''ქეთო და კოტე'' - XIX საუკუნის მეორე ნახევრის ქართული მოდის დეფილე

მეორე მსოფლიო ომით გადაღლილ და დათრგუნვილ მოსახლეობას სანახაობრივი ფილმი სჭირდებოდა. ამის გამო, 1946 წელს სსრ კავშირის მთავრობამ ქართველ რეჟისორებს ნება დართო, გადაეღოთ ფილმი ''ქეთო და კოტე'', რომელიც ალექსანდრე ცაგარელის კომედია ''ხანუმასა'' და ვიქტორ დოლიძის ოპერა ''ქეთო და კოტეს'' მიხედვით შეიქმნა...

ფილმის სცენარის ავტორი სიკო ფაშალიშვილი გახლდათ, მუსიკის ავტორები - ვიქტორ დოლიძე და არჩილ კერესელიძე. ოპერატორი ალექსანდრე დიღმელოვი იმ დროს უკვე ცნობილი კინემატოგრაფისტი გახლდათ და მუშაობისას გააკეთა ყველაფერი, რის საშუალებასაც აძლევდა იმდროინდელი კინემატოგრაფიული ტექნიკა. ფილმის მთავარი მხატვარი იოსებ სუმბათაშვილია, კოსტიუმების მხატვრობა კი ფარნაოზ ლაპიაშვილის ეკუთვნის...

ფილმის რეჟისორი ვახტანგ ტაბლიაშვილი უმთავრესად თეატრალური დადგმებით იყო ცნობილი. მოღვაწეობდა მარჯანიშვილისა და ოპერის თეატრებში. ფილმზე ''ქეთო და კოტე'' მასთან ერთად დამდგმელ რეჟისორად შალვა გედევანიშვილმა იმუშავა, რის შედეგადაც შეიქმნა მშვენიერი სანახაობა, ასეთივე მუსიკალური ნაწილით. იმ დროისთვის ცნობილი მსახიობების მო-ნაწილეობის გარდა, ფილმის წარმატება განაპირობა იმანაც, რომ გადამღებ ჯგუფს მთავრობა მაქსიმალურად უწყობდა ხელს. ფილმის ''გასალამაზებლად'' ავეჯი და სხვა ძვირფასი ნივთები გადაღებისთვის სახლებიდან, მუზეუმიდან და სახელმწიფო დაწესებულებებიდან გამოჰქონდათ.

სხვა არაერთ მნიშვნელოვან დეტალთან ერთად, ფარნაოზ ლაპიაშვილის ნამუშევარი ფილმში ''ქეთო და კოტე'' შეიძლება, დღევანდელ ენაზე შეფასდეს, როგორც მეცხრამეტე საუკუნის 60-იანი წლების დეფილე, სადაც ნათლად ჩანს, თუ როგორ ინერგებოდა ახალი ტენდენციები ნაციონალურ თუ ქალაქურ სამოსში.

1945 წელს კინოსტუდიამ ვახტანგ ტაბლიაშვილს მხატვრული ფილმის "ნიკოლოზ ბარათაშვილის" ეკრანიზება შესთავაზა. მას ისტორიული პიესები არაერთხელ განუხორციელებია სცენაზე და ამჯერადაც, ამ ჟანრით მოხიბლულმა, მოსამზადებელი სამუშაოები დაიწყო, მაგრამ მოულოდნელად ფილმი წარმოებიდან ამოიღეს. ეს რეჟისორისთვის კატასტროფის ტოლფასი აღმოჩნდა, სახლში ჩაიკეტა, არც სტუდიას ეკარებოდა და არც თეატრს, ერთი თვის შემდეგ სტუდიის დირექტორმა დაიბარა. კაბინეტის კარი შეაღო თუ არა, ვლადიმერ მაჭავარიანმა აცნობა, რომ "ქეთო და კოტეს'' ოპერის ეკრანიზებას ითხოვდნენ. რეჟისორისგან მაშინვე უარი მიიღო, მაგრამ დირექტორმა მაგიდის უჯრა გამოსწია და დიდფორმატიან ქაღალდზე მიუთითა – წაიკითხე! ეს იყო საბჭოთა კავშირის მინისტრთა საბჭოს დამტკიცებული ფილმების სია, რომლებზეც რესპუბლიკების სტუდიებს უახლოეს ხანში უნდა დაეწყოთ მუშაობა. მეშვიდე თუ მერვე ადგილზე იყო "ქეთო და კოტე". ხელს სტალინი აწერდა. მოგეხსენებათ, რა მოჰყვებოდა ამგვარ წინადადებაზე უარის თქმას, ფილმი აუცილებლად უნდა გადაღებულიყო...

ასე რომ, ნებით თუ უნებლიეთ, ტაბლიაშვილმა დაივიწყა ძველი ჩანაფიქრი და ახალ თემაზე გადაერთო. სცენარის შექმნა სიკო ფაშალიშვილს ანდო.

ახალი ამბის გაგებისთანავე, რეჟისორი მეორე დღესვე წავიდა მარჯანიშვილის თეატრში და ქეთოს როლი მედეა ჯაფარიძეს შევთავაზა. იმავე თეატრის სხვა მსახიობებიც მოარგო როლების ნაწილს. სხვათა შორის, ფილმში ქეთოს ერთ-ერთი მეგობრის როლი რეჟისორის მაშინდელმა მეუღლემ ეკატერინე მახათელმა შეასრულა, რამდენიმე წამით ეკრანზე ჩანს ტაბლიაშვილის 5 წლის ვაჟიც - ირაკლი...

თითქოს არაფერი იყო რთული, ყველაფერი ''ზევით'' გადაწყდა.

გაგრძელება