"პატრული შეიცვალა, ისეთი აღარ არის, როგორც ადრე" - გახშირებული რეიდები და გამოხმაურებები

ამბობენ, ქვეყანაში კრიმინოგენულმა ფაქტებმა მოიმატაო, რასაც ოფიციალური სტრუქტურები არ ადასტურებენ, თუმცა პოლიციამ რეიდები გაააქტიურა. ამასთან, ამ რეიდებით უკმაყოფილო მოქალაქეების საჩივრებიც იზრდება: ზოგი ამბობს, რომ პოლიცია უფლებამოსილებას ამეტებს და პატრულის თანამშრომლები ადამიანებზე სიტყვიერ თუ ფიზიკურ ზეწოლას ახდენენ.

ჩვენ საზოგადოების რამდენიმე ცნობილ ადამიანს მივმართეთ შეკითხვით: უნდა ტარდებოდეს თუ არა პოლიციის რეიდები და რა ფორმა უნდა ჰქონდეს მას?

მამუკა ღლონტი, ტელეპროდუსერი:

- რა თქმა უნდა, ყველაფერი კანონის ფარგლებში უნდა მოხდეს. თუ კანონი არ ვარგა, უნდა შეიცვალოს, მისი დარღვევის უფლება კი არავის აქვს, არც რიგით მოქალაქეს და არც სამართალდამცველს. თუ რეიდები კანონის დარვევით ტარდება, ეს ცუდია. თუ ის კანონის დაცვით მიმდინარეობს, რა თქმა უნდა, ამას მივესალმები. ისე, ბოლო დროს კი მგონია, რომ პატრული შეცვლილია.

- რას გულისხმობთ?

- დასავლეთის ტრასზე ხშირად დავდივარ და მიწევს მათზე გარკვეული დაკვირვებაც. პატრულს რაღაც-რაღაცები არ ადარდებს. ერთხელ ასეთ ფაქტს შევესწარი: ერთ-ერთი მანქანიდან იყო გადმოსული და უთვალთვალებდა, ხაზს ვინ გადაკვეთდა და მერე მეორეს ანიშნებდა, იმას ვინ დაეჭირა. ამ ყველაფრის გამო მე მათ უკვე ინსპექტორებს ვეძახი და პირადადაც მითქვამს, როდესაც გავუჩერებივართ. არადა, გზებზე ბევრი უბედური შემთხვევა, ავტოკატასტროფა ხდება და სიჩქარის გადაჭარბება პატრულს ფეხებზე ჰკიდია... თუმცა "მარჯვეები" ისეთ ადგილებში არიან, სადაც ადვილად შეიძლება ადამიანების დაჯარიმება, მაგალითად, რკინიგზის გადასასვლელებთან...

მოკლედ, პატრული რომ შეიცვალა და ისეთი აღარ არის, როგორც ადრე, ამის ფაქტები სახეზე გვაქვს. ჩემი აზრით, იდეალური პატრული არც ადრე ყოფილა. ეს არ არის ის ორგანიზაცია, რომლის იმედიც პირადად მე მაქვს (ზოგჯერ შეიძლება, გამოგადგეს). ისინი არა ადამიანის დასახმარებლად, მათი დასჯისთვის უფრო არიან მომართულები. ასევე იყო მიშას დროსაც, შეიძლება მეტ უკანონობასაც სჩადიოდნენ, მაგრამ მაშინ ბევრი ამაზე არ ლაპარაკობდა. მე წარსულზე ვერ ვისაუბრებ, ვამბობ იმას, რაც ახლა ხდება. მოკლედ, შეცვლილია, - ადრე თუ უკან მოგყვებოდა, ახლა გზაზე ინსპექტორებივით დგანან.

რაც შეეხება მათ მიერ ცემა-ტყეპის ფაქტებს, მაგის გამო ნაცმოძრაობამ არჩევნები წააგო. როცა ინტელექტუალური რესურსი გაკლია, ან არ გაქვს, მაშინ ცემა-ტყეპაზე გადადიხარ. ინტელექტუალური რესურსის ნაკლებობა დღესაც შეიმჩნევა...

ზაზა ხუციშვილი, მუსიკოსი:

- საქმე ის არის, რომ ასეთი რეიდები უცხოეთშიც მინახავს, ხშირად მიმოგზაურია გერმანიაში და ორჯერ მაინც ვარ გზაზე ასეთ რეიდში მოხვედრილი. გადაკეტილი იყო გზა, - გაგვაჩერეს, შეგვამოწმეს, ბოდიში მოგვიხადეს, გვითხრეს, რომ გარკვეული სამძებრო ღონისძიება ტარდებოდა. ყველაფერს თავისი ფორმა აქვს.

თუ ადამიანი კანონმორჩილი, წესიერია და საჭესთან ნასვამი არ ზის, ცუდი არაფერი ჩაუდენია, მისთვის გზაზე 5 წუთით დაყოვნება, პრობლემა არ უნდა იყოს. ამიტომ, მივესალმები ასეთ რეიდებს, როგორც კი საზოგადოებას წნეხი და კანონის სუსხი აკლდება, რატომღაც ქართველი ახალგაზრდობა აგრესიისკენ, ჩხუბისკენ არის მიდრეკილი. არ შეუძლიათ მაგალითად, ბარში წყნარად და მშვიდობიანად დროის გატარება.

რაც უფრო ხშირად იქნება შემოწმებები ნასვამობაზე, უკეთესია. წყნეთში აგარაკზე დავდივარ ხოლმე, კახეთშიც ხშირად მიწევს გასვლა და ტრასაზე ისეთი სიჩქარით მოძრაობენ და ისეთ დარღვევებს აკეთებენ, გაოცდებით. მერე ქალაქში გაკეთებულ კუნძულებზე მინდა ვთქვა, რომელიც მძღოლებს მოძრაობას ანელებინებს, არ ესმით, რომ ორმაგი ღერძულა ხაზის იქით სამპირად გადასვლა, დაუშვებელია, რადგანაც იქიდანაც არის მომავალი მანქანა და საცობი იქნება... მოკლედ, ვიმეორებ, რომ რეიდები აუცილებლად მიმაჩნია, მაგრამ ყოფითი კულტურის დონე არა მარტო პოლიციაში, საზოგადოების ყველა ფენის წარმომადგენელში რომ დაბალია, ეს ფაქტია. პოლიციაც ჩვენი საზოგადოების ნაწილია და ყველას ვერ მოსთხოვ, იყოს კულტურული. უფრო სწორად, უნდა მოსთხოვოთ და მერე წლობით უნდა მივაღწიოთ ამას...

ასევე ჩემი თვალით მაქვს ნანახი, პატრულის მიერ გაჩერებული ადამიანი თუ როგორ გადმოდის მანქანიდან და აგრესიულად არის პოლიციელის მიმართ განწყობილი. პირდაპირ შეურაცხყოფაზე გადადის, ნაცვლად იმისა, რომ დაემორჩილოს. თუ მძღოლი ასეთ წინააღმდეგობას გაუწევს, არ მეგულება დემოკრატიის შუქურა ქვეყნებიც კი, სადაც პოლიციელი იმ ადამიანს საკადრის პასუხს არ გასცემს. მაგრამ თუ კაცი წყნარად გადმოვიდა მანქანიდან და პოლიციელი მას ურტყამს, ეს გაუგონარი ძალადობაა და ის უნდა დაისაჯოს!

ირაკლი კაკაბაძე, უფლებადამცველი:

- ეს არ არის პირველი ფაქტები, რომ საქართველოში კრიმინოგენული სიტუაცია გამწვავებულია. პოლიციური ტერორი არ არის პასუხი კლიმინალურ სიტუაციაზე. პოლიციური სახელმწიფო უკვე თვითონ არის კრიმინალი. ეს კარგად ვნახეთ მიხეილ სააკაშვილის მმართველობისას. აგრეთვე ვნახეთ, ამ პოლიციური შტატის, პოლიციური მუხრუჭების ოდნავ მოშვებას თუ რა მოჰყვება, ინდივიდუალური კრიმინალი, რაც აგრეთვე არ არის კარგი. ამიტომ მნიშვნელოვანია, ამ საკითხებზე ვესაუბროთ სახელმწიფოს, ჩვენ უკვე დავიწყეთ დიალოგი მთავრობასთან, ასევე არასამთავროებო სექტორთან, სამოქალაქო საზოგადოების წევრებთან და ხალხის ორგანიზაციების წარმომადგენლებთან. იმედია, რომ ჩვენი საზოგადოება ძალადობის წინააღმდეგ გამთლიანდება.

ასევე ძალიან ბევრი რამ უნდა გაკეთდეს: პირველ რიგში, განათლების სისტემაში, უნდა ისწავლებოდეს - არა ძალადობას! უფრო მეტი აქცენტის გაკეთებაა საჭრო ისეთ ხელოვნებასა და სოცილალურ მეცნიერებაზე, რომელიც ძალადობის ალტერნეტივას წარმოადგენს, რაც ბოლო 20 წლის განმავლობაში არ კეთდება და ამის გამო განათლების სისტემაში ძალიან დიდი ჩავარდნაა. ასევე ჩაავრდნაა კულტურის სიტემაში, კულტურის სისტემა ძალადობის კულტურას აყალიბებს. დიახ, დღეს საქართველოში გვაქვს ძალადობის კულტურა და სტრუქტურული ძალადობა, ასევე ყველაზე მნიშვნელოვანი - უთანასწორობა. ეს კი ახალმა ცხოვრებამ მოიტანა. არადა, ამ ყველაფერის გამოსწორებაში ჩართული უნდა იყოს ჯანდაცვისა და სოციალური სერვისების სამინისტროც და ამ უთანასწორობას პასუხი უნდა გაეცეს. მოკლედ, ეს თემა ვრცელი კომპლექსურია შესწავლის საკითხია.

- მერე დღეს არსებობს ამ საკითხებზე პასუხები?

- ამაზე პასუხები არსებობს. ქვეყანაში ძალიან კარგი სპეციალისტები არიან. ასევე აუცილებლად უნდა აღდგეს ილია ჭავჭავაძის მიერ დაარსებული "მომრიგებლის ისტიტუტი" და ყველა სკოლაში უნდა იყოს "მომრიგებელი", მაგრამ ეს არ უნდა იყოს პოლიციელი. მას თავისი ფუნქცია აქვს, განმანათლებელს - თავისი, "მომრგებელს" კონფლიქტების მშვიდობიანად მოგვარება ევალება. ეს საკითხი კი განათლების, სოციალური სფეროს და კულტურის მოღვაწეების აქტიურ ჩარევას მოითხოვს. ამავე დროს, ძალადობის წინააღმდეგ მთელი საზოგადოება უნდა გავერთიანდეთ, მხოლოდ პოლიციური ზომებით ამას ვერ გადავჭით და უარეს შედეგს მივიღებთ, რაც უკვე აქამდე გვქონდა: საბჭოთა პერიოდში და მიშა სააკაშვილის დროს, რამაც არ გაამართლა. აქ საქმეში ასევე უნდა ჩერთვნენ ყველა რელიგიური კონფესიის წარმომადგენლებიც.

მოკლედ, ბრძოლა ძალადობასთან, ბევრად კომპლექსური და რთული სამუშაოა, ვიდრე ვიღაცის დაჭერა. დაჭერა და რეიდებიც მისაღებია და არც იარაღი უნდა იყიდებოდეს მაღაზიაში, პოლიციამ უნდა იმუშაოს, მაგრამ მარტო ის ამ საკითხს ვერ მიხედავს.

ყველამ ერთად უნდა დავიწყოთ იმ ძალადობის წინააღმდეგ ბრძოლა, რაც ბოლო 25 წელია ამ ქვეყანაში ითესება! ამით შევძლებთ მის დამარცხებას, თორემ ვიღაცების დაჭერით და მერე ციხეში მათი გაუპატიურებით, რაც ცოტა ხნის წინ მოხდა, ეს უკვე ვნახეთ და ეს გზა მიუღებელია.

მთავრობა გვერდით უნდა დაგვიდგეს. ეს ბატონი ირაკლი რაღიბაშვილის, პრეზიდენტისა და ყველას ინტერესის საგანი უნდა გახდეს და არა ერთი სამინისტროსი.

ლალი ფაცია

სპეციალურად "ამბები.გე"-სთვის