მარ­თლმა­დი­დე­ბე­ლი ეკ­ლე­სია 7 ივ­ლისს, უფ­ლის წი­ნა­მორ­ბე­დი­სა და ნათ­ლის­მცემ­ლის, წმი­და იო­ა­ნე წი­ნას­წარ­მე­ტყვე­ლის შო­ბის დღეს აღ­ნიშ­ნავს.

"იყო კაცი მოვ­ლი­ნე­ბუ­ლი ღვთი­სა მიერ და სა­ხე­ლი მისი "იო­ვა­ნე", - გვა­უ­წყებს სა­ხა­რე­ბა უფ­ლის წი­ნა­მორ­ბე­დის, იო­ა­ნე ნათ­ლის­მცემ­ლის შე­სა­ხებ.

იო­ა­ნე იყო ბოლო წი­ნას­წარ­მე­ტყვე­ლი ის­რა­ე­ლის ერი­სა. მას უდი­დე­სი მი­სია ერგო - კა­ცობ­რი­ო­ბა უფალ­თან შე­სახ­ვედ­რად მო­ემ­ზა­დე­ბი­ნა, ადა­მი­ან­თა გუ­ლე­ბი გა­ნემ­ზა­დე­ბი­ნა მე­სი­ის, მხსნე­ლის მი­სა­ღე­ბად. მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ იმ დროს, რო­დე­საც იო­ა­ნე ქა­და­გებ­და, კაც­თა, მით უფრო ღვთის რჩე­უ­ლი ერის, შვი­ლე­ბის გუ­ლე­ბი უდაბ­ნოდ იყო ქცე­უ­ლი და მისი ხმა იყო "ხმა მღა­ღა­დებ­ლი­სა უდაბ­ნო­სა შინა", მან თა­ვი­სი მი­სია აღას­რუ­ლა. იო­ა­ნეს ქა­და­გე­ბით არა­ერ­თი ადა­მი­ა­ნი მი­ვი­და უფალ­თან, მისი ქა­და­გე­ბით შე­იც­ნეს ქრის­ტე. სწო­რედ იო­ა­ნეს მო­წა­ფე­ე­ბი იყ­ვნენ ურ­ჩე­უ­ლე­სი უფ­ლის მო­ცი­ქულ­თა შო­რის - ან­დრია პირ­ველ­წო­დე­ბუ­ლი და იო­ა­ნე ღვთის­მე­ტყვე­ლი, ვიდ­რე მა­ცხო­ვარს გაჰ­ყვე­ბოდ­ნენ...

წმინ­და იო­ა­ნე ნათ­ლის­მცემ­ლის თა­ვის მე­სა­მედ მო­პო­ვე­ბის ის­ტო­რი­ით, რო­გორც წესი, მთავ­რდე­ბა ხოლ­მე თხრო­ბა წი­ნა­მორ­ბე­დის თავ­ზე. ეს შე­იძ­ლე­ბა იმით აიხ­სნას, რომ ამ ის­ტო­რი­ის გაგ­რძე­ლე­ბა კა­თო­ლი­კურ და­სავ­ლეთს უკავ­შირ­დე­ბა.

850 წელს წმინ­და იო­ა­ნეს თა­ვის ქა­ლას ერთ-ერთი ნა­წი­ლი აღ­მოჩ­ნდა ქა­ლაქ პეტ­რა­ში, პროდ­რო­მო­სის მო­ნას­ტერ­ში, კი­დევ ერთი - წი­ნა­მორ­ბე­დის სა­ხე­ლო­ბის სტუ­დი­ის მო­ნას­ტერ­ში. ამ სა­ვა­ნე­ში და­ცუ­ლი თა­ვის ქა­ლას სა­ხის ნა­წი­ლი ჯერ კი­დევ 1200 წელს მო­სა­ლო­ცად ჩა­მო­სულ­მა ან­ტო­ნიმ მო­ი­ნა­ხუ­ლა, მაგ­რამ უკვე 1204 წელს ჯვა­როს­ნებ­მა სიწ­მინ­დე საფ­რან­გე­თის ჩრდი­ლო­ეთ ნა­წილ­ში, ქა­ლაქ ამი­ენ­ში გა­ი­ტა­ნეს.

წმინ­და დი­მიტ­რი როს­ტო­ვე­ლის "წმინ­დან­თა ცხოვ­რე­ბის" მი­ნა­წე­რი კი­დევ სამ ად­გილს მი­უ­თი­თებს, სა­დაც იო­ა­ნე ნათ­ლის­მცემ­ლის თა­ვის ქა­ლას ნა­წი­ლე­ბი იყო დაბ­რძა­ნე­ბუ­ლი: ათო­ნის დი­ო­ნი­სეს მო­ნას­ტე­რი, კა­ლუ­ის უგ­როვ­ლა­ხე­თის სა­ვა­ნე და პაპ სილ­ვე­რის ეკ­ლე­სია რომ­ში, სა­დაც ამი­ე­ნი­დან გად­მო­ი­ტა­ნეს სიწ­მინ­დის მცი­რე ნა­წი­ლი.

საფ­რან­გეთ­ში წმინ­და იო­ა­ნეს თა­ვის გა­მო­ჩე­ნის ის­ტო­რია არაფ­რით გან­სხვავ­დე­ბა სხვა ქრის­ტი­ა­ნუ­ლი სიწ­მინ­დე­ე­ბის ის­ტო­რი­ე­ბის­გან, რომ­ლე­ბიც და­სავ­ლეთ­ში აღ­მოჩ­ნდა.

1204 წლის 13 აპ­რილს, მე­ო­თხე ჯვა­როს­ნუ­ლი ლაშ­ქრო­ბის დროს, და­სავ­ლე­თის რა­ინ­დებ­მა ბი­ზან­ტი­ის დე­და­ქა­ლა­ქი, კონ­სტან­ტი­ნო­პო­ლი, აი­ღეს, და­არ­ბი­ეს და გა­ძარ­ცვეს. რო­გორც ლა­თინ­თა გად­მო­ცე­მა მოწ­მობს, ვა­ლონ დე სარ­ტონ­მა, რო­მე­ლიც პი­კი­ნი­ი­დან იყო, ერთ-ერთი სა­სახ­ლის ნან­გრე­ვებ­ში იპო­ვა ფუტ­ლი­ა­რი, რო­მელ­შიც ვერ­ცხლის მოზ­რდილ თეფ­შზე, შუ­შის ზარ­ხუ­ფის ქვეშ, იდო ადა­მი­ა­ნის თა­ვის ქა­ლას სა­ხის ნა­წი­ლი ქვე­და ყბის გა­რე­შე. მარ­ცხე­ნა წარ­ბის ზე­მოთ ღრმუ­ლი მო­ჩან­და, სა­ვა­რა­უ­დოდ, ნა­ხან­ჯლა­რი. ვა­ლონ­მა თეფ­შზე ბერ­ძნუ­ლი წარ­წე­რა ამო­ი­კი­თხა, რო­მე­ლიც ადას­ტუ­რებ­და, რომ ეს წმინ­და იო­ა­ნე ნათ­ლის­მცემ­ლის ნა­წი­ლი იყო. ამას­თან, წარბთან არ­სე­ბუ­ლი ღრმუ­ლი თან­ხვდე­ბო­და იმ ფაქტს, რო­მელ­საც ნე­ტა­რი იე­რო­ნი­მე აღ­წერ­და. მისი მოწ­მო­ბით, გა­ცე­ცხლე­ბულ­მა ჰე­რო­დი­ა­დამ წმინ­და­ნის მოჭ­რილ თავს ხან­ჯა­ლი ჩას­ცა.

ვა­ლონ დე სარ­ტონ­მა გა­და­წყვი­ტა, წი­ნა­მორ­ბე­დის თავი საფ­რან­გე­თის ჩრდი­ლო­ეთ ნა­წილ­ში, პი­კარ­დი­ა­ში ჩა­ე­ტა­ნა. 1206 წლის 17 დე­კემ­ბერს ქა­ლაქ ამი­ე­ნის კა­თო­ლი­კე ეპის­კო­პო­სი რი­ჩარდ გე­ბე­რო­ე­ლი ქა­ლა­ქის კა­რიბ­ჭეს­თან ზე­ი­მით მი­ე­გე­ბა იო­ა­ნე ნათ­ლის­მცემ­ლის წმინ­და ნა­წი­ლებს. ალ­ბათ, ეპის­კო­პო­სი დარ­წმუ­ნე­ბუ­ლი იყო ნა­წი­ლე­ბის ნამ­დვი­ლო­ბა­ში, რაც იმ დროს ად­ვი­ლი გა­და­სა­მოწ­მე­ბე­ლი იქ­ნე­ბო­და. ამ დრო­ი­დან მო­ყო­ლე­ბუ­ლი, ამი­ენ­ში და მთლი­ა­ნად პი­კარ­დი­ა­ში იწყე­ბა იო­ა­ნე წი­ნა­მორ­ბე­დის თა­ვის ქა­ლას წინა, სა­ხის მხა­რის, ნა­წი­ლის თაყ­ვა­ნის­ცე­მა.

1220 წელს ამი­ე­ნის ეპის­კო­პოს­მა სა­ფუძ­ვე­ლი ჩა­უ­ყა­რა ახალ კა­თო­ლი­კურ ტა­ძარს, რო­მე­ლიც გო­თუ­რი სტი­ლის ერთ-ერთ ყვე­ლა­ზე დი­დე­ბულ ნა­გე­ბო­ბად იქცა. აქ გად­მო­აბ­რძა­ნეს ქა­ლა­ქის მთა­ვა­რი სიწ­მინ­დე - იო­ა­ნე ნათ­ლის­მცემ­ლის თა­ვის ქა­ლას ნა­წი­ლი.

თან­და­თან ამი­ე­ნი არა მხო­ლოდ უბ­რა­ლო მო­ქა­ლა­ქე­თა, არა­მედ საფ­რან­გე­თის მე­ფე­ე­ბის, პრინ­ცე­ბი­სა და დი­დე­ბუ­ლე­ბის მო­სა­ლოც ად­გი­ლად გა­და­იქ­ცა. პირ­ვე­ლად წმინ­და იო­ა­ნეს თა­ვის თაყ­ვან­სა­ცე­მად მი­ვი­და საფ­რან­გე­თის მეფე ლუ­დო­ვი­კო IX (კა­თო­ლი­კურ­მა ეკ­ლე­სი­ამ იგი წმინ­და­ნად შე­რა­ცხა), შემ­დეგ - შარლ VI, შარლ VII, რო­მელ­მაც დი­დძა­ლი შე­სა­წი­რი გა­ი­ღო წმინ­და ნა­წი­ლე­ბის შე­სამ­კო­ბად.

1604 წელს რო­მის პაპ­მა კლი­მენ­ტი VII-მ, რო­მელ­საც სურ­და, რომ­ში წი­ნა­მორ­ბე­დის სა­ხე­ლო­ბის ეკ­ლე­სია მისი წმინ­და ნა­წი­ლით გა­ემ­დიდ­რე­ბი­ნა, ამი­ე­ნის მღვდელმსა­ხუ­რებს სიწ­მინ­დის მცი­რე ნა­წი­ლი გა­მოს­თხო­ვა, ძი­რი­თა­დი ნა­წი­ლი კი კვლავ ამი­ე­ნის სა­კა­თედ­რო ტა­ძარ­ში დარ­ჩა.

წმინ­და ნა­წი­ლე­ბის გა­დარ­ჩე­ნა რე­ვო­ლუ­ცი­ის მძვინ­ვა­რე­ბის დროს

1789 წლის რე­ვო­ლუ­ცი­ის შემ­დეგ მთელ საფ­რან­გეთ­ში მიმ­დი­ნა­რე­ობ­და სა­ეკ­ლე­სიო ქო­ნე­ბის აღ­წე­რა და ექ­სპროპ­რი­ა­ცია, რა­საც წმინ­და ნა­წი­ლე­ბის ამო­ღე­ბა-გა­ნად­გუ­რე­ბაც ახ­ლდა თან. წმინ­და იო­ა­ნე ნათ­ლის­მცემ­ლის თავი ამი­ე­ნის ტა­ძარ­ში დარ­ჩა 1793 წლამ­დე, სა­ნამ რე­ვო­ლუ­ცი­უ­რი კონ­ვენ­ტის წარ­მო­მად­გენ­ლებ­მა არ მო­ი­თხო­ვეს. მათ წმინ­და ნა­წი­ლებს ძვირ­ფა­სი სამ­კა­უ­ლი მოხ­სნეს და სიწ­მინ­დის სა­საფ­ლა­ო­ზე და­მარ­ხვა ბრძა­ნეს, მაგ­რამ რე­ვო­ლუ­ცი­ო­ნერ ხე­ლი­სუ­ფალ­თა ნება არ აღ­სრულ­და. მათი წას­ვლის შემ­დეგ ამი­ე­ნის მერი ლუი-ალექ­სან­დრე ლე­კე­ვი მა­ლუ­ლად დაბ­რუნ­და სა­ცავ­ში და სიკ­ვდი­ლით დას­ჯის საფრ­თხის მი­უ­ხე­და­ვად, წმინ­და ნა­წი­ლე­ბი შინ წა­ი­ღო. ასე გა­დარ­ჩა ეს წმინ­და რე­ლიკ­ვია. რამ­დე­ნი­მე წლის შემ­დეგ ყო­ფილ­მა მერ­მა სიწ­მინ­დე შე­სა­ნა­ხად გა­დას­ცა აბატ ლი­ოჟენს, ხოლო რე­ვო­ლუ­ცი­უ­რი დევ­ნის დას­რუ­ლე­ბის შემ­დეგ წმინ­და­ნის თავი ამი­ე­ნის სა­კა­თედ­რო ტა­ძარ­ში და­აბ­რუ­ნეს. ეს მოხ­და 1816 წელს. იო­ა­ნე ნათ­ლის­მცემ­ლის თა­ვის ქალა დღემ­დე ამი­ე­ნის სა­კა­თედ­რო ტა­ძარ­ში ინა­ხე­ბა.

XIX სა­უ­კუ­ნის მი­წუ­რულს ის­ტო­რი­ულ­მა მეც­ნი­ე­რე­ბამ, ეკ­ლე­სი­ის მეს­ვე­ურ­თა მო­ნა­წი­ლე­ო­ბით, აღი­ა­რა, რომ შუა სა­უ­კუ­ნე­ებ­ში ხში­რი იყო წმინ­და ნა­წილ­თა გა­ყალ­ბე­ბის შემ­თხვე­ვე­ბი. ამი­ე­ნის სიწ­მინ­დი­სად­მი სა­ერ­თო უნ­დობ­ლო­ბის გამო მის­და­მი ინ­ტე­რე­სი ნელ-ნელა იკ­ლებ­და.

წმინ­და იო­ა­ნე ნათ­ლის­მცემ­ლის თავი დღე­ის­თვის

წმინ­და იო­ა­ნე ნათ­ლის­მცემ­ლის ნა­წი­ლე­ბის მი­მართ ხე­ლა­ხალ­მა ინ­ტე­რეს­მა XX სა­უ­კუ­ნის შუა ხა­ნებ­ში, უფრო ზუს­ტად, 1958 წელს, იფეთ­ქა. ამი­ე­ნის ტაძ­რის წი­ნამ­ძღვარ­მა სა­ეკ­ლე­სიო ხე­ლი­სუფ­ლე­ბას შე­ა­ტყო­ბი­ნა, რომ აღ­მო­სავ­ლეთ საფ­რან­გეთ­ში, ვერ­დენ­ში, XVII სა­უ­კუ­ნი­დან ინა­ხე­ბო­და ქვე­და ყბის ნა­წი­ლი, სა­ვა­რა­უ­დოდ, იო­ა­ნე ნათ­ლის­მცემ­ლი­სა. მას სურ­და არ­სე­ბუ­ლი ორი ნა­წი­ლის შე­კავ­ში­რე­ბა და შე­და­რე­ბა. ამი­ე­ნის ეპის­კო­პო­სის ნე­ბარ­თვით ჩა­მო­ყა­ლიბ­და კვა­ლი­ფი­ცი­რე­ბულ მე­დი­კოს-ექ­სპერტთა კო­მი­სია. რე­ლიკ­ვი­ე­ბის შეს­წავ­ლა რამ­დე­ნი­მე თვე გაგ­რძელ­და. სა­მუ­შა­ოს დას­რუ­ლე­ბის შემ­დეგ კო­მი­სი­ის დას­კვნე­ბი შე­იკ­რი­ბა დო­კუ­მენ­ტში, რო­მელ­საც კო­მი­სი­ის ყვე­ლა წევ­რმა მო­ა­წე­რა ხელი. კო­მი­სი­ის დას­კვნე­ბი ასე­თი იყო:

1. ვერ­დე­ნის ობი­ექ­ტის (იგუ­ლის­ხმე­ბა ვერ­დენ­ში და­ცუ­ლი ქვე­და ყბა) შე­და­რე­ბამ ამი­ე­ნის ობი­ექტთან გა­მო­ავ­ლი­ნა მათი ანა­ტო­მი­უ­რი შე­უ­თავ­სებ­ლო­ბა, რაც, უეჭ­ვე­ლად, მათ სხვა­დას­ხვა წარ­მო­მავ­ლო­ბას ადას­ტუ­რებს.

2. ქრო­ნო­ლო­გი­ის მი­ხედ­ვით, ამი­ე­ნის ნა­წი­ლე­ბი უფრო ძვე­ლია, ვიდ­რე ვერ­დე­ნი­სა. გა­რეგ­ნუ­ლი შე­ხე­დუ­ლე­ბით ვერ­დე­ნის ნა­წი­ლე­ბი შუა სა­უ­კუ­ნე­ე­ბის ძვლებს გვა­გო­ნებს.

3. თა­ვის სა­ხის ნა­წი­ლი ამი­ე­ნი­დან ძა­ლი­ან ძვე­ლი ობი­ექ­ტია, უფრო ძვე­ლი, ვიდ­რე "შუა სა­უ­კუ­ნე­ე­ბის ძვლე­ბი"; მე­ო­რე მხრივ, ის ნაკ­ლე­ბად ძვე­ლია მე­ზო­ლი­თის ადა­მი­ა­ნე­ბის ძვლებ­თან შე­და­რე­ბით, რაც სა­შუ­ა­ლე­ბას გვაძ­ლევს და­ვა­თა­რი­ღოთ მისი ასა­კი ქრის­ტეს შო­ბამ­დე 500-ქრის­ტეს შო­ბი­დან 1000 წლე­ბით.

4. ადა­მი­ა­ნის ასა­კის ზუს­ტად დად­გე­ნა შე­უძ­ლე­ბე­ლია, რად­გან კბი­ლე­ბი არა აქვს. მაგ­რამ იმის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით, რომ ალ­ვე­ო­ლე­ბი (კბი­ლის ფო­სო­ე­ბი) სავ­სე­ბით გან­ვი­თა­რე­ბუ­ლია და ზო­გი­ერთ ნა­პირ­ზე - გა­ხე­ხი­ლი, შეგ­ვიძ­ლია ვი­ვა­რა­უ­დოთ, რომ ლა­პა­რა­კია ზრდას­რულ (25-40 წლის) ადა­მი­ან­ზე.

5. სა­ხის ტიპი - ევ­რო­პე­ო­ი­დუ­ლი (ე.ი. არც ნეგ­რო­ი­დუ­ლი, არც მონ­ღო­ლო­ი­დუ­რი). სა­ხის მო­ნა­ცე­მე­ბი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, ის შე­იძ­ლე­ბა მი­ვა­კუთ­ვნოთ ხმელ­თა­შუ­ა­ზღვის­პი­რულ ტიპს (ტიპს, რო­მელ­საც თა­ნა­მედ­რო­ვე ბე­დუ­ი­ნე­ბი ეკუთ­ვნი­ან).

დას­კვნის სა­ხით შე­იძ­ლე­ბა ით­ქვას, რომ ამი­ე­ნის ნა­წი­ლე­ბი ნამ­დვი­ლია და ისი­ნი წმინ­და იო­ა­ნე ნათ­ლის­მცე­მელს ეკუთ­ვნის, რად­გან ის­ტო­რი­უ­ლი წყა­რო­ე­ბის გარ­და, ყვე­ლა მეც­ნი­ე­რუ­ლი მო­ნა­ცე­მი მის სა­სარ­გებ­ლოდ მე­ტყვე­ლებს.

ამით მთავ­რდე­ბა წმინ­და იო­ა­ნე ნათ­ლის­მცემ­ლის თა­ვის თა­ნა­მედ­რო­ვე ის­ტო­რია. სა­სი­ხა­რუ­ლოა, რომ ბოლო წლებ­ში ამი­ენ­ში მარ­თლმა­დი­დე­ბე­ლი მომ­ლოც­ვე­ლე­ბი გა­მოჩ­ნდნენ და სა­შუ­ა­ლე­ბა აქვთ, თაყ­ვა­ნი სცენ ქრის­ტი­ა­ნო­ბის ერთ-ერთ უდი­დეს სიწ­მინ­დეს, წმინ­და იო­ა­ნე ნათ­ლის­მცემ­ლის თავს, თუმ­ცა ამ სი­ხა­რულს რამ­დე­ნად­მე აფერ­მკრთა­ლებს ის ფაქ­ტი, რომ ეს წმინ­და ნა­წი­ლი არა­მარ­თლმა­დი­დებ­ლურ გა­რე­მო­ში იმ­ყო­ფე­ბა.