ქარვასლები, მევახშეები, თულუხჩები და სირაჯები - ვაჭრობა ძველ თბილისში

ისტორია, რომელიც თაობებს აერთიანებს! - სულ მალე გამომცემლობა ”პალიტრა L"-ი საქართველოს ისტორიის ილუსტრირებულ ტომეულს გამოსცემს.

საქართველოს ისტორიის ეს ვიზუალური რეკონსტრუქცია მთავარ მოვლენებს, მნიშვნელოვან ფაქტებს, ოდესღაც რეალურად მომხდარ ამბავს ცალკეულ წიგნებად ყოფს და ერთ დიდ, მთავარ სერიად აერთიანებს. ეს წიგნები განკუთვნილია ყველა ასაკის მკითხველისთვის, ოჯახის ყველა წევრისთვის - უმცროსიდან უფროს თაობამდე... გაცნობიდან - გახსენებამდე... აღნიშნული სერია მოიცავს განსხვავებულ თემებს, რომლებიც ერთმანეთს ებმის და ქმნის საქართველოს მატიანეს. თითოეული ტომი ამ მატიანის განსხვავებული ფურცელია, აქედან გამომდინარე, ყოველი ტომი ერთმანეთს ავსებს და ყოველი მათგანი თავისი უნიკალურობით არის მნიშვნელოვანი...

ტომეულში ერთ-ერთი თავი ძველ თბილისში არსებულ სავაჭრო ურთიერთობებს ეთმობა.

სავაჭრო რიგები

თბილისი ყოველთვის ასრულებდა ამიერკავკასიის პოლიტიკური, ასევე, ეკონომიკური ცენტრის ფუნქციას. მთავარ სავაჭრო ცენტრს თათრის მოედანი და შუა ბაზარი წარმოადგენდა. ეს უკანასკნელი კოჯრის კართან იწყებოდა და დღევანდელი კოტე აფხაზის (ყოფილი გენერალ ლესელიძის) ქუჩას მიუყვებოდა მეიდნამდე. ვიწრო ქუჩის ორივე მხარეს განლაგებული იყო სავაჭროები და სახელოსნოები. თათრის მოედნის გარშემოც დუქნების რიგი იყო. საიდან არ მოდიოდნენ თბილისში სავაჭროდ, რა საქონელს არ შეიძენდი! ყველა სავაჭრო უბანს თავისი სახელი ერქვა.

მენახშირეები

ძველ თბილისში გათბობის ძირითად საშუალებას ხის ნახშირი წარმოადგენდა, რომელსაც მენახშირეები ყიდდნენ. თბილისის გარშემო არსებულ ტყეებში საგანგებოდ გამართულ ორმოებში წვავდნენ შეშას, ვარგის ნახშირს ამოარჩევდნენ, სახედრებს ჰკიდებდნენ და თბილისში ჩამოჰქონდათ. თავდაპირველად ნახშირი თბილისში შეშის მოედანზე იყიდებოდა (დღევანდელი ბარათაშვილის ქუჩის მიდამოებში). XIX საუკუნის შუა ხანებიდან ნახშირს უკვე თათრის მოედანზე ყიდდნენ.

ხელოსან-ვაჭართა უბნები

ძველი თბილისის ერთ-ერთი ძირითადი სავაჭრო უბანი - რასტაბაზარი, მდებარეობდა დღევანდელი ერეკლე II-ისა და სიონის ქუჩებზე. მათ სიახლოვეს იყო გადახურული სავაჭრო მოედანი, ”პატარა ჩორსუ”. მარცვლეულითა და ფქვილით მოვაჭრეთა (ალაფების) დუქნების რიგს ალაფხანა ეწოდებოდა. ფარჩით, ბამბით, მატყლითა და მაუდით მოვაჭრეთა დუქნების რიგს კი ბაზაზხანას ეძახდნენ (მეორენაირად, ბამბის რიგს). ბზის მოედანზე (რიყის სამხრეთ ნაწილში) ყიდდნენ თივის ზვინებს თბილისში შემოსული აქლემების, ცხენებისა და სახედრებისთვის. აქვე იყო პირუტყვის სადგომი. მექვაბეების რიგი ახლანდელ შარდენის ქუჩაზე იყო. მოგვიანებით აქ მაუდითა და ფარჩით მოვაჭრეები განლაგდნენ, მექვაბეთა დუქნები კი რიყეზე გადავიდა. ოქრომჭედელთა სახელოსნოებიც ერთ ქუჩაზე იყო ჩამწკრივებული, რომელიც დიღმის კარიდან იწყებოდა და დღევანდელ ვერცხლის ქუჩას მიუყვებოდა.

თულუხჩები

თბილისში სასმელ წყალს წყლით მოვაჭრეები - თულუხჩები ეზიდებოდნენ. თულუხი ხარის ტყავისგან დამზადებული რუმბია. თულუხჩები წყალს რუმბებითა და კოკებით ეზიდებოდნენ. იყო შემთხვევა, როდესაც წყალს ცხენზე ან ვირზე აკიდებული რუმბებით დაატარებდნენ. ნარიყალასა და ისნის სასახლეს საკუთარი წყალმომარაგება ჰქონდა, მაგრამ საკუთრივ თბილისი წყალს მტკვრიდან და ქალაქის გარშემო არსებულ წყაროებიდან იღებდა. XIX საუკუნის II ნახევარში დაიწყო წყალსადენის გაყვანა. მოეწყო რამდენიმე გარე შადრევანი, რომლებიდანაც მოსახლეობა სასმელ წყალს იღებდა.

გაგრძელება