"ბანკიდან მირეკავენ!.." "პრობლემური განყოფილების ნომერია!..", "ბანკის ვალის გამო შევცვალე ნომერი!" - ეს ფრაზები ლამის ყოველდღე გვესმის. პრობლემების მიუხედავად, მსესხებელთა რაოდენობა მატულობს. ზოგჯერ, ერთსა და იმავე ბანკში, პრობლემურ კლიენტებს კიდევ უმტკიცებენ სესხებს, რაც საქმეს კიდევ უფრო ართულებს...
ბოლო დროს ბანკთან ურთიერთობა ურჩ გადამხდელთა ნაწილისთვის კომედიად იქცა, ბევრისთვის კი, ტრაგედიად. პრობლემური განყოფილებებისა და იმ იურიდიული ორგანიზაციების წარმომადგენლები, რომლებსაც ვადაგადაცილებულ მსესხებელთა საქმეები გადაეცემათ, მუდმივად უკავშირდებიან ურჩ გადამხდელებს. ამ სტრესს ზოგი უძლებს, ზოგიც ვერა...
შევეცადეთ გაგვერკვია, რამდენად მიზანშეწონილია სესხის ამოღების გავრცელებული მეთოდები; სად გადის ზღვარი კანონიერებსა და უკანონობას შორის, ასევე, როგორ რეგულირდება ურთიერთობა ბანკსა და ურჩ გადამხდელს შორის განვითარებულ ქვეყნებში და რატომ არის იქ ბანკთან ურთიერთობა მოქალაქისთვის ბევრად კომფორტული, ვიდრე საქართველოში...
რა ეტაპებს გადის პრობლემური მოვალე, სანამ საქმე იურიდიულ ფირმას გადაეცემა, ამის შესახებ ჩვენი ანონიმური რესპონდენტი საუბრობს:
"ხშირად მოვალეებს ავიწყდებათ, რომ სესხს გადახდა უნდა და ამის ბანკიდან შეხსენება ჩვეულებრივი სამუშაო პროცესია. თუ მაინც არ გადაიხადეს, უკვე მოვითხოვთ. ეს მოთხოვნა არ უნდა გადაიზარდოს მუქარაში, შეურაცხყოფაში, დამამცირებელ საუბარში, თუმცა შევახსენებთ, რომ არსებობს სასამართლო... ამანაც თუ არ გაჭრა, საქმე კერძო კომპანიების გადაეცემათ, რომლებიც თავიანთ თავზე იღებენ სესხების ამოღებას. მოქალაქეები ხშირად უჩივიან მათ ქმედებებს, რომ ისინი ამცირებენ, შეურაცხყოფას აყენებენ. კანონით, არ შეიძლება ღირსების შელახვა, მუქარაც აკრძალულია და დამცირებაც. თუმცა ეს ზოგადი ნორმებია და კონკრეტული პასუხისმგებლობის დაკისრება ამის გამო რთულად მისაღწევია".
სვეტლანა გიორგობიანი, დაზარალებული: "ბინა, სადაც ვაჟთან და მის ცოლ-შვილთან ერთად ვცხოვრობდი, ორჯერ ყოფილა იპოთეკით დატვირთული. ჩემი შვილისთვის ბავშვობის მეგობრის ცოლს უთხოვია, საქმისთვის მჭირდება და უარს ნუ მეტყვიო, მანაც ხათრი ვერ გაუტეხა. ეს ამბავი მხოლოდ მაშინ გავიგე, როცა მესამედ ჩადო ბინა იპოთეკაში. ჩემი შვილი მუდმივად განერვიულებული იყო, სულ ვიღაცები ურეკავდნენ, ხან პასუხობდა, ხან არა, რაც დედის თვალს არ გამოპარვია. არაერთხელ ვთხოვე, მითხარი, რა დაგემართა-მეთქი, - ბოლოს მითხრა, -დედა, ქუჩაში ვრჩებითო... გაირკვა, რომ ის ქალი, მისი მეგობრის მეუღლე, საქართველოდან წასულა. ჩვენ გადახდის საშუალება არ გვქონდა. ჩემმა შვილმა სტრესს ვერ გაუძლო და 2011 წლის 1-ელ მარტს თავი მოიკლა. მალე ბინიდანაც გაგვასახლეს..."
დავითი, 37 წლის, თავდაცვის სამინისტროს კონტრაქტორი: "2008 წლის ომის დროს, 8 აგვისტოს, ცხინვალის მისადგომებთან, ნაძვნარში ვიყავით განლაგებული, როდესაც ერთ-ერთი ბანკიდან დამირეკეს - პროცენტის გადაუხდელობის შემთხვევაში ჯარიმა დაგეკისრებათო... ომის დროს დავიჭერი და ღუდუშაურის კლინიკაში აღმოვჩნდი. ბანკიდან მუდმივად მირეკავდნენ, რომ სოლიდური თანხის გადახდა მომიწევდა... გავიგე, რომ ჩემს დღეში ბევრი ჯარისკაცი იყო".
ნინო, 34 წლის: "ჩემმა მეუღლემ ბანკიდან სესხი გამოიტანა, რომ ავტომანქანა გვეყიდა და "ეტაქსავა". ქირით ვცხოვრობთ, რასაც კომუნალური გადასახადებიც ემატება და რამდენიმე თვის შემდეგ პროცენტის გადახდა ვერ შევძელით. საბოლოო ვადის ამოწურვამდე დაგვირეკეს და გაგვაფრთხილეს, ჯარიმა დაგეკისრებათო. მეუღლემ ახლობლებისგან ისესხა თანხა პროცენტების გადასახდელად, შემდეგ კი იმავე ბანკში მეორე სესხი აიღო, რათა ის ვალები დაეფარა და პირველი სესხის ნახევარი მაინც დაეფარა... იმავდროულად, განვადებებით რამდენიმე აუცილებელი ნივთი გამოვიტანეთ - ღამე შინ რომ მემუშავა, კომპიუტერი მჭირდებოდა და განვადება გავაკეთე. გასავალი საერთო შემოსავალზე ბევრად მეტი იყო და სესხის პროცენტი ისევე გადაუხდელი დაგვრჩა. მალე ისევ დაგვიგროვდა ვალები და ახლა სხვა ბანკში ავიღეთ სესხი. ამჟამად დავალიანება 4 ათას ლარამდეა... რამდენიმე თავდები გვყავს და უკვე მათაც უკავშირდებიან. ახლახან ერთ-ერთთან შინ მისულან და უთქვამთ, თუ ბანკის დავალიანებას მათ არ გადაახდევინებთ, თქვენ ჩამოგართმევთ ქონებასო. ისინი კი ჩვენ გვირეკავენ, გვეუბნებიან, რომ "შავ სიაში" მოვხვდებით, არადა, უკვე ვართ. არაერთხელ დარეკეს ჩემს სამსახურშიც, რაც ძალიან მძიმედ მოქმედებს ჩემზე. ვალების გასასტუმრებლად ვმუშაობთ, მაგრამ პროცენტები უკვე იმდენზეა ასული, არ ვიცი, მისი დაფარვა ამ ცხოვრებაში მოესწრება თუ არა..."