ეს ამ­ბა­ვი მრა­ვა­ლი წლის წინ, სა­ქარ­თვე­ლოს ერთ-ერთ კუ­თხე­ში მოხ­და. ერთ მრა­ვალ­შვი­ლი­ან და ღა­რიბ ოჯახს შვი­ლი მოს­ტა­ცეს. ძვე­ლად, თურ­მე ამას ხში­რად სჩა­დი­ოდ­ნენ უშ­ვი­ლო ოჯა­ხე­ბი... და­კარ­გუ­ლი შვი­ლის მშობ­ლებ­მა ბევ­რი კი იდარ­დეს, მაგ­რამ მის კვალს რომ ვერ მი­აგ­ნეს, ბედს შე­უ­რიგ­დნენ; და­ნარ­ჩე­ნი შვი­ლე­ბი და­ზარ­დეს და ქა­ლიშ­ვი­ლის გა­თხო­ვე­ბა­საც მო­ეს­წრნენ. სა­სი­ძო კარ­გი და წარ­მო­სა­დე­გი ვაჟ­კა­ცი გახ­ლდათ, მაგ­რამ ობო­ლი და დრო­ე­ბით სხვა სოფ­ლი­დან იყო ნა­თე­სა­ვებ­თან ჩა­მო­სუ­ლი. ჯვრის­წე­რის დღეს, ბედ­ნი­ე­რი წყვი­ლი სოფ­ლის ეკ­ლე­სი­ი­სა­კენ გა­ე­მარ­თა, მაგ­რამ რო­გორც კი ფეხი ტა­ძარ­ში შე­უდ­გამთ, გუმ­ბა­თი ჩა­მონ­გრე­უ­ლა და ჯერ კი­დევ და­უ­ქორ­წი­ნე­ბე­ლი წყვი­ლი მო­უკ­ლავს. მხო­ლოდ ამ ღვთი­უ­რი რის­ხვის ხილ­ვამ აი­ძუ­ლა სოფ­ლის ერთ-ერთი "კუ­დი­ა­ნი" ეფიქ­რა (ის თურ­მე თა­ვად ყო­ფი­ლა გა­რე­უ­ლი ზე­მოთ ხსე­ნე­ბუ­ლი ბავ­შვის გა­ტა­ცე­ბა­ში), რომ ნეფე-დე­დო­ფა­ლი სი­ნამ­დვი­ლე­ში ერ­თმა­ნე­თის ღვიძ­ლი და-ძმა იყო...

იშ­ვი­ა­თად, მაგ­რამ ჩვენ­შიც შეხ­ვდე­ბით ისეთ ოჯა­ხებს, სა­დაც ცოლი და ქმა­რი ერთი გვა­რის წარ­მო­მად­გენ­ლე­ბი არი­ან. რიგ შემ­თხვე­ვა­ში, შე­საძ­ლოა ეს უბ­რა­ლო დამხთვე­ვა იყოს და მოგ­ვა­რე­ებს არა­ნა­ი­რი ნა­თე­სა­უ­რი კავ­ში­რი არ ჰქონ­დეთ, მაგ­რამ არის შემ­თხვე­ვე­ბი რო­დე­საც ნა­თე­სა­ვე­ბი ქორ­წინ­დე­ბი­ან, რაც უდი­დე­სი ცოდ­ვაა და ამას­თა­ნა­ვე, უამ­რავ პა­თო­ლო­გი­ურ მან­კი­ე­რე­ბა­საც წარ­მო­შობს.

ნი­ნე­ლი, 21 წლის (წე­რილ­ში მო­თხრო­ბი­ლი ყვე­ლა ამ­ბის მო­ნა­წი­ლე­თა სა­ხე­ლე­ბი შეც­ვლი­ლია):

- ამ ამ­ბის შემ­დეგ ყვე­ლა კეთ­რო­ვა­ნი­ვით მექ­ცე­ვა. მე­გობ­რებ­სა და ნა­თე­სა­ვებ­ზე რომ აღა­რა­ფე­რი გი­თხრათ, ახა­ლი მე­ზობ­ლე­ბიც, გა­ი­გე­ბენ თუ არა, რომ მე­უღ­ლე ბი­ძაშ­ვი­ლად მე­კუთ­ვნის, მა­შინ­ვე თავს შორს იჭე­რენ ჩვენ­გან. დე­დამ მკვდრად გა­მო­მა­ცხა­და, მა­მა­ჩე­მი კი, ამ ამ­ბავ­მა იმ­სხვერ­პლა - ერთ წე­ლი­წად­ში გუ­ლის შე­ტე­ვის­გან გარ­და­იც­ვა­ლა. არა­და, ამ ამ­ბავ­ში გარ­კვე­უ­ლი წვლი­ლი ჩემი და ზაქ­როს მშობ­ლებ­საც მი­უ­ძღვით.

- რას გუ­ლის­ხმობ?

- დე­და­ჩე­მი ახა­ლი გა­თხო­ვი­ლი ყო­ფი­ლა, რო­დე­საც ბი­ძა­ჩემს – მის ძმას, ცო­ლის შერ­თვა და­უ­პი­რე­ბია. ბე­ბი­ა­ჩე­მი გა­და­რე­უ­ლა: ახლა ამ­ხე­ლა ხარ­ჯი გას­წია ოჯახ­მა – გოგო გა­ვა­თხო­ვეთ და სად გვაქვს ამის თა­ვიო?! - თა­ნაც ბი­ძას სა­სოფ­ლო-სა­მე­ურ­ნეო ინ­სტი­ტუ­ტი და­ამ­თავ­რე­ბი­ნეს, მის რჩე­ულს კი, მხო­ლოდ სა­შუ­ა­ლო გა­ნათ­ლე­ბა ჰქონ­და მი­ღე­ბუ­ლი. დე­და­ჩემ­საც აუ­ბამს მის­თვის მხა­რი და სარ­ძლოს წი­ნა­აღ­მდეგ გა­უ­ლაშ­ქრია. არც ბი­ცო­ლა­ჩე­მი აღ­მოჩ­ნდა თურ­მე არი­ფი და და­სა­ხუ­ლი მიზ­ნის­თვის ისე სწრა­ფად მი­უღ­წე­ვია, რომ ვერც დედა და ვერც ბე­ბია ვე­რა­ფერს გამ­ხდა­რან. ბი­ცო­ლამ კი ეს ბოღ­მა გულ­ში ჩა­ი­ტო­ვა და როცა ბი­ძა­ჩე­მის ცოლი მა­ინც გახ­და, დე­და­ჩემს ძმის ოჯახ­ში მის­ვლა აუკ­რძა­ლა. ბი­ძაშ­ვილ-მა­მი­დაშ­ვი­ლე­ბი ისე გა­ვი­ზარ­დეთ, რომ ერ­თმა­ნეთს მხო­ლოდ წე­ლი­წად­ში ერთხელ, ჩვე­ნი სოფ­ლის დღე­ო­ბა­ზე ვხვდე­ბო­დით ხოლ­მე. ამის გამო იყო, რომ გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი ნა­თე­სა­უ­რი გრძნო­ბა ჩვენ შო­რის არას­დროს ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბუ­ლა და ერ­თმა­ნე­თის­თვის სრუ­ლი­ად უცხო­ნი ვი­ყა­ვით. რო­დე­საც ბე­ბი­ა­ჩე­მი გარ­და­იც­ვა­ლა, დედა თა­ვის ძმას შე­უ­რიგ­და და ბი­ცო­ლა­მაც მიგ­ვი­ღო ოჯახ­ში. ამას და­ერ­თო ჩემი და ზაქ­როს სტუ­დენ­ტო­ბის პე­რი­ო­დი და ჩვენ­მა ოჯა­ხებ­მა ნაკ­ლე­ბი ხარ­ჯის გა­სა­წე­ვად გა­და­წყვი­ტეს, ჩვენ­თვის ერთი ბინა ექი­რა­ვე­ბი­ნათ – ნი­ნე­ლის ქა­ლაქ­ში პატ­რო­ნი ეყო­ლე­ბა, ის კი ზაქ­როს მო­უვ­ლის, სა­დილს მო­უმ­ზა­დებს და სა­რე­ცხს გა­უ­რე­ცხავ­სო. სწო­რედ ამ თა­ნა­ცხოვ­რე­ბის პე­რი­ოდ­ში და­ი­წყო ჩვე­ნი ურ­თი­ერ­თლტოლ­ვა. მა­შინ, რო­დე­საც ჩემი მე­გობ­რე­ბი ცდი­ლობ­დნენ, შინ გვი­ან შე­სუ­ლიყ­ვნენ და დრო გა­რეთ ეტა­რე­ბი­ნათ, მე სახ­ლში მი­მეჩ­ქა­რე­ბო­და, რათა მას­თან სი­ახ­ლო­ვით დავმტკბა­რი­ყა­ვი...

- თუ აც­ნო­ბი­ე­რებ­დით თქვენს საქ­ცი­ელს?

- ვაც­ნო­ბი­ე­რებ­დით, მაგ­რამ მტკივ­ნე­უ­ლად ვერ აღ­ვიქ­ვამ­დით. ვფიქ­რობ­დით, რომ ჩვე­ნი სიყ­ვა­რუ­ლი იმ­დე­ნად ძლი­ე­რი იყო, რომ შე­უძ­ლე­ბე­ლი იქ­ნე­ბო­და, მშობ­ლებს ვერ გა­ე­გოთ ჩვენ­თვის. სა­ქარ­თვე­ლო­დან წას­ვლა­ზეც გვი­ფიქ­რია, მაგ­რამ ამის მა­ტე­რი­ა­ლუ­რი სა­შუ­ა­ლე­ბა არ გაგ­ვაჩ­ნდა...

- მშობ­ლებ­მა რო­გორ შე­ი­ტყვეს ამის შე­სა­ხებ?

- ბი­ცო­ლა­ჩე­მის თვალს რა გა­მო­ე­პა­რე­ბო­და?! - ერთხელ, ჩვენს სა­ნა­ხა­ვად ჩა­მო­სუ­ლი მიხ­ვდა, რომ ჩვენ შო­რის რა­ღაც ხდე­ბო­და. ან კი, რო­გორ ვერ მიხ­ვდე­ბო­და? - მე თუ სამ­ზა­რე­უ­ლო­ში ვტრი­ა­ლებ­დი, ზაქ­როც სულ იქ გა­მორ­ბო­და... სი­მარ­თლე გი­თხრათ, ძა­ლი­ან გვი­ჭირ­და სხვებ­თან თა­ვის შე­კა­ვე­ბა... ნუ მო­მა­ყო­ლებთ იმას, თუ რა ამ­ბე­ბი დატ­რი­ალ­და ამის გამო, რამ­ხე­ლა შე­უ­რა­ცხყო­ფა გა­და­ვი­ტა­ნე!.. მაგ­რამ ამან კი­დევ უფრო და­აჩ­ქა­რა ჩვე­ნი გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა და მე და ზაქ­რო, სა­ცხოვ­რებ­ლად სხვა­გან გა­და­ვე­დით. სწავ­ლას თავი და­ვა­ნე­ბე იმის ში­შით, რომ მო­ვი­დოდ­ნენ და ინ­სტი­ტუ­ტში მცემ­დნენ ან გამ­ლან­ძღავ­დნენ. ზაქ­რო მშე­ნებ­ლო­ბა­ზე მო­ე­წყო მუ­შად, რად­გან უნდა ვერ­ჩი­ნე. იმ­დენ­ჯერ შე­ვიც­ვა­ლეთ სა­ცხოვ­რე­ბე­ლი ად­გი­ლი, რომ ჩა­მოთ­ვლა გა­მი­ჭირ­დე­ბა, რად­გან ზაქ­როს მშობ­ლე­ბი მა­ინც გვპო­უ­ლობ­დნენ და ქვეყ­ნის სა­მას­ხროდ გვაქ­ცევ­დნენ ხოლ­მე, არ ერი­დე­ბოდ­ნენ არც ფან­ჯრე­ბი­სა თუ კა­რის მტვრე­ვას...

- თუ იცით, რომ დიდი ცოდ­ვა გა­წევთ?

- ვიცი, მაგ­რამ ამ სიყ­ვა­რულ­ზე უა­რის თქმა ჩვენს ძა­ლებს აღე­მა­ტე­ბა. ძნე­ლია, ჩემი გრძნო­ბე­ბი სი­ტყვით გად­მოგ­ცეთ. მხო­ლოდ გე­ტყვით, რომ ჩემი სიყ­ვა­რუ­ლი მთელ ამ ტან­ჯვად მი­ღირს... ვიცი, რომ ცოდ­ვი­ლი ვარ, თა­ნაც მამა, ხომ ჩემ გამო მოკ­ვდა. ამას და­ვუ­მა­ტეთ, რომ მე და ზაქ­როს შვი­ლი არ გვიჩ­ნდე­ბა, მაგ­რამ იმ­დე­ნი მსმე­ნია ამ­გვა­რი ცოდ­ვის ნა­ყო­ფის შე­სა­ხებ, რომ შე­საძ­ლოა, ეს ღვთის წყა­ლო­ბა­დაც მი­ვიჩ­ნიო...

ნი­ნე­ლის­გან გან­სხვა­ვე­ბით, ჩემს მე­ო­რე რეს­პონ­დენ­ტსა და მის ბი­ძაშ­ვილს და ამა­ვე დროს ქმარს, შვი­ლე­ბიც ჰყავ­დათ და შვი­ლიშ­ვი­ლე­ბიც. რო­გორც ამ­ბო­ბენ, ბედ­ნი­ე­რად ცხოვ­რო­ბენ და ყვე­ლაფ­რის მი­ხუ­ე­და­ვად, მე­ზობ­ლებ­ში, დიდი სიყ­ვა­რუ­ლი­თა და პა­ტი­ვის­ცე­მით სარ­გებ­ლო­ბენ.

ქალ­ბა­ტო­ნი ნინო, 65 წლის:

- მე და ჩემი მე­უღ­ლე ალა­ლი ბი­ძაშ­ვი­ლე­ბი ვართ. ხომ გი­ნა­ხავთ, სო­ფელ­ში ორ ძმას ერთ სახ­ლს რომ გა­უ­კე­თე­ბენ ხოლ­მე და შუ­ა­ში ღო­ბეს გა­უვ­ლე­ბენ, ასე იყო გა­ყო­ფი­ლი ჩვე­ნი სახ­ლიც. მა­მა­ჩე­მი­სა და მისი ძმის ოჯახს ერ­თმა­ნეთ­ში ყო­ველ­თვის კარ­გი ურ­თი­ერ­თო­ბა ჰქონ­და, ბავ­შვე­ბი ერ­თად ვიზ­რდე­ბო­დით, ერ­თად ვჭამ­დით... დე­და­ჩე­მი სკო­ლა­ში მას­წავ­ლებ­ლად მუ­შა­ობ­და, ამი­ტომ ხში­რად გვტო­ვებ­და მე და ჩემს ძმას ბი­ცო­ლას­თან, ის კი, თა­ვის ორ შვილ­სა და ჩვენ ერ­თად გვა­ძი­ნებ­და, გვბან­და და ა.შ. პა­ტა­რა­ო­ბი­დან­ვე, ყვე­ლა ამ­ჩნევ­და, რომ მე და ჩემს ბი­ძაშ­ვილ რე­ზოს გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი ურ­თი­ერ­თო­ბა და სიყ­ვა­რუ­ლი გვქონ­და ერ­თმა­ნე­თის მი­მართ: სულ ერ­თად ვთა­მა­შობ­დით, წყალ­ზე ერ­თად მივ­დი­ო­დით, ბოს­ტან­ში ერ­თად გავ­რბო­დით. მა­მა­ჩე­მი ადრე გარ­და­იც­ვა­ლა და დედა იძუ­ლე­ბუ­ლი გახ­და, თა­ვის მშობ­ლებ­თან დაბ­რუ­ნე­ბუ­ლი­ყო, რომ­ლე­ბიც რა­ი­ონ­ში ცხოვ­რობ­დნენ. ყო­ველ ზა­ფხულს, მა­ინც მა­მი­სე­ულ სახ­ლში ვა­ტა­რებ­დი და ჩემი და რე­ზოს თბი­ლი ურ­თი­ერ­თო­ბა კვლა­ვინ­დე­ბუ­რად გრძელ­დე­ბო­და. ცოტა რომ წა­მო­ვი­ზარ­დეთ, მხო­ლოდ მა­შინ გა­ვაც­ნო­ბი­ე­რეთ, რომ თავ­და­ვი­წყე­ბით გვიყ­ვარ­და ერ­თმა­ნე­თი. მე ვხვდე­ბო­დი, რომ ჩემ­თვის პირ­ველ რიგ­ში მა­მა­კა­ცი იყო და მხო­ლოდ მას­თან შევ­ქმნი­დი ოჯახს. თო­თხმე­ტი წლის ვი­ყა­ვი, როცა ჩვენ შო­რის ფი­ზი­კუ­რი სი­ახ­ლო­ვე დამ­ყარ­და, მალე და­ვორ­სულ­დი, სახ­ლში დაბ­რუ­ნე­ბულ­მა, დე­დას ვუ­თხა­რი ყვე­ლა­ფე­რი - მე­გო­ნა გა­მი­გებ­და. დედა კი­ნა­ღამ ჭკუ­ი­დან შე­ი­შა­ლა, ოთახ­ში ჩემ­თან ერ­თად ჩა­ი­კე­ტა და ვე­ნე­ბი გა­და­იჭ­რა. თურ­მე ჩემი შე­ში­ნე­ბა უნ­დო­და - იფიქ­რა, ში­შის სა­ფუძ­ველ­ზე მუ­ცე­ლი მო­ეშ­ლე­ბაო. დედა გა­და­ვარ­ჩი­ნეთ, მაგ­რამ თქვენ წარ­მო­იდ­გი­ნეთ, რომ არც მუ­ცე­ლი მო­მე­შა­ლა და ვერც მის­მა თავ­გან­წირ­ვამ მა­ი­ძუ­ლა, რეზო გა­და­მეყ­ვა­რე­ბი­ნა... დედა ისევ ცდი­ლობ­და, რომ მუ­ცე­ლი მომშლო­და და ერთხელ, კი­ბე­ზე ზეთი და­მის­ხა - იქ­ნებ, ფეხი და­უ­ცურ­დეს და და­ე­ცე­სო... ყვე­ლა­ფერს იღ­ბა­ლი უნდა, არც ამან გაჭ­რა. მე­სა­მე ცდა­ზე, თაგ­ვის წა­მა­ლი ჩა­მი­ყა­რა საჭ­მელ­ში. სა­ა­ვად­მყო­ფო­ში მოვ­ხვდი, სას­წა­უ­ლებ­რი­ვად გა­და­ვურ­ჩი სიკ­ვდილს, მაგ­რამ ყვე­ლამ გა­ი­გო, თუ რა მი­ზე­ზით მოხ­და ეს და რე­ზოს ყუ­რამ­დეც მი­აღ­წია ყო­ვე­ლი­ვემ. ჩა­მო­ვი­და ჩემს სა­ნა­ხა­ვად და სა­ა­ვად­მყო­ფო­დან როს­ტოვ­ში გა­ვი­პა­რეთ. არა­ვინ იცო­და ჩვე­ნი ად­გილ­სამ­ყო­ფე­ლი და ტე­ლე­ვი­ზია ხში­რად გად­მოს­ცემ­და მა­შინ ჩემს სუ­რათს და მო­ნა­ცე­მებს, რო­გორც უგზო-უკვლოდ და­კარ­გუ­ლი­სას... რე­ზოს შე­სა­ხებ არა­ფერს ამ­ბობ­დნენ. მა­მა­მი­სი - ე.ი. ბი­ძა­ჩე­მი თურ­მე ყველ­გან დაგ­ვე­ძებ­და – ჩვე­ნი მოკ­ვლა ჰქონ­და გან­ზრა­ხუ­ლი - მაგ­რამ რომ ვერ გვი­პო­ვა, სიბ­რა­ზი­სა და სირ­ცხვი­ლის­გან, თავი სა­ბძელ­ში ჩა­მო­იხ­რჩო... მთე­ლი ამ ხნის მან­ძილ­ზე, ჩემს მულს – რე­ზოს დას სა­ტე­ლე­ფო­ნო კავ­ში­რი ჰქონ­და ჩვენ­თან. მან­ვე შეგ­ვა­ტყო­ბი­ნა რე­ზოს მა­მის და­ღუპ­ვის ამ­ბა­ვი და გა­დავ­წყვი­ტეთ, დაკ­რძალ­ვა­ზე ჩა­მოვ­სუ­ლი­ყა­ვით. მა­შინ უკვე პირ­ვე­ლი შვი­ლი გვყავ­და და გვე­გო­ნა, ბავ­შვს რომ და­ი­ნა­ხავ­დნენ, ახ­ლობ­ლებს გული მო­ულ­ბე­ბო­დათ... მთე­ლი სო­ფე­ლი აგ­ვიმ­ხედ­რდა. სო­ფელ­ში არც შეგ­ვიშ­ვეს... ვი­ნა­ი­დან რე­ზოს მამა ცო­ცხა­ლი აღარ იყო, ვი­ფიქ­რეთ, რომ საფრ­თხე აღარ გვე­მუქ­რე­ბო­და და თბი­ლის­ში დავ­სახ­ლდით. დრომ თა­ვი­სი ქნა, გარ­კვე­უ­ლი ხნის შემ­დენ, სო­ფელ­მაც მივ­გი­ღო და ნა­თე­სა­ვებ­მაც. დე­დის გული მა­ინც ვერ მო­ვი­გე - სულ ახ­ლა­ხან, ისე გარ­და­იც­ვა­ლა, რომ მას­თან მის­ვლის სა­შუ­ა­ლე­ბაც არ მომ­ცა... ამ­ბო­ბენ, რომ ჩვენს გვარს ეს გე­ნე­ტი­კუ­რად მოს­დგამს - მა­გა­ლი­თად, ბე­ბი­ა­ჩე­მი ღვიძლ დე­ი­დაშ­ვილს ჰყავ­და ცო­ლად... არაჩ­ვე­უ­ლებ­რი­ვი შვი­ლე­ბი გვყავს, სამი შვი­ლიშ­ვი­ლიც. მე და რე­ზოს კი, უწინ­დე­ბუ­რად გვიყ­ვარს ერ­თმა­ნე­თი. ორი­ვე ეკ­ლე­სი­უ­რად ვცხოვ­რობთ და იმე­დი გვაქვს, რომ ღმერ­თი მოგ­ვი­ტე­ვებს ჩა­დე­ნილ ცოდ­ვას...

ჯე­ნა­რო ქრის­ტე­საშ­ვი­ლი, ჟორ­და­ნი­ას სახ. ადა­მი­ა­ნის რეპ­რო­დუქ­ცი­ის სა­მეც­ნი­ე­რო-კვლე­ვი­თი ინ­სტი­ტუ­ტის, კლი­ნი­კუ­რი გე­ნე­ტი­კი­სა და რეპ­რო­დუქ­ცი­უ­ლი ფუნ­ქცი­ის ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბის გან­ყო­ფი­ლე­ბის სა­მეც­ნი­ე­რო ხელ­მძღვა­ნე­ლი, პრო­ფე­სო­რი:

- შე­მიძ­ლია თა­მა­მად გი­თხრათ, რომ ჩემი ხან­გრძლი­ვი პრაქ­ტი­კის მან­ძილ­ზე, მხო­ლოდ ერ­თე­უ­ლი შემ­თხვე­ვე­ბი მქონ­და იმი­სა, რო­დე­საც საქ­მე ეხე­ბო­და ქარ­თვე­ლებს შო­რის ნა­თე­სა­ურ ქორ­წი­ნე­ბას. ვფიქ­რობ, რომ ქარ­თვე­ლებ­ში ეს პრობ­ლე­მა არ დგას. ხში­რია ამ­გვა­რი ქორ­წი­ნე­ბა აზერ­ბა­ი­ჯა­ნე­ლებ­სა და ებ­რა­ე­ლებ­ში. ამ შემ­თხვე­ვა­ში, მე მხო­ლოდ იმ ერებს ვა­სა­ხე­ლებ, რო­მელ­თა წარ­მო­მად­გენ­ლე­ბიც უშუ­ა­ლოდ მოგ­ვმარ­თა­ვენ დახ­მა­რე­ბის­თვის. ქორ­წი­ნე­ბას ისეთ ნა­თე­სა­ვებს შო­რის, რო­გო­რე­ბიც არი­ან ბი­ძაშ­ვი­ლე­ბი, დე­ი­დაშ­ვი­ლე­ბი, მა­მი­დაშ­ვი­ლე­ბი, ინბ­რი­დინ­გი, ხოლო რო­დე­საც კავ­ში­რი მყარ­დე­ბა ე.წ. პირ­ვე­ლი ხა­რის­ხის ნა­თე­სა­ვებს შო­რის – ინ­ცეს­ტი ეწო­დე­ბა. ინ­ცეს­ტი მი­ღე­ბუ­ლი იყო ეგ­ვიპ­ტის საგ­ვა­რე­უ­ლო­ებ­ში, რათა არ მომ­ხდა­რი­ყო ქო­ნე­ბი­სა და ძა­ლა­უფ­ლე­ბის გა­ყო­ფა უცხო ადა­მი­ა­ნებ­თან. ცნო­ბი­ლია აგ­რეთ­ვე, რომ კა­თო­ლი­კუ­რი ეკ­ლე­სია არ კრძა­ლავს ქორ­წი­ნე­ბას მე­ო­რე ხა­რის­ხის ნა­თე­სა­ვებს შო­რის.

- რა­ტომ ვლინ­დე­ბა ასე­თი ქორ­წი­ნე­ბის შე­დე­გად გა­ჩე­ნილ ბავ­შვებ­ში სხვა­დას­ხვა სა­ხის პა­თო­ლო­გია?

- ყო­ვე­ლი ჩვენ­გა­ნი შე­იძ­ლე­ბა იყოს სხვა­დას­ხვა გე­ნუ­რი მუ­ტა­ცი­ის მა­ტა­რე­ბე­ლი. ნორ­მა­ლურ გე­ნე­ტი­კურ აპა­რატ­ში ზო­გი­ერ­თი გენი იც­ვლე­ბა და პა­თო­ლო­გი­უ­რად, მუ­ტან­ტუ­რად იქ­ცე­ვა. თი­თო­ე­უ­ლი ჩვენ­გა­ნი შე­იძ­ლე­ბა იყოს რამ­დე­ნი­მე ასე­თი მუ­ტა­ცი­ის მა­ტა­რე­ბე­ლი. რო­დე­საც ეს ისე­თი მუ­ტა­ცი­ე­ბია, რო­მე­ლიც ერ­თე­ულ მდგო­მა­რე­ო­ბა­ში არ ვლინ­დე­ბა და მხო­ლოდ და­წყვი­ლე­ბის შემ­თხვე­ვა­ში იჩენს თავს, ეს უკვე სა­ში­რო­ე­ბას წარ­მო­ად­გენს. ასეთ შემ­თხვე­ვა­ში, ნა­თე­სა­უ­რი ქორ­წი­ნე­ბა ხელს უწყობს ერთი ტი­პის გე­ნე­ბის და­წყვი­ლე­ბას. სა­ერ­თოდ, გე­ნე­ბის და­წყვი­ლე­ბის რის­კი, მათ შო­რის, პა­თო­ლო­გი­უ­რი სა­ხის, იზ­რდე­ბა მა­შინ, რო­დე­საც მე­უღ­ლე­ე­ბი ერთი რა­ი­ო­ნი­დან, ერთი სოფ­ლი­დან არი­ან. ამას გა­ნა­პი­რო­ბებს ის, რომ შე­საძ­ლე­ბე­ლია, მათ ერთი წი­ნა­პა­რი ჰყავ­დათ. ამ­გვარ სი­ტუ­ა­ცი­ას ჩვენ ვუ­წო­დებთ სა­ქორ­წი­ნო დის­ტან­ცი­ის შემ­ცი­რე­ბას. ამი­ტომ ამ­ბო­ბენ, რომ სხვა ეროვ­ნე­ბას­თან შეჯ­ვა­რე­ბით უმ­ჯო­ბეს­დე­ბა მო­მა­ვა­ლი თა­ო­ბის გე­ნე­ტი­კა.

- კერ­ძოდ, რა და­ა­ვა­დე­ბე­ბი შე­იძ­ლე­ბა გა­მო­იწ­ვი­ოს მუ­ტან­ტუ­რი გე­ნე­ბის და­წყვი­ლე­ბამ?

- მა­გა­ლი­თად, აშ­კე­ნა­ზის გვარ­ში (მო­გეხ­სე­ნე­ბათ, ეს ებ­რა­უ­ლი გვა­რია) ძალ­ზე ხში­რია მძი­მე ნერ­ვუ­ლი სის­ტე­მის და­ზი­ა­ნე­ბით მიმ­დი­ნა­რე "თე­ი­საქ­სის" და­ა­ვა­დე­ბა. ხმელ­თა­შუ­ა­ზღვის­პი­რეთ­ში გავ­რცე­ლე­ბუ­ლია თა­ლა­სე­მია, ამი­ტომ აქ ხში­რად შე­იძ­ლე­ბა მოხ­დეს ამ გე­ნე­ბის და­წყვი­ლე­ბა, ასე­ვე, სხვა­დას­ხვა სა­ხის გე­მოგ­ლო­ბი­ნო­პა­თი­ე­ბი­სა. ამ ქვეყ­ნებ­ში ხში­რად ავ­ლე­ნენ გე­ნის მა­ტა­რებ­ლებს. თუ ოჯახ­ში ავად­მყო­ფი ბავ­შვი და­ი­ბა­და, ცხა­დია, რომ მისი და-ძმა­ნი ე.წ. რის­კის ჯგუფ­ში ხვდე­ბი­ან. ხში­რად წყვი­ლებს ქორ­წი­ნე­ბამ­დე უწე­ვენ გე­ნე­ტი­კურ კონ­სულ­ტა­ცი­ას, ამოწ­მე­ბენ, არი­ან თუ არა ისი­ნი ჰე­ტე­რო­ზი­გო­ტე­ბი ანუ გე­ნის ფა­რუ­ლი მა­ტა­რებ­ლე­ბი. თუ წყვილს გაც­ნო­ბი­ე­რე­ბუ­ლი აქვს, რომ ნა­თე­სა­ურ­მა კავ­შირ­მა შე­იძ­ლე­ბა გა­ზარ­დოს და­ა­ვა­დე­ბა­თა რის­კი, ისი­ნი ან სა­ერ­თოდ აღარ ქორ­წინ­დე­ბი­ან, ან უნდა ჩა­უ­ტარ­დეთ პრე­ნა­ტა­ლუ­რი დი­აგ­ნოს­ტი­კა (ნა­ყო­ფის გა­მოკ­ვლე­ვა). დიდ როლს თა­მა­შობს აგ­რეთ­ვე ე.წ. "წი­ნაპ­რის ეფექ­ტი" და ამის მა­გა­ლი­თად, ჩრდი­ლო­ეთ რუ­სე­თის მო­სახ­ლე­ო­ბას ასა­ხე­ლე­ბენ. თურ­მე სა­ნამ ჩუქჩე­ბი მხო­ლოდ ირ­მის ჯო­გე­ბის მოვ­ლით იყ­ვნენ და­კა­ვე­ბულ­ნი, ვე­რა­ვინ ამ­ჩნევ­და მათ გო­ნებ­რივ ჩა­მორ­ჩე­ნი­ლო­ბას. მას შემ­დეგ, რაც მათ მა­თე­მა­ტი­კის შეს­წავ­ლა და­ი­წყეს და აბ­სტრაქ­ტულ აზ­როვ­ნე­ბას მი­ე­ნი­ჭა უპი­რა­ტე­სო­ბა, მხო­ლოდ მა­შინ აღ­მო­ა­ჩი­ნეს, რომ მათ ახა­სი­ა­თებთ ერთ-ერთი ნივ­თი­ე­რე­ბის - ფე­ნი­ლა­ლა­ნი­ნის ცვლის მოშ­ლა, რაც მსუ­ბუ­ქი ტი­პის გო­ნებ­რივ ჩა­მორ­ჩე­ნას იწ­ვევს. რო­გორც გა­ირ­კვა, ვი­ღაც ერთ წი­ნა­პარს ჰქონ­და ეს და­ა­ვა­დე­ბა და ვი­ნა­ი­დან მთე­ლი სო­ფე­ლი ერთი კა­ცის შთა­მო­მა­ვა­ლია და შო­რე­ულ, მი­უწ­ვდო­მელ სოფ­ლებ­ში თა­ვის­თა­ვად მხო­ლოდ ნა­თე­სა­უ­რი ქორ­წი­ნე­ბე­ბი ხდე­ბა, ამან მთე­ლი მო­სახ­ლე­ო­ბა და­ა­ა­ვა­და.

ჩვე­ნი წი­ნა­პა­რი ძალ­ზე ბრძე­ნი იყო: ხში­რად მსმე­ნია, რომ წი­ნათ ქა­ლის შერ­თვა უცხო სოფ­ლი­დან ერ­ჩივ­ნათ. გარ­და და­ა­ვა­დე­ბე­ბი­სა, ნა­თე­სა­უ­რი ქორ­წი­ნე­ბის დროს ე.წ. ლე­ტა­ლუ­რი გე­ნე­ბის და­წყვი­ლე­ბა ხდე­ბა, რის გა­მოც, ხში­რია ორ­სუ­ლო­ბის შე­წყვე­ტა, ჩვი­ლი ბავ­შვე­ბის სიკ­ვდი­ლი­ა­ნო­ბა, რომ­ლის მი­ზეზ­საც ხშირ შემ­თხვე­ვა­ში ვერ ად­გე­ნენ.

მამა ღვთი­სო, ქაშ­ვე­თის ეკ­ლე­სი­ის მღვდე­ლი:

- ეკ­ლე­სია სას­ტი­კად ეწი­ნა­აღ­მდე­გე­ბა ნა­თე­სა­ვებს შო­რის ქორ­წი­ნე­ბას. ჩვენ ქარ­თვე­ლე­ბი ვართ - ტრა­დი­ცი­ე­ბის მიმ­დე­ვა­რი ერი, ამი­ტომ გვაქვს, რო­გორც და­წე­რი­ლი, აგ­რეთ­ვე და­უ­წე­რე­ლი კა­ნო­ნე­ბი. ქარ­თვე­ლებ­ში მოგ­ვა­რე­ო­ბაც კი ახ­ლობ­ლო­ბად აღიქ­მე­ბა. ქრის­ტი­ა­ნუ­ლი ეკ­ლე­სია კრძა­ლავს, რო­გორც ქორ­წი­ნე­ბას ნა­თე­სა­ვებს შო­რის, ასე­ვე ნა­თელ-მი­რო­ნის მქო­ნე­თა შო­რის.

- თუ ყო­ფი­ლა შემ­თხვე­ვა, რომ თქვენ­თვის მო­ე­მარ­თოთ ასეთ წყვი­ლებს, ჯვრის­წე­რის ან აღ­სა­რე­ბის მი­ღე­ბის თხოვ­ნით?

- სამ­წუ­ხა­როდ, ძა­ლი­ან ბევ­რი ასე­თი შემ­თხვე­ვა მქო­ნია, მაგ­რამ ჯვრის­წე­რის უფ­ლე­ბა არას­დროს მი­მი­ცია. მე მი­მაჩ­ნია, რომ ამ მძი­მე და სა­ში­ნელ­მა დრომ და­ა­ცი­ლა ადა­მი­ა­ნე­ბი ერ­თმა­ნეთს. ისე­თი სი­ახ­ლო­ვე ნა­თე­სა­ვებს შო­რის, რო­გო­რიც ადრე იყო, აღარ არის. ხში­რად ხდე­ბა ისე, რომ ახალ­გაზ­რდე­ბი ხვდე­ბი­ან, შე­უყ­ვარ­დე­ბათ ერ­თმა­ნე­თი და მხო­ლოდ გა­კი­თხვა-გა­მო­კი­თხვის შემ­დეგ ირ­კვე­ვა, რომ ნა­თე­სა­ვე­ბი არი­ან. ვე­სა­უბ­რე­ბით ასეთ წყვი­ლებს, მოგ­ვყავს სა­წი­ნა­აღ­მდე­გო არ­გუ­მენ­ტე­ბი... სხვა­თა შო­რის, არც გვე­და­ვე­ბი­ან ხოლ­მე. ყო­ფი­ლა შემ­თხვე­ვა, რო­დე­საც და­უ­ჯე­რე­ბი­ათ ჩვენ­თვის და ერ­თმა­ნეთს და­შო­რე­ბი­ან.

- რამ­დე­ნად მძი­მეა, ამ­გვა­რი ქორ­წი­ნე­ბის შე­დე­გად ჩა­დე­ნი­ლი ცოდ­ვა?

- ათ მცნე­ბა­ში გვი­წე­რია: "არა კაც-ჰკლა. არა იმ­რუ­შო". - ცოდ­ვის ხა­რის­ხი დად­გე­ნი­ლი არ არის, მაგ­რამ ცოდ­ვა ცოდ­ვაა. არ­სე­ბობს მი­უ­ტე­ვე­ბე­ლი ცოდ­ვაც - მა­გა­ლი­თად, სუ­ლიწ­მინ­დის გვე­მა. რო­დე­საც სა­უ­ბა­რია ნა­თე­სა­უ­რი ქორ­წი­ნე­ბით ჩა­დე­ნილ ცოდ­ვა­ზე, ძნე­ლია მარ­თლმსა­ჯუ­ლე­ბის მსგავ­სად, და­ა­დო მათ სას­ჯე­ლი. ასეთ შემ­თხვე­ვა­ში ცოდ­ვა უკვე ჩა­დე­ნი­ლია და მათ პა­სუ­ხი უნდა აგონ. მა­გა­ლი­თის­თვის, ერთ შემხთვე­ვას მო­გიყ­ვანთ: გო­გო­ნას დედა და ვა­ჟის მამა ბი­ძაშ­ვი­ლე­ბი იყ­ვნენ - ე.ი. გო­გო­ნას მა­მის და მისი დე­დამ­თი­ლი გახ­და. ბავ­შვებს ერ­თმა­ნე­თი შე­უყ­ვარ­დათ და გა­ი­პარ­ნენ. გა­უჩ­ნდათ შვი­ლი, რო­მე­ლიც ხორ­ცის ნა­ჭერს უფრო ჰგავ­და, ვიდ­რე ბავ­შვს, არც თავი ჰქონ­და, არც ფე­ხე­ბი და ხე­ლე­ბი, მხო­ლოდ გული უფეთ­ქავ­და... ყვე­ლამ ჩათ­ვა­ლა, რომ ეს ბავ­შვი მათი დიდი ცოდ­ვის სა­ზღა­უ­რი იყო.

ემა ტუ­ხი­აშ­ვი­ლი

ჟურ­ნა­ლი "გზა"

#42 16.10.2003