Ambebi.ge გთა­ვა­ზობთ სა­ინ­ტე­რე­სო მა­სა­ლებს "პა­ლიტ­რა მე­დი­ის" სხვა­დას­ხვა ბეჭ­დუ­რი გა­მო­ცე­მე­ბის არ­ქი­ვე­ბი­დან. ამ­ჯე­რად წარ­მო­გიდ­გენთ ჟურ­ნალ "გზის" 2004 წლის პუბ­ლი­კა­ცი­ას, რო­მე­ლიც კა-გე-ბე-ს პოლ­კოვ­ნი­ლი ქა­ლის შე­სა­ხებ მო­გი­თხრობთ.

ჩემი რეს­პონ­დენ­ტი 80 წლის ქალ­ბა­ტო­ნი გახ­ლავთ. ის ეროვ­ნე­ბით რუ­სია და თბი­ლის­ში ცოტა ხნის წინ, დის შვი­ლიშ­ვილ­თან სტუმ­რად გახ­ლდათ ჩა­მო­სუ­ლი. ჩა­მოს­ვლის მი­ზა­ნი ის გახ­ლდათ, რომ მის­თვის ან­დერ­ძით თა­ვი­სი ქო­ნე­ბის გა­ფორ­მე­ბის­თვის სა­ჭი­რო სა­კი­თხე­ბი და­ე­ზუს­ტე­ბი­ნა.

ნინა ლავ­რო­ვა კა-გე-ბეს პოლ­კოვ­ნი­კი გახ­ლავთ და და­უ­ფა­რა­ვად მოჰ­ყვა თავს გა­დახ­დე­ნი­ლი შემ­ზა­რა­ვი ამ­ბე­ბი და ამ ინ­ტერ­ვი­უს გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბის ექ­სპლუ­ზი­უ­რი უფ­ლე­ბაც მოგ­ვცა, თუმ­ცა მის­თვის რუ­სეთ­ში ბევრ ცნო­ბილ ჟურ­ნა­ლისტს მი­უ­მარ­თავს და ყვე­ლა უა­რით გა­უს­ტუმ­რე­ბია... ლავ­რო­ვას­თვის მი­ცე­მულ პი­რო­ბას ვას­რუ­ლებთ და ინ­ტერ­ვი­უს, თბი­ლი­სი­დან მისი წას­ვლის შემ­დეგ ვაქ­ვეყ­ნებთ.

- და­ვი­ბა­დე 1914 წელს. მა­მა­ჩე­მი, სერ­გეი ლავ­რო­ვი, მე­ფის ოფი­ცე­რი გახ­ლდათ. 1917 წლის რე­ვო­ლუ­ცი­ის შემ­დეგ, ის ბოლ­შე­ვი­კე­ბის მხა­რე­ზე გა­და­ვი­და. ყირ­გი­ზეთ­ში, სა­დამ­სჯე­ლო რაზმში მსა­ხუ­რობ­და. ბევრ ცნო­ბილ ადა­მი­ან­თან, მა­გა­ლი­თად, თვით ცნო­ბილ მხატ­ვარ­თან, რე­რიხ­თა­ნაც კი ჰქონ­და ურ­თი­ერ­თო­ბა.

- თქვენ ყირ­გი­ზეთ­ში გა­დახ­ვე­დით სა­ცხოვ­რებ­ლად?

- არა, მე დე­დას­თან ერ­თად ლე­ნინ­გრად­ში დავ­რჩი. შემ­დეგ, მა­მა­ჩემს რა­ღაც მი­ზე­ზი მო­უ­ძებ­ნეს და დახ­ვრი­ტეს. 1937 წელს მეც რეპ­რე­სი­რე­ბულ­თა შო­რის აღ­მოვ­ჩნდი - რო­გორც მე­ფის ოფიც­რის შვი­ლი... მა­შინ 23 წლის ვი­ყა­ვი. გვი­ან ღა­მით, შინ მოგ­ვა­კი­თხეს და მე და ჩემი და წაგ­ვიყ­ვა­ნეს. სხვა­დას­ხვა ოთახ­ში შეგ­ვიყ­ვა­ნეს... ტყა­ვის ქურ­თუკ­ში გა­მო­წყო­ბი­ლი, ულ­ვა­ში­ა­ნი ახალ­გაზ­რდა კაცი თვა­ლებ­მო­ჭუ­ტუ­ლი მომ­ჩე­რე­ბო­და და ათას კი­თხვას მის­ვამ­და. ტან­და­ბა­ლი ვარ, მაგ­რამ საკ­მა­ოდ კოხ­ტა გოგო ვი­ყა­ვი; ვგრძნობ­დი - თუ ამ კაცს ჩემს თავს შევ­თა­ვა­ზებ­დი, უარს არ იტყო­და. სკა­მი­დან წა­მოვ­დე­ქი, მა­გი­და­ზე შე­მოვ­ჯე­ქი და გახ­და და­ვი­წყე. მა­შინ­ვე მეცა... ზუს­ტად ნა­ხე­ვა­რი სა­ა­თის შემ­დეგ, მისი ავ­ტო­მო­ბი­ლით შინ მი­მიყ­ვა­ნეს. ჩემი და იმის შემ­დეგ არ მი­ნა­ხავს... მერე და­ი­წყო დიდი სა­მა­მუ­ლო ომი. მე ვი­თხო­ვე – ფრონტზე გა­მიშ­ვით-მეთ­ქი. აღ­რი­ცხვა­ზე ამიყ­ვა­ნეს და ჯავ­შნო­სან მა­ტა­რე­ბელ­ზე და­მა­წყე­ბი­ნეს სამ­სა­ხუ­რი. იქ და­ვი­ჭე­რი. ჯავ­შნო­სანს ჭურ­ვი რომ მოხ­ვდეს, ვა­გონს ვე­რა­ფერს აკ­ლებს, მაგ­რამ შიგ რაც არის, ყვე­ლა­ფერს მტვრად აქ­ცევს. ჭურ­ვი წინა ვა­გონს მოხ­ვდა, მე კი დარ­ტყმის ძა­ლამ ბურ­თი­ვით ამაგ­დო ჰა­ერ­ში და მუც­ლით ბასრ სა­გან­ზე და­ვე­ცი. სას­წრა­ფო ოპე­რა­ცია გა­მი­კე­თეს და სწო­რედ ამის შემ­დეგ დავ­კარ­გე დე­დო­ბის უნა­რი - შვილს ვე­რა­სო­დეს გა­ვა­ჩენ­დი.

- რო­გორც ვიცი, ბლო­კა­დის დროს, ლე­ნინ­გრად­ში იმ­ყო­ფე­ბო­დით.

- დიახ, ჩემი უმ­ცრო­სი და (რო­მე­ლიც 1937 წლის რეპ­რე­სი­ე­ბის იმის წყა­ლო­ბით გა­და­ურ­ჩა, რომ 12 წლის იყო) და დედა ქა­ლა­ქი­დან წა­ვიდ­ნენ, მე დავ­რჩი. კა-გე-ბემ სწო­რედ მა­შინ გა­და­მი­ბი­რა. მო­გეხ­სე­ნე­ბათ, ბლო­კა­და 900 დღე გრძელ­დე­ბო­და და ქა­ლა­ქი სურ­სა­თის იმ მა­რა­გის იმე­დად იყო დარ­ჩე­ნი­ლი, რო­მე­ლიც ბლო­კა­დის და­წყე­ბამ­დე არ­სე­ბობ­და. დამ­შე­ულ ხალ­ხს დღე­ში 200 გრა­მი პუ­რის გარ­და, არა­ფე­რი ჰქონ­და. ადა­მი­ა­ნებ­მა ერ­თმა­ნე­თის ჭამა და­ი­წყეს... ამ დრო­ის­თვის მე, რო­გორც ტრავ­მი­რე­ბუ­ლი, ლე­ნინ­გრა­დის პუ­რის ქარ­ხა­ნა­ში ვმუ­შა­ობ­დი. იქვე ახ­ლოს იყო ფქვი­ლის სა­წყო­ბი, ამ სა­წყობ­ში ინა­ხე­ბო­და ფქვი­ლის სამ­წლი­ა­ნი მა­რა­გი. კარ­გად მახ­სოვს - ერთხელ, სა­წყობს ჭურ­ვი რომ მოხ­ვდა, რო­გო­რი თავ­გა­მო­დე­ბით ვცდი­ლობ­დით, გა­დაგ­ვერ­ჩი­ნა ფქვი­ლი. ნა­ხევ­რად დამ­წვა­რი ტომ­რე­ბი ცის ქვეშ აღ­მოჩ­ნდა. ნან­გრე­ვე­ბის გარ­შე­მო, შე­ნო­ბე­ბის სა­ხუ­რა­ვებ­ზე სნა­ი­პე­რე­ბი და­ა­ყე­ნეს, რომ­ლებ­საც ნაბ­რძა­ნე­ბი ჰქონ­დათ: ვინც ფქვი­ლის ტომ­რებს მი­უ­ახ­ლოვ­დე­ბო­და, იქვე მო­ეკ­ლათ. ყო­ველ დი­ლით, 30-40 ადა­მი­ა­ნის გვა­მი გაჰ­ქონ­დათ იქი­დან. მათი სის­ხლით გაჟ­ღენ­თი­ლი ფქვი­ლით კი, პურს აცხობ­დნენ და მო­სახ­ლე­ო­ბას ური­გებ­დნენ...

- თქვენ რით იკ­ვე­ბე­ბო­დით? თუ პუ­რის ქარ­ხა­ნა­ში მუ­შა­ო­ბა გშვე­ლო­დათ?

- ბევ­რი კომ­ბოს­ტოს მწნი­ლი მქონ­და და თა­ვი­დან, იმით გამ­ქონ­და თავი. შემ­დეგ გა­მოჩ­ნდა საქ­მე, რომ­ლის წყა­ლო­ბი­თაც, ნორ­მის ზე­მოთ, დღე­ში 200-400 გრა­მით მეტ პურს ვი­ღე­ბი.

- ამ­ჯე­რად თქვენ­მა სი­ლა­მა­ზემ გიშ­ვე­ლათ?..

- არა, საქ­მე სულ სხვაგ­ვა­რად გახ­ლდათ. ერთ დღეს, ჩვენს შტაბ­ში მი­ვე­დი. ოთახ­ში 3-4 ადა­მი­ა­ნი იჯდა. ცოტა ხნის შემ­დეგ, ერთ-ერთი მათ­გა­ნი ოთა­ხი­დან გა­ვი­და. მე ვთქვი: ეს კაცი ადა­მი­ა­ნის ხორ­ცით იკ­ვე­ბე­ბა-მეთ­ქი... თით­ქოს ყუ­რა­დღე­ბა არ მი­აქ­ცი­ეს ჩემს სი­ტყვებს, მაგ­რამ თურ­მე მას­ზე მეთ­ვალ­ყუ­რე­ო­ბა და­უ­წე­სე­ბი­ათ და აღ­მოჩ­ნდა, რომ მარ­თა­ლი ვი­ყა­ვი... ამის შემ­დეგ ისევ და­მი­ბა­რეს შტაბ­ში, მომ­ცეს სპე­ცი­ა­ლუ­რი შტამ­პი, რო­მელ­ზეც ნო­მე­რი იყო ამოტვიფ­რუ­ლი და და­მა­ვა­ლეს – მევ­ლო ქუ­ჩებ­ში, აღ­მო­მე­ჩი­ნა ის ადა­მი­ა­ნე­ბი, რომ­ლე­ბიც ადა­მი­ა­ნის ხორცს ჭამ­დნენ და გა­მე­ნად­გუ­რე­ბი­ნა ისი­ნი; მოკ­ლუ­ლის­თვის სხე­ულ­ზე შტამ­პით ნო­მე­რი უნდა და­მე­ტო­ვე­ბი­ნა...

- რა ნიშ­ნით ცნობ­დით ასეთ ხალ­ხს?

- კარ­გად ნაკ­ვებ ადა­მი­ანს იო­ლად ამო­იც­ნობ­დით - ჯან-ღო­ნით სავ­სე და ენერ­გი­უ­ლი იყო. გარ­და ამი­სა, თვა­ლე­ბი თით­ქოს ფოს­ფო­რის­ფრად უე­ლავ­და... თე­ძო­ე­ბის რხე­ვით ჩა­ვუვ­ლი­დი და ჩიხ­ში შე­ვი­ტყუ­ებ­დი, შემ­დეგ ია­რა­ღით ვკლავ­დი. მა­ძღარ ადა­მი­ანს ქალ­თან სი­ახ­ლო­ვის სურ­ვი­ლიც უჩ­ნდე­ბა და იო­ლად ებ­მე­ბო­და მა­ხე­ში... შემ­დეგ მო­რი­გე მან­ქა­ნა ჩა­მო­ივ­ლი­და და მკვდრებს აგ­რო­ვებ­და. თი­თო­ე­უ­ლი მოკ­ლუ­ლის­თვის 200 გრამ პურს მაძ­ლევ­დნენ...

- ლე­ნინ­გრად­ში ბევ­რი თქვენ­ნა­ი­რი დამ­სჯე­ლი იყო?

- ჩვენ ერ­თმა­ნეთს არ ვიც­ნობ­დით, მაგ­რამ ვი­ცო­დი, რომ 7-8 ადა­მი­ა­ნი მუ­შა­ობ­და კა­ნი­ბა­ლე­ბის ლიკ­ვი­და­ცი­ა­ზე და თი­თო­ე­ულს სა­კუ­თა­რი შტამ­პი გვქონ­და.

- თუ კა­ცი­ჭა­მი­ას ვერ მო­ძებ­ნი­დით, ალ­ბათ შე­გეძ­ლოთ, უდა­ნა­შა­უ­ლო კა­ციც მო­გეკ­ლათ...

- არა, გა­მო­რი­ცხუ­ლია. ცოდ­ვა ისე­დაც ბლო­მად მაქვს და ტყუ­ი­ლად ნუ­რა­ფერს და­მაბ­რა­ლებთ...

- კი­დევ რა ცოდ­ვე­ბი გაქვთ?

- ომის დამ­თავ­რე­ბის შემ­დეგ, კა-გე-ბემ თა­ვის სის­ტე­მა­ში სა­მუ­შა­ოდ დამ­ტო­ვა. 1949 წელს, სპეც­დათ­ვა­ლე­ბით თბი­ლის­ში გა­მომ­გზავ­ნეს. ჩემი პირ­ვე­ლი ქმა­რი სწო­რედ სა­ქარ­თვე­ლო­ში გა­ვი­ცა­ნი. ის გვა­რად მა­ცა­ბე­რი­ძე გახ­ლდათ და შე­საძ­ლოა, დღე­საც ცო­ცხა­ლია. სამ­ხედ­რო პირი იყო და და­ვა­ლე­ბუ­ლი მქონ­და, და­მედ­გი­ნა, თუ რას საქ­მი­ა­ნობ­და, "სუფ­თა" იყო თუ არა და ჰქონ­და თუ არა კავ­ში­რე­ბი სა­ზღვარ­გა­რეთ.

მო­სა­ხიბ­ლად ბევ­რი დრო არ დამ­ჭირ­ვე­ბია. მალე, ვი­ქორ­წი­ნეთ კი­დეც. მას­თან ერ­თად რა­ი­ონ­ში ვცხოვ­რობ­დი და თავს მშვე­ნივ­რად ვგრძნობ­დი... რო­დე­საც და­ვა­ლე­ბა შე­ვას­რუ­ლე და გა­სარ­კვე­ვი აღა­რა­ფე­რი მქონ­და, უნდა მო­მე­ძებ­ნა მი­ზე­ზი, რომ­ლის გა­მოც მის­გან წა­მო­ვი­დო­დი. არც ეს გამ­ჭირ­ვე­ბია, რად­გან ძალ­ზე ეჭ­ვი­ა­ნი გახ­ლდათ...

- ვის­ზე ეჭ­ვი­ა­ნობ­და?

- ცხენ­ზე...

- უკაც­რა­ვად, ვერ გა­ვი­გე...

- ყო­ველ დი­ლით, დე­დი­შო­ბი­ლა ვჯდე­ბო­დი ხოლ­მე ცხენ­ზე და ასე დავ­ჯი­რი­თობ­დი. ამ დროს, ქალი ენით აუ­წე­რელ სი­ა­მოვ­ნე­ბას გა­ნიც­დის... ჰოდა ჩემი ქმა­რი სწო­რედ ცხენ­ზე ეჭ­ვი­ა­ნობ­და. ცხა­რე კა­მა­თი მოგ­ვიხ­და, და­ნით დავ­ჭე­რი და იქი­დან გა­მო­ვი­ქე­ცი.

- გა­დარ­ჩა?

- დიახ, გა­დარ­ჩა და რამ­დე­ნი­მე წლის შემ­დეგ, ლე­ნინ­გრად­ში ჩა­მო­მა­კი­თხა, მაგ­რამ იო­ლად მო­ვი­შო­რე თა­ვი­დან, რად­გან უკვე გა­თხო­ვი­ლი ვი­ყა­ვი...

- მე­ო­რე ქმარ­საც თქვე­ნი სამ­სა­ხუ­რებ­რი­ვი ინ­ტე­რე­სე­ბის გამო გაჰ­ყე­ვით ცო­ლად?

- დიახ. ჩემი მე­ო­რე ქმა­რი ერთ-ერთი ქვეყ­ნის ელჩი იყო. მას­თან ერ­თად 4 წელი ვი­ცხოვ­რე. მიყ­ვარ­და. სა­უ­კე­თე­სო თვი­სე­ბე­ბი ჰქონ­და და კარ­გი მე­უღ­ლეც იყო. კა-გე-ბე-სგან უამ­რავ ინ­ფორ­მა­ცი­ას იღებ­და მის შე­სა­ხებ. ბო­ლოს, მისი ლიკ­ვი­და­ცი­ის ბრძა­ნე­ბა გას­ცეს. იცით, რო­გორ დამ­წყდა გული? ორი კვი­რის მან­ძილ­ზე ვა­ჯან­ჯლებ­დი. ყო­ველ დი­ლით მი­რე­კავ­დნენ, მე­მუქ­რე­ბოდ­ნენ: "თუ ბრძა­ნე­ბას არ შე­ას­რუ­ლებ, ორი­ვეს ერ­თად გა­გა­სა­ღებ­თო"!.. ის უკვე 60 წლის გახ­ლდათ და ჯან­მრთე­ლო­ბა შერ­ყე­უ­ლი ჰქონ­და. დღე­ში რამ­დენ­ჯერ­მე სვამ­და წამ­ლებს და ნემ­სებ­საც იკე­თებ­და. დილა-სა­ღა­მოს, ინი­ექ­ცი­ას მე ვუ­კე­თებ­დი და სწო­რედ ამ დროს უნდა შე­მეშ­ხა­პუ­ნე­ბი­ნა მის­თვის ის წა­მა­ლი, რო­მე­ლიც კა-გე-ბემ გად­მომ­ცა. ერთ სა­ღა­მოს, ვი­ღაც თავ­გა­და­ხოტ­რი­ლი, მკვლე­ლის­სა­ხი­ა­ნი კაცი მო­ვი­და, სა­ფეთ­ქელ­ზე ია­რა­ღი მო­მა­დო და მი­თხრა: შენი ქმა­რი დღეს უნდა მოკ­ვდეს, მე­ო­რე ოთა­ხი­დან გა­დევ­ნებ თვალ­ყურს, თუ არ შე­ას­რუ­ლებ, ნაბ­რძა­ნე­ბი მაქვს, ორი­ვე მოგ­კლა­თო... რა უნდა მექ­ნა?.. როცა ჩემი ქმა­რი შინ დაბ­რუნ­და, ივახ­შმა და ჩემ­თან სა­უ­ბა­რი გა­ა­ბა, უგუ­ნე­ბო­ბა შე­მა­ტყო. ამის მი­ზე­ზად თა­ვის ტკი­ვი­ლი და­ვუ­სა­ხე­ლე. სა­ღა­მოს 9 სა­ათ­ზე, ნემ­სის გა­კე­თე­ბის დრო რომ მო­ახ­ლოვ­და, ტახ­ტზე წა­მოწ­ვა, გა­ემ­ზა­და. ხე­ლის კან­კა­ლით ჩა­ვარ­ჭე ნე­მის, შემ­დეგ მისი თავი კალ­თა­ში ჩა­ვი­დე და ვუ­ყუ­რებ­დი, რო­გორ კვდე­ბო­და; ჩემი ცრემ­ლე­ბი მას სა­ხეს უს­ვე­ლებ­და... მე­ო­რე დღეს, პრე­სა­ში და­ი­ბეჭ­და ინ­ფორ­მა­ცია, რომ ელჩი გუ­ლის შე­ტე­ვის­გან გარ­და­იც­ვა­ლა... მის პა­ნაშ­ვი­დებ­ზე მარ­თლა გუ­ლით ვტი­რო­დი. თან ნაბ­რძა­ნე­ბი მქონ­და, რომ ერთ-ერთი მა­ღალ­ჩი­ნო­სა­ნი დაკ­რძალ­ვის დღეს­ვე "შე­მე­ბა"...

- მერე "შე­ა­ბით"?

- არა, გან­გებ ავა­რი­დე თავი. უფ­რო­სებს კი მო­ვახ­სე­ნე, რომ ამ საქ­მეს დრო სჭირ­დე­ბო­და... გა­და­წყვი­ტეს, ედ­რო­ვე­ბი­ნათ, მაგ­რამ მალე, ტი­ბეტ­ში გამ­გზავ­ნეს...

- ამ­ჯე­რად რა და­ვა­ლე­ბა გქონ­დათ?

- ტი­ბე­ტე­ლი ლა­მე­ბის­გან ადა­მი­ა­ნის და­სა­მორ­ჩი­ლებ­ლად სა­ჭი­რო, სხვა­დას­ხვა ხერ­ხის შეს­წავ­ლა მე­ვა­ლე­ბო­და. მათ­თან კონ­ტაქ­ტის დამ­ყა­რე­ბა კი, არ­ცთუ ისე იოლი გახ­ლდათ... 1947 წელს, ტი­ბეტ­ში ჩი­ნე­ლე­ბი შე­ვიდ­ნენ. 400 ჩი­ნე­ლი ჯა­რის­კა­ცი შე­ვი­და გა­მოქ­ვა­ბულ­ში და ოთხა­სი­ვე ჭკუ­ი­დან შე­ი­შა­ლა. ისი­ნი მა­სობ­რი­ვი ფსი­ქო­ზის მსხვერ­პლი გახ­დნენ, რო­მე­ლიც გა­მოქ­ვა­ბულ­ში მყოფ­მა ლა­მებ­მა გა­მო­იწ­ვი­ეს. გა­მო­დის, ისი­ნი ფლობ­დნენ რა­ღაც ზე­ბუ­ნებ­რივ ძა­ლას და სწო­რედ ეს შე­დი­ო­და კა-გე-ბეს ინ­ტე­რე­სე­ბის სფე­რო­ში...

- ბო­ლოს და ბო­ლოს, შე­ის­წავ­ლეთ ეს მე­თო­დი თუ ვერა?

- ტი­ბე­ტე­ლი ლა­მე­ბი 1924 წელს გა­იყ­ვნენ თეთრ და შავ მა­გე­ბად. რო­გორც ვა­რა­უ­დობ­დნენ, შავი მა­გე­ბი ჰიტ­ლე­რის ინ­ტე­რე­სის სფე­რო­ში შე­დი­ოდ­ნენ და ფიქ­რობ­დნენ, რომ ის სწო­რედ მათი გავ­ლე­ნის ქვეშ იმ­ყო­ფე­ბო­და. მე და­ვუ­კავ­შირ­დი ლა­მებს, რომ­ლე­ბიც თეთ­რი მა­გი­ის მიმ­დევ­რე­ბი იყ­ვნენ. ისი­ნი მხო­ლოდ ხან­დაზ­მულ, ბრძენ ადა­მი­ა­ნებ­თან ურ­თი­ერ­თო­ბა­ზე მი­დი­ან, მაგ­რამ რო­გორ­ღაც შევ­ძე­ლი და მათი ნდო­ბა მო­ვი­პო­ვე... სწო­რედ მათ მიჩ­ვე­ნეს ქა­ლა­ქი შამ­ბა­ლა - უძ­ვე­ლე­სი ცი­ვი­ლი­ზა­ცი­ის ნაშ­თი. ლა­მე­ბის­გან შე­ვის­წავ­ლე უამ­რა­ვი მე­თო­დი, რომ­ლი­თაც ადა­მი­ან­ზე ზე­მოქ­მე­დე­ბაა შე­საძ­ლე­ბე­ლი. მა­გა­ლი­თად, თვა­ლებ­ში უყუ­რებ კაცს, თით­ქოს ყუ­რა­დღე­ბით უს­მენ და ამ დროს, რა­საც გინ­და, იმას შთა­ა­გო­ნებ და გა­ა­კე­თე­ბი­ნებ... ასე­ვე შე­ვის­წავ­ლე მრა­ვა­ლი და­ა­ვა­დე­ბის მკურ­ნა­ლო­ბის მე­ოთ­დი... ყო­ვე­ლი­ვე ამას შედმგომ, ჩემს საქ­მი­ა­ნო­ბა­ში ვი­ყე­ნებ­დი. რო­დე­საც მე­სა­მედ გავ­თხოვ­დი, მალე სის­ხლის გა­თეთ­რე­ბის დი­აგ­ნო­ზი და­მის­ვეს, მაგ­რამ რო­გორც ხე­დავთ, დღე­საც ცო­ცხა­ლი ვარ და ძალ­ზე კარ­გად ვგრძნობ თავს...

- მე­სა­მე მე­უღ­ლის შე­სა­ხე­ბაც გვი­ამ­ბეთ...

- ის ლიტ­ვე­ლი გახ­ლდათ, კა-გე-ბეს, ინ­ტე­რე­სის მრა­ვა­ლი სფე­რო აქვს და მათ სხვა­დას­ხვა გან­ყო­ფი­ლე­ბა კუ­რი­რებს. ვალ­დი­სი (მე­სა­მე ქმა­რი) სამ­რეწ­ვე­ლო კა-გე-ბეში მუ­შა­ობ­და და კერ­ძოდ, ოქ­როს მო­პო­ვე­ბა­სა და ქვეყ­ნი­დან მის გა­დი­ნე­ბას მეთ­ვალ­ყუ­რე­ბო­და. მე კი, ვალ­დი­სის ცხოვ­რე­ბის შეს­წავ­ლა და­მე­ვა­ლა. და­ვუ­ახ­ლოვ­დი, ცო­ლად გავ­ყე­ვი და ყვე­ლა­ფე­რი დაწ­ვრი­ლე­ბით და­ვად­გი­ნე. აღ­მოჩ­ნდა, რომ ის უცხო­ე­თის ქვეყ­ნის რამ­დე­ნი­მე რე­ზი­დენ­ტთან იყო "შეკ­რუ­ლი", ასე­ვე ჩათ­რე­უ­ლი იყო ყალ­ბი ფუ­ლის დამ­ზა­დე­ბის საქ­მე­ში... მისი ლიკ­ვი­და­ცია მე და­მე­ვა­ლა. თვა­ლი არ და­მი­ხამ­ხა­მე­ბია, ისე მოვ­კა­ლი. სა­დარ­ბა­ზო­ში შე­მო­სულს, კი­ბე­ზე დავ­ხვდი, ია­რა­ღი შუბ­ლზე მი­ვა­დე და სას­ხლეტს გა­მოვ­კა­რი თითი. შინ უცებ შევ­ბრუნ­დი და კარი მხო­ლოდ მას შემ­დეგ გა­ვა­ღე, რო­დე­საც კი­ბე­ზე ჩოჩ­ქო­ლი ატყდა და რომ და­ვი­ნა­ხე, ისე შე­ვი­ცხა­დე, რო­გორც სა­ჭი­რო იყო...

- სა­ინ­ტე­რე­სოა - არ გი­ფიქ­რი­ათ, რომ ერთ მშვე­ნი­ერ დღეს, თქვენც მო­გი­შო­რებ­დნენ თა­ვი­დან?

- ერთი რამ ვი­ცო­დი კარ­გად: მა­ნამ­დე ვიქ­ნე­ბო­დი ცო­ცხა­ლი, ვიდ­რე კა-გე-ბეს ვჭირ­დე­ბო­დი. მის­თვის კი, დღემ­დე სა­ჭი­რო ვარ...

- რო­გორ? ისევ მუ­შა­ობთ?..

- ძი­რი­თა­დად, მო­მა­ვალ თა­ო­ბას ვზრდი. თუმ­ცა, ყო­ფი­ლა შემ­თხვე­ვა, რო­დე­საც ასა­კო­ვა­ნი ქალი დას­ჭირ­ვე­ბი­ათ ამა თუ იმ საქ­მის­თვის და მე გა­ვუგ­ზავ­ნი­ვარ.

- ბოლო და­ვა­ლე­ბას ხომ არ გა­იხ­სე­ნებ­დით?

- ეს ექ­ვსი წლის წინ იყო, ერთ-ერთი მი­ნის­ტრის ოჯახ­ში ყვა­ვი­ლე­ბის მომ­ვლე­ლად ვმუ­შა­ობ­დი. დაწ­ვრი­ლე­ბით ვე­ღარ გი­ამ­ბობთ, რად­გან ახა­ლი ამ­ბა­ვია და არ მინ­და, სი­ბე­რე ჩა­ვიმ­წა­რო...

- წარ­სუ­ლის გახ­სე­ნე­ბას უფრთხით?

- არ­სე­ბობს ხალ­ხი, რო­მე­ლიც უა­რესს აკე­თებს...

- მაგ­რამ ჩვენ ჩვე­ნი და­ნა­შუ­ლის­თვის ვა­გებთ პა­სუხს...

- ტი­ბე­ტე­ლი ლა­მე­ბის თე­ო­რი­ის თა­ნახ­მად, სიკ­ვდი­ლის შემ­დეგ, ადა­მი­ა­ნი იმ ცხო­ვე­ლად გა­და­იქ­ცე­ვა, რომ­ლის მსგავ­სა­დაც სი­ცო­ცხლე­ში ცხოვ­რობს, მა­გა­ლი­თად: ბინ­ძუ­რი ადა­მი­ა­ნი - ღო­რად, ძა­ლა­უფ­ლე­ბის მოყ­ვა­რუ­ლი - ლო­მად, მში­შა­რა – თაგ­ვად. ვფიქ­რობ, მე სიკ­ვდი­ლის შემ­დეგ, მგე­ლი ვიქ­ნე­ბი. ისი­ნი სწო­რედ ჩემ­სა­ვით და­უნ­დობ­ლე­ბი არი­ან.

მარი ჯა­ფა­რი­ძე

ჟურ­ნა­ლი "გზა"

#11 11.03.2004