ინ­ტერ­ნეტ­კონ­ფე­რენ­ცია მან­დი­ლო­სან მკი­თხველ­თა თხოვ­ნით, აგ­რძე­ლებს ყვა­ვი­ლე­ბის მოვ­ლის შე­სა­ხებ სე­ზო­ნუ­რი რჩე­ვე­ბის გა­ზი­ა­რე­ბას.

რო­გორ მო­ვუ­ა­როთ ოთა­ხი­სა და ბა­ღის ყვა­ვი­ლებს. მკი­თხველ­თა შე­კი­თხვებს ზურა შე­ვარ­დნა­ძე პა­სუ­ხობს.

ლია:

რო­მე­ლი ჯი­შის ხან­გრძლი­ვად მოყ­ვა­ვი­ლე მცე­ნა­რე­ებს გვირ­ჩევ­დით აი­ვან­ზე გა­სა­ხა­რებ­ლად თბი­ლი­სის კლი­მა­ტის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით.

-არ არ­სე­ბობს ისე­თი მცე­ნა­რე და ყვა­ვი­ლი, რო­მე­ლიც და­ი­წყებს ყვა­ვი­ლო­ბას გა­ზა­ფხუ­ლი­დან და იყ­ვა­ვი­ლებს მე­ო­რე გა­ზა­ფხუ­ლამ­დე. იმის­თვის რომ ხან­გრძლი­ვი ყვა­ვი­ლო­ბის ეფექ­ტი შე­ი­ნარ­ჩუ­ნოთ, მი­ნი­მუმ ორ­ჯერ მა­ინც უნდა შე­იც­ვა­ლოთ სე­ზო­ნუ­რი ყვა­ვი­ლი. გა­ზა­ფხუ­ლი­დან ზა­ფხუ­ლის ბო­ლომ­დე და ზა­ფხუ­ლის ბო­ლო­დან მე­ო­რე გა­ზა­ფხუ­ლამ­დე.

გა­ზა­ფხუ­ლის მე­ცე­ნა­რე­ე­ბი არი­ან: მარ­გა­რიტ­კა, ანუ ზი­ზი­ლა (ივან­და მა­რია) სხვა­დას­ხვა ფე­რის იები, ტი­ტე­ბი, ნარ­ცი­სე­ბი, ბევ­რი ბოლ­ქვი­ა­ნი მცე­ნა­რე არ­სე­ბობს, რო­მე­ლიც გა­ზა­ფხულ­ზე ყვა­ვი­ან. ეს ყვე­ლა შე­მოდ­გო­მა­ზე ირ­გვე­ბა- ზა­ფხუ­ლის ბო­ლოს. სა­ზა­ფხუ­ლო ყვე­ვი­ლე­ბი კი 15 აპ­რი­ლის შემ­დეგ. ასე რომ არ­ცერ­თი მრა­ვალ­წლო­ვა­ნი ყვა­ვი­ლი მთე­ლი წლის მან­ძილ­ზე არ ყვა­ვის. შე­იძ­ლე­ბა ამ სა­ა­ივ­ნე კონ­ტე­ი­ნე­რებ­ში გამ­ზა­დე­ბუ­ლი­ყო შე­რე­უ­ლი მცე­ნა­რე­ე­ბი და კომ­პო­ზი­ცი­ე­ბი დარ­გუ­ლი­ყო ისე, რომ მრა­ვალ­წლო­ვა­ნი მცე­ნა­რე­ე­ბი ყო­ფი­ლი­ყო მუდ­მივ პო­ზი­ცი­ა­ში. ეს იქ­ნე­ბა ყვე­ლა­ზე სწო­რი მიდ­გო­მა ამ კონ­ტე­ი­ნე­რე­ბის გა­სა­ფორ­მებ­ლად.

ნანა:

რო­გორ უზ­რუნ­ველ­ვყოთ ოთა­ხის მცე­ნა­რე­ე­ბის მი­წის ტე­ნი­ა­ნო­ბა, რო­დე­საც 2-3 კვი­რით შვე­ბუ­ლე­ბა­ში გავ­დი­ვართ?

-2-3 კვი­რის შვე­ბუ­ლა­ბა­ში წას­ვლის შემ­თხვე­ვა­ში არ გა­მო­დის პატ­რო­ნის გა­რე­შე ცო­ცხა­ლი მცე­ნა­რე­ე­ბის და­ტო­ვე­ბა. არ­სე­ბობს რა­ღაც მე­თო­დე­ბი, ვი­თომ ჩაბ­რუ­ნე­ბუ­ლი ბოთ­ლი, ჭურ­ჭლი­დან გად­მო­ტა­ნი­ლი ბამ­ბის ქსო­ვი­ლი, ან მარ­ლა, მაგ­რამ არ მგო­ნია, რომ სწო­რი იყოს ცო­ცხა­ლი მცე­ნა­რის და­ტო­ვე­ბა 2-3 კვი­რის გან­მავ­ლო­ბა­ში. მე­ზო­ბელს უნდა ვთხო­ვოთ, ან ვინ­მე ახ­ლო­ბელს. მე ასე ვა­კე­თებ.

ქეთი:

რა სა­ხე­ო­ბის სა­სუ­ქებს გვირ­ჩევთ აივ­ნის ყვა­ვი­ლე­ბის­თვის და წე­ლი­წა­დის რო­მელ დროს არის მათი გა­მო­ყე­ნე­ბა სა­სურ­ვე­ლი?

-სა­სუ­ქე­ბის ორი ჯგუ­ფი არ­სე­ბობს: ორ­გა­ნუ­ლი და არა­ორ­გა­ნუ­ლი. არა­ორ­გა­ნუ­ლია ქი­მი­უ­რი სა­სუ­ქე­ბი, რო­მე­ლიც ძა­ლი­ან საფრ­თხი­ლოა და სა­ში­ში. ჩვენ გარ­დე­ნი­ა­ში არ­ცერთ ქი­მი­ურ სა­შუ­ა­ლე­ბას არ ვი­ყე­ნებთ, არა­თუ სა­სუ­ქებს, არა­მედ შე­სა­ხუ­რე­ბელ დამ­ცავ სა­შუ­ა­ლე­ბებ­საც არ ვი­ყე­ნებთ. ყო­ველ­თვის ვარ­ჩევთ ორ­გა­ნულ მე­თო­დებს და ძა­ლი­ან კარ­გია. არ დას­ჭირ­დე­ბა მცე­ნა­რეს გა­მოყი­რე­ბა, თუ მიწა იქ­ნე­ბა სწო­რად შერ­ჩე­უ­ლი და შე­ზა­ვე­ბუ­ლი. უმ­ჯო­ბე­სია მიწა იყოს შე­ზა­ვე­ბუ­ლი გა­დამ­წვარ ნა­კელ­თან. ძი­რი­თა­დად ოთა­ხის მცე­ნა­რე­ებს კარ­გი ნი­ა­და­გი სჭირ­დე­ბათ და ეს მიწა 2-3 წე­ლი­წად­ში უნდა შე­იც­ვა­ლოს. ახალ მი­წა­ში უნდა გა­და­ირ­გას მცე­ნა­რე. თუ ამ წესს და­ვი­ცავთ მა­შინ არ დას­ჭირ­დე­ბა მცე­ნა­რე­ებს და­მა­ტე­ბი­თი გა­მოკ­ვე­ბა და ტუ დას­ჭირ­დე­ბა, არ­სე­ბო­ბენ ორ­გა­ნუ­ლი ხსნა­რე­ბი, რომ­ლი­თაც შე­იძ­ლე­ბა მათი და­მა­ტე­ბით გა­მოკ­ვე­ბა. მე ვურ­ჩევ, რომ ქი­მი­უ­რი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბი არ გა­მო­ი­ყე­ნოთ. ნაკ­ლე­ბად საფრ­თხი­ლოა და უფრო გა­რან­ტი­რე­ბუ­ლია.

ლალი:

მი­ზან­შე­წო­ნი­ლია თუ არა ყვა­ვი­ლე­ბის ვი­ტა­მი­ნე­ბი­სა და სა­სუ­ქე­ბის ერდრო­უ­ლად გა­მო­ყე­ნე­ბა?

-რას ეძა­ხის ვი­ტა­მინს და რას ეძა­ხის სა­სუქს ჩვე­ნი კი­თხვის ავ­ტო­რი, ეს არის გა­სარ­კვე­ვი, -არ ვიცი.

ლალი:

მარ­თა­ლია რომ ამ­ბო­ბენ, კაქ­ტუ­სი კომ­პი­უ­ტე­რის გა­მოს­ხი­ვე­ბას ის­რუ­ტავ­სო? თუკი ასეა, რო­მე­ლი კაქ­ტუ­სის ჯიშს გვირ­ჩევ­დით?

-არ ვე­თან­ხმე­ბი, არ არის მარ­თა­ლი. სა­მოყ­ვა­რუ­ლო მიდ­გო­მაა.

ირი­ნა:

სად შეძ­ლე­ბა შე­ვი­ძი­ნო ბუჩ­ქი "ტუ­იას" ნერ­გე­ბი და სხვა­დას­ხვა ყვა­ვი­ლე­ბის თეს­ლე­ბი.

რა თქმა უნდა "გარ­დე­ნი­ა­ში" . ჩვენ­თან თეს­ლე­ბი არ იყი­დე­ბა, მაგ­რამ მცე­ნა­რე ბევ­რი გვაქვს.

ირი­ნა:

ყვა­ვი­ლო­ბის შემ­დეგ, ზამ­თარ­ში, ბოლ­ქვო­ვა­ნი ყვა­ვი­ლე­ბის (მაგ. ტიტა, ნარ­ცი­სი, გე­ა­ცინ­ტე­ბი) ბოლ­ქვე­ბი მი­წა­ში დაფ­ლუ­ლი უნდა დავ­ტო­ვოთ, თუ უნდა ამო­ვი­ღოთ და მშრა­ლად შე­ვი­ნა­ხოთ? თუკი მი­წა­ში დავ­ტო­ვებთ, ზამ­თარ­ში მორ­წყვა სჭირ­დე­ბა?

რა თქმა უნდა ჯო­ბია, რომ ამო­ვი­ღოთ. ყვა­ვი­ლო­ბის დამ­თავ­რე­ბის შემ­დეგ, როცა სა­ვე­გე­ტა­ციო ორ­გა­ნო­ე­ბი, მი­წის ზედა ნა­წი­ლი გახ­მე­ბა, ფოთ­ლე­ბი და­ჭკნე­ბა. მას შემ­დეგ ბოლ­ქვე­ბი უნდა ამო­ვი­ღოთ, გა­ვა­სუფ­თა­ვოდ და­ვა­ხა­რის­ხოთ, მსხვი­ლი ბოლ­ქვე­ბი ცალ­კე, წვრი­ლი (შვი­ლო­ბი­ლი) ბოლ­ქვე­ბი ცალ­კე და ოქ­ტომ­ბრის ბო­ლოს, ნო­ემ­ბერ­ში თა­ვი­დან უნდა და­ირ­გას ცალ­კე გან­ცალ­კა­ვე­ბუ­ლი კარ­გა­და ახ­ლად­და­მუ­შა­ვე­ბულ მი­წა­ში. ეს პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლუ­რი მიდ­გო­მაა, თუმ­ცა თუ დავ­ტო­ვებთ ტი­ტას, ნარ­ცისს, ნარ­გი­ზი იქ­ნე­ბა ეს თუ სა­გა­ზა­ფხუ­ლოდ მოყ­ვა­ვი­ლე რო­მე­ლი­მე სხვა ბოლ­ქო­ვა­ნი მცე­ნა­რე, ესეც შე­საძ­ლე­ბე­ლია. მორ­წყვა გა­რეთ არ დას­ჭირ­დე­ბა. აღ­მო­სავ­ლეთ სა­ქარ­თვე­ლო­ში არ დას­ჭირ­დე­ბა.

ხა­თუ­ნა:

ირი­ნას შე­კი­თხვა­ზე პა­სუ­ხი მეც მა­ინ­ტე­რე­სებს. სა­მე­ფო ბე­გო­ნი­ას რო­გორ მო­ვუ­ა­რო ზამ­თარ­ში. ნო­ემ­ბერ­ში თუ შე­იძ­ლე­ბა ეზო­ში რო­მე­ლი­მე მცე­ნა­რის დარ­გვა, გა­დარ­გვა.

-ნო­ემ­ბერ­ში მცე­ნა­რე­ე­ბის დარ­გვა და გა­დარ­გვა შე­იძ­ლე­ბა, თუ მცე­ნა­რე­ე­ბი კონ­ტე­ი­ნე­რებ­შია. ანუ და­ხუ­რუ­ლი ფესვთა სის­ტე­მი­საა მცე­ნა­რე და არა მი­წი­დან ამო­თხრი­ლი. ნო­ემ­ბე­რი შე­იძ­ლე­ბა ყინ­ვის გა­რე­შე გა­ვი­დეს და ამ შემ­თხვე­ვა­ში სა­ბა­ღო სა­მუ­შა­ო­ე­ბი მიმ­დი­ნა­რე­ობს. დარ­გვის სა­მუ­შა­ო­ე­ბიც მიმ­დი­ნა­რე­ობს, თუ ყინ­ვე­ბი არ არის. ღა­მით არ უნდა იყოს "მი­ნუს ტემ­პე­რა­ტუ­რა". +5"ჩ" ტემ­პერ­ტა­უ­რის ქვე­მოთ მცე­ნა­რე წყალს ვე­ღარ ით­ვი­სებს. ამი­ტომ უნდა შევ­ხე­დოთ პროგ­ნოზს. თუ "პლუს" ტემ­პე­რა­ტუ­რა არის, მა­შინ 5 გრა­დუს­ზე ნაკ­ლე­ბი არ უნდა იყოს.

სა­მე­ფო ბე­გო­ნია არც თუ ისე იოლი მო­სავ­ლე­ლი მცე­ნა­რეა, პრე­ტენ­ზი­უ­ლია, მაგ­რამ ოთა­ხის პი­რო­ბებ­ში, ნაკ­ლე­ბად მზი­ან ად­გი­ლას, ზამ­თარ­ში კი უფრო ფან­ჯრის­კენ უნდა დავ­დგათ. ზამ­ტარ­ში არ უნდა გა­და­ირ­გას, ადრე გა­ზა­ფხულ­ზე ქო­თანს შე­უც­ვლით და ა.შ. სხვა არა­ფე­რი სირ­თუ­ლე ბე­გო­ნი­ას მოვ­ლა არ არის.

ქეთი:

სახ­ლში მაქვს "კრა­სუ­ლა" , 7 წლის. ამ ზამ­თარ­ში ძა­ლი­ან მო­ი­წყი­ნა და ფოთ­ლე­ბი სულ დასცვივ­და, რაც ადრე არ ემარ­თე­ბო­და. მირ­ჩი­ეთ, რო­გორ გა­ვა­ცო­ცხლო, მოვ­ლის წე­სე­ბი).

-"კრა­სუ­ლას­თან" და­კავ­ში­რე­ბით შე­მიძ­ლია იმის თქმა, რომ ბევ­რი წყა­ლი არ უყ­ვარს ზამ­თარ­ში. ვერ ით­ვი­სებს იმ­დენ წყალს, რამ­დენ­საც მი­ვა­წო­დებთ. ამი­ტომ ზამ­თარ­სი მი­ნი­მუმ ორი თვე, ყვე­ლა­ზე გრი­ლი, ცივი პე­რი­ო­დი უნდა ავ­რჩი­ოთ ჩვენს ბი­ნა­ში და შე­ვე­ცა­დოთ მაქ­სი­მა­ლუ­რად ცოტა და­ვუს­ხათ წყა­ლი. თით­ქმის შე­იძ­ლე­ბა არ მოვრწყათ. ჩვე­ნი მა­ყუ­რებ­ლის შემ­თხვე­ვა­ში ეს პრობ­ლე­მაა. უხ­ვად არის მორ­წყუ­ლი და შე­სა­ბა­მი­სად ფოთ­ლე­ბი დასცვივ­და, რად­გან ვერ აით­ვი­სა ამ­დე­ნი წყა­ლი. უნდა გა­მო­აშ­როს, არ მორ­წყას და თუ ფეს­ვე­ბი დამ­პა­ლი არ აქვს მა­შინ აუ­ცი­ლებ­ლად, ერთი-ორი თვის შემ­დეგ ისევ აღიდ­გენს ახალ ფოთ­ლებს.

მარი:

სახ­ლში მაქვს 10 წლის აგა­ვა, ზო­მით საკ­მა­ოდ დი­დია და მინ­და ეზო­ში გა­დავრგო ქოთ­ნი­დან, მა­ინ­ტე­რე­სებს ხომ არ გა­ი­ყი­ნე­ბა ზამ­თარ­ში კარ­გად შე­ფუთ­ვის შემ­თხვე­ვა­ში?

-არ გა­ი­ყი­ნე­ბა. აგა­ვა ზმის მოყ­ვა­რუ­ლი მცე­ნა­რეა, სი­ცხის მოყ­ვა­რუ­ლია. ზამ­ტარ­ში სი­ცი­ვის ეში­ნია. თუ ჭრელ­ფოთ­ლე­ბი­ა­ნია, მარ­ტი­ვად ზი­ან­დე­ბა, თუმ­ცა შე­ფუთ­ვა შე­უძ­ლე­ბე­ლია, იმი­ტომ, რომ მო­უ­ხერ­ხე­ბე­ლია. მწვა­ნე­ე­ბი უძ­ლე­ბენ სი­ცი­ვეს. და­სავ­ლეთ სა­ქარ­თვე­ლო­ში გა­რეთ ტო­ვე­ბენ მწვა­ნე ფოთ­ლი­ა­ნებს და პრობ­ლე­მა არ აქვს. ვფიქ­რობ, ჯობს დიდ ქო­თან­ში იყოს და ზა­ფხულ­ში გა­რეთ ქონ­დეს და ზამ­თარ­ში შიგ­ნით შე­ი­ტა­ნონ. მე ასე ვა­კე­თებ.

ლიკა:

გვაქვს ოჯახ­ში ქოთ­ნის ყვა­ვი­ლე­ბი, რომ­ლე­ბიც წლე­ბია უკვე ამ ქოთ­ნებ­ში გვაქვს, მინ­და დიდ ქოთ­ნებ­ში გა­და­ვი­ტა­ნო, რად­გან აღარ იზ­რდე­ბი­ან. რო­გო­რი წე­სით მო­ვა­ხერ­ხო გა­დარ­გვა, რომ ყვავილი არ და­ვა­ზი­ა­ნო და არ "მო­ი­წყი­ნოს".

-ეს უნდა გა­კეთ­დეს მარ­ტის თვე­ში. აპ­რი­ლის და­სა­წყის­ში. უნდა ამო­ვი­დეს ამ ქოთ­ნე­ბი­დან. თუ ქო­თანს პირი აქვს მო­ჭე­რი­ლი, გა­ტყდე­ბა ეს ქო­თა­ნი და ისე ამო­ვა, რომ არ და­ი­შა­ლოს - მთე­ლი მი­წით უნდა გა­და­ვი­დეს. ამ მი­წას უნდა მო­შორ­დეს ზედა ფენა, გა­ი­შა­ლოს ფეს­ვე­ბი, გა­ის­ხვლას, რო­გორც მი­წის ზედა ნა­პი­რი ის­ხვლე­ბა, ისე უნდა გა­ის­ხვლას მი­წის ქვეშ მცე­ნა­რის ფეს­ვე­ბი. გა­სუფ­თავ­დეს, გა­ახ­ლდეს და ახალ ქო­თან­ში გა­და­ირ­გეს.

ყვა­ვი­ლე­ბის­თვის ყო­ველ­თვის ჯო­ბია სათ­ლის ფორ­მის ქო­თა­ნი. პირი აუ­ცი­ლებ­ლად უნდა ჰქონ­დეს ფარ­თე, ვიდ­რე ძირი. ად­ვი­ლად მოხ­დეს ამ ქოთ­ნი­დან გად­მო­ტა­ნა ამ მცე­ნა­რის და ახალ ქო­თან­ში გა­დარ­გვა. სა­ნერ­გე მცე­ნა­რის ქო­თა­ნი ყო­ველ­თვის არის სათ­ლის ფორ­მის. ძირი წვრი­ლი, ნა­პი­რი ფარ­თე.

ზო­გი­ერთ მცე­ნა­რეს უხ­დე­ბა პლასტმა­სის ქო­თა­ნი, ვიდ­რე თი­ხის. რად­გან გა­მოშ­რე­ბა უფრო ად­ვი­ლად. ბევ­რი და­დე­ბი­თი თვი­სე­ბა აქვს პლასტმა­სის ქო­თან­საც. ძი­რი­თა­დად სი­ნეს­ტის მოყ­ვა­რულ, ტრო­პი­კულ მცე­ნა­რეს პლასტმა­სის ქოთ­ნე­ბი ურ­ჩევ­ნი­ათ, ვიდ­რე თი­ხის. უფრო ნაზი ფაქ­ტუ­რის მცე­ნა­რე­ე­ბი თი­ხა­ში ჯობს რა თქმა უნდა.

რობი:

რჩე­ვებს ხომ ვერ მომ­ცემთ echeveria domingo-ს მოვ­ლის შე­სა­ხებ, ქო­თა­ნი, მიწა, მორ­წყვა, გა­ნა­თე­ბა და ა.შ.

- "ეხე­ვა­რი­ას" კარ­გად დრე­ნა­ჟი­რე­ბა­დი ნი­ა­და­გი სჭირ­დე­ბა, ბევ­რი ქვი­შის ნა­ზა­ვით. სა­ო­ჯა­ხო მცე­ნა­რე­ბი­ის­თვის მი­წას ვამ­ზა­დებთ სამი ერ­თთან ფორ­მუ­ლი­რე­ბით, ეს არის: სამი წილი ტყის მიწა, ერთი წილი ნა­კე­ლი და ერთი წილი ქვი­შა. ეს კლა­სი­კუ­რი ნა­ზა­ვია. ამ ნა­ზავს აუ­ცი­ლებ­ლად უნდა და­ე­მა­ტოს "ეხი­ვე­რი­ას" შემ­თხვე­ვა­ში და­ფხვნი­ლი აგუ­რი, ან კრა­მი­ტი. ძვე­ლი კრა­მი­ტი რომ და­უფხვნას ჩა­ქუ­ჩით და აე­რი­ოს ამ მი­წას. შე­იძ­ლე­ბა ხის ნახ­ში­რიც, ნა­ხე­ვა­რი წილი და­ვა­მა­ტოთ ამ ნა­ზავს და ასეთ ნა­ზავ­ში ეხი­ვე­რია კარ­გად იგ­რძნობს თავს. ზამ­ტარ­ში არ ჭირ­დე­ბა ეხი­ვე­რი­ას ძა­ლი­ან თბი­ლი ოთა­ხი, ეს ხში­რად არის პრობ­ლე­მა. ბევ­რი მცე­ნა­რეა ისე­თი, რო­მელ­საც ზამ­თარ­ში არ სჭირ­დე­ბა ძა­ლი­ან გამთბა­რი ოთა­ხი. ბევრ მცე­ნა­რეს ურ­ჩევ­ნია, რომ გა­უთ­ბო­ბელ ცივ ოთახ­ში გა­მო­ვა­ზამ­თროთ. არა ღია სივ­რცე­ში, არა­მედ გა­უთ­ბო­ბელ ოთახ­ში, სა­დაც მი­ნუ­სი ტემ­პე­რა­ტუ­რა არ იქ­ნე­ბა. "ეხი­ვე­რია" მი­ე­კუთ­ვნებ აიმ მცე­ნა­რე­ე­ბის ჯგუფს, რომ­ლე­ბიც ზამ­თარ­ში ის­ვე­ნე­ბენ. "დას­ვე­ნე­ბას" ახრხე­ბენ მხო­ლოდ მა­შინ, როცა არ თბი­ლა ოთახ­ში.

იხი­ლეთ ვი­დეო