორგანიზაციების ხელმძღვანელთა ხელფასებზე, მათ სამივლინებო ანაზღაურებასა და ვაშინგტონში ავიარეისებზე" - ციტირებს რუსული მედია Aftonbladet-ის ინფორმაციას.
შვედური გამოცემის თანახმად, 2007 წლიდან Sida-ს თანამშრომლობის შესახებ შეთანხმება აქვს სამ ამერიკულ ორგანიზაციასთან, რომლებიც საქართველოში სხვადასხვა პროექტებს აფინანსებენ.
როგორც შვედურ გამოცემაშია აღნიშნული, ისეთმა ორგანიზაციებმა, როგორიც "ეროვნული დემოკრატიული ინსტიტუტი" (NDI), "ევრაზიის ფონდი" (EF) და მისი შვილობითი Eurasia Partnership Foundation არიან, დღეისათვის სიდა-სგან, საერთო ჯამში, 95 მილიონი კრონი მიიღეს.
რუსული მედიის ინფორმაციით, შვედური გამოცემა თანხების გაფლანგვის ერთ-ერთ მაგალითად NDI-ის ერთ-ერთი კვლევა მოჰყავს, როდესაც 2012 წლის საქართველოს საპარლამენტო არჩენებისა და 2013 წლის საპრეზიდენტო არჩევნების დროს ორგანიზაციამ საზოგადოებრივი აზრის გამოკითხვა ჩაატარა. გამოკითხვის შედეგების თანახმად, საქართველოს მაშინდელ პრეზიდენტს, მიხეილ სააკაშვილს ძლიერი მხარდაჭერა ჰქონდა. არჩევნების შედეგად კი გაირკვა, რეალურად მიხეილ სააკაშვილს მხარდამჭერთა პროცენტი იმის ნახევარი იყო, რაც გამოკითხვამ აჩვენა.
"როგორც Aftonbladet-ი წერს, 2011-2013 წლების პერიოდში Sida-ს თანხები ასევე იხარჯებოდა საქართველოს სახელმწიფო ტელევიზიაში 49 სატელევიზიო პროგრამის მომზადებაზე, თუ რატომ უნდა გახდეს საქართველო ევროკავშირის წევრი", - ციტირებს რუსული მედია შვედური გამოცემის ინფორმაციას.
რუსული მედია ასევე წერს, რომ შვედური გაზეთისთვის ამ საკითხზე კომენტარის მიცემისას საქართველოს ხელისუფლების წარმომადგენელმა, რომლის ვინაობაც არ სახელდება, განაცხადა, რომ რაღაც გაუგებრობაა.
"თქვენ ალბათ, რაღაც ვერ გაიგეთ. დარწმუნებული ხართ, რომ თანხებს საქართველოს სახელმწიფო ტელევიზია იღებდა? ეს ჩვენს კანონებს ეწინააღმდეგება", - განუცხადა შვედურ გამოცემას საქართველოს ხელისუფლების წარმომადგენელმა.
რუსული მედიის ცნობით, შვედური გაზეთის ჟურნალისტების მიერ ჩატარებული ანალიზის კომენტირებისას, Sida-ს ერთ-ერთი განყოფილების ხელმძღვანელმა ლენა ინგელსტამმა აღნიშნა, რომ Sida-ს მიერ გაწეული დახმარება ერთობ აქტუალურად შეფასდა. შვედეთის ხელისუფლებაში კი განაცხადეს, რომ Sida-ს ხელმძღვანელობასთან შეხვედრას და ამ თემის განხილვას აპირებენ.
ამასთან, 2014 წლის სექტემბერში ამავე შვედურმა გამოცემამ მიხეილ სააკაშვილთან შვედეთის ყოფილი საგარეო საქმეთა მინისტრის კარლ ბილდტის ახლო კავშირების შესახებ სტატია გამოაქვეყნა. "აფტონბლადეტთან" ინტერვიუში საქართველოში შვედეთის ყოფილი ელჩი ჰანს გუნარ ადენი ადასტურებდა, რომ საქართველოდან მოულოდნელად, მას შემდეგ გაიწვიეს, რაც ანგარიშში დაწერა, რომ საქართველოს 2008 წლის საპრეზიდენტო არჩევნების გაყალბებასთან დაკავშირებით ეჭვები არსებობდა. ამავე გაზეთმა ასევე გამოაქვეყნა ინფორმაცია იმის თაობაზე, რომ კარლ ბილდტმა და ლობისტურმა კომპანიამ "კრეაბი", რომელსაც მანამდე კარლ ბილდტი ხელმძღვანელობდა, დიდძალი თანხები მიიღეს საქართველოს ყოფილი ხელისუფლებისგან.
თამარ ბოჭორიშვილი
AMBEBI.GE