სამასი ათასი ოჯახი ქუჩაში გასაყრელად ჰყავთ გამზადებული, აქედან 100 ათასზე მეტზე უკვე აღსრულებაა გამოტანილი და უსახლკაროდ დარჩენას დღე-დღეზე ელოდებიან", - ეს საშინელი ინფორმაცია ერთ-ერთი საადვოკატო გაერთიანების ხელმძღვანელმა და უფლებადამცველმა დავით ჩიხლაძემ მოგვაწოდა. მისი თქმით, საქართველოში შექმნილია იპოთეკარებისგან, ნოტარიუსებისგან, არბიტრებისგან და პროკურორებისგან ჩამოყალიბებული ბანდა, რომლებიც თაღლითური სქემებით, რიგით ადამიანებს სახლ-კარს ართმევენ. ამ დანაშაულისთვის კი პასუხს დღესდღეობით არავის სთხოვენ.
დავით ჩიხლაძე:
- ფინანსური დანაშაულის უდიდესი წილი საქართველოში იმ ნორმებზე მოდის, რომელიც სამოქალაქო კანონმდებლობით რეგულირდება. ეს გახლავთ იპოთეკასთან და უძრავი ქონების ყიდვა-გაყიდვასთან დაკავშირებული საქმეები. მქონდა საქმე, როცა ერთ-ერთ კრედიტორს, იგივე მევახშეს, 14-მდე ბინა ჰქონდა მოტყუებით წართმეული. იპოთეკართა გასესხებული თანხების დიდი ნაწილი არის შავი ფული, რომელიც ლონდონის ბირჟიდან შემოაქვთ წლიურ 2 პროცენტად და შემდგომ ჩვენს მოქალაქეებზე ყიდიან. ეს მიზნობრივად, ხალხის გასაუბედურებლად კეთდება, იმიტომ რომ მაფიოზმა პიროვნებებმა შემოიტანეს ქვეყანაში ეს თანხები, მერე თვიურად 4-3 პოცენტში მისცეს ვიღაცას და ისინიც ხალხს კაბალურ მდგომარეობაში აყენებენ. ეს არის არაგონივრული სესხები, რომელიც ხალხის დასაღუპად არის განსაზღვრული. ერთი მევახშე ქალბატონია, რომელსაც თვეში მილიონ 200 ათასი აქვს ბრუნვა, თავად იყო შუამავალიც, ორჯერ დაიჭირეს, 100-100 ათასი გადაახდევინეს და დღეს ისევ აგრძელებს ამ საქმიანობას. 340 ბინა აქვს თბილისში წართმეული უბედური ადამიანებისთვის თაღლითურად. მიკროსაფინანსო ბანკი რომ გახსნას ადამიანმა, საწესდებო ფონდი 200 ათასი მაინც უნდა ჰქონდეს, შსს-სგან დადებითი პასუხი უნდა მიუვიდეს, რომ ეკონომიკურ დანაშაულებზე ნასამართლევი არ არის, ოფისი უნდა ჰქონდეს, მაგრამ ეს ხალხი კერძოდ ეწევა ასეთ საქმიანობას და სულაც არ სჭირდებათ ბანკის გახსნა.
- მათი თაღლითური სქემები როგორია?!
- ვთქვათ, კერძო პირმა მოგცათ სესხი და იხდით პროცენტს. როცა ხედავენ, რომ ბინას ვერ წაგართმევენ ასე, მაგრამ მათ აინტერესებთ შენი ბინა, ხელშეკრულებას სესხზე არ გაგიგრძელებენ, მერე კი მოვა რომელიმე მათგანი და გეტყვის შვილი დამიჭირეს და სასწრაფოდ მჭირდება ფულიო. რა უნდა ქნა, არ შეგიძლია დააბრუნო მთელი ფული სასწრაფოდ, ამის მერე მოვლენ შუამავლები და გეტყვიან, გადავაიპოთეკოთ თანხაო. ისინი კვლავ აიღებენ საშუამავლოს, რომელიც 5-დან 10 პროცენტამდეა. მანამდე თუ გადასახდელი გქონდა 10 ათასი, გახდება 15 ათასი, რადგან მასში შედის ახალი საშუამავლო. ასე გაგრძელდება და საბოლოოდ იღუპება ადამიანი, კარგავს სახლს. იყო ქალბატონი, რომელსაც 7 ათასი ჰქონდა აღებული სესხი კერძო მევახშისგან და წელიწად-ნახევარში 42 ათასი გაუხდა. შუამავლები და იპოთეკარები შეკრულები არიან, ფაქტობრივად, ეს არის ერთი დიდი ბანდა. მათ სახელმწიფოს ხომ უნდა გადაუხადონ შემოსავლიდან ფული, მაგრამ საქმე ისაა, რომ არც ამას არ იხდიან. ნაციონალებს არჩევნების წინ ფული სჭირდებოდათ და მევახშეები დაიჭირეს, მაგრამ თანხა წაართვეს და გამოუშვეს. მევახშე ან ინდმეწარმე უნდა იყოს, ანდაც ფიზიკური პირი, მაგრამ ამასაც არავინ აკონტროლებს. აფერისტების ბანდებია, რომლებიც "სიტყვა და საქმეს" აქტიურად იყენებენ. მოდი სცადეთ, გამოაქვეყნეთ ამ გაზეთში რომ ყიდით ვაკეში ხუთოთახიან ბინას და ხართ ერთი ჩვეულებრივი ადამიანი. გამოგეცხადებათ სოლიდური ცოლ-ქმარი, რომლებიც გეტყვიან, რომ სესხით ყიდულობენ ამ ბინას. აუცილებლად მოიტანენ ნამცხვრებს, ყავას, გაგიშინაურდებიან, დაგიმეგობრდებიან და ნდობაში შემოვლენ. ცხადია, თქვენ არ იცით რა სესხზეა საუბარი. იღებენ კერძო პირისგან თუ ბანკისგან. მერე კი, ნდობაში რომ შეხვალთ, აღმოჩნდებით ნოტარუისთან, სადაც გეტყვიან, რომ ბეს დაგიტოვებენ და უნდა მოუწეროთ დოკუმენტზე ხელი. თქვენ გგონიათ, რომ კარგი ადამიანები არიან და დოკუმენტს აღარ კითხულობთ. სინამდვილეში ხელს გაწერინებენ იპოთეკაზე. თქვენი ბინა თუ ღირს 200 ათასი, ის იღებს იქიდან 60 ათას დოლარს, 5-10 ათასს გიტოვებს და გეუბნებათ, წადით, ბინა ეძებეთ, მანამდე კი დანარჩენსაც მოგცემთო. სამი თვის მერე პროცენტებზე იპოთეკარები თქვენ მოგაკითხავენ.
- რას ჰქვია მე მომაკითხავენ?! პირადად ასეთ დოკუმენტს ხელს არ მოვაწერ და მას თავიდან ბოლომდე წავიკითხავდი კარგად. ეს რა გულუბრყვილობაა?!
- თქვენ არ მოუწერთ, ქალბატონო, ჟურნალისტი ხართ, მაგრამ ფაქტია, რომ უწერენ ადამიანები ხელს ბრმად და ასეთი საქმეებიც არის უამრავი. ერთ-ერთ მუსიკის მასწავლებელს მოექცნენ ასე და 80 ათას დოლარში ჩაადებინეს იპოთეკაში 5-ოთახიანი ბინა პლეხანოვზე. მასაც ცოლ-ქმარი გაუშინაურდა, სოლიდურ ადამიანებად მოაჩვენეს თავი და ერთხელაც ნოტარიუს ბუბაშვილთან აღმოაჩინეს. ნოტარიუსი ვალდებულია, აუხსნას, რაზე აწერინებენ ხელს და განუმარტოს, რა შედეგი მოყვება ამ ხელმოწერას, მაგრამ მან ეს არ გააკეთა და ასეთ დღეში ჩააგდეს ეს ქალბატონი. ეს არის სამართლებრივ ჩარჩოში მოქცეული თაღლითობა. ობივატელი ადამიანი ენდობა ვიღაცას, ნოტარიუსიც არ გაცნობს უფლებებს და გაწერინებს ხელს ისეთ რამეზე, რომელზეც არ უნდა მოაწერო, ანუ იურისტი თავის მოვალეობას არ ასრულებს. მან უნდა განუმარტოს კლიენტს, რომ ნასყიდობის ხელშეკრულებას კი არა, იპოთეკის ხელშეკრულებას აწერინებენ ხელს და ამით შეიძლება მან ბინა საერთოდ დაკარგოს. ბუბაშვილს ამ ქალბატონისთვის რომ განემარტა ეს საკითხი, ცხადია, ის არ მოაწერდა ხელს, ანუ მოხდა სისხლის სამართლის დანაშაული. სამართლებრივად თითქოს სწორია ყველაფერი, მაგრამ უდიდესი ზიანი აქვთ მიყენებული ადამიანისთვის. გარიგება, რომელიც ზიანის მომტანია მეორე პირისთვის, არის ბათილი. გარდა ამისა, არსებობს სისხლის სამართლის პასუხისმგებლობა და ასეთი პირების მიმართ სამართლებრივი დევნა.
- ასეთი ფაქტები კიდევ თუ გაქვთ?
- დუხუ ქობალია არის რესპუბლიკის დამსახურებული მოქანდაკე. ახლა ის უკვე პენსიონერია, მაგრამ თავის დროზე ქვეყნისთვის ბევრი კარგი საქმე აქვს გაკეთებული. მეტეხის ეკლესიის ჯვარი მისი შექმნილია, ასევე, სამებაში პატრიარქის დიდი სკამი გააკეთა. ჯერ კიდევ კომუნისტების დროს, სახელმწიფომ საჩუქრად გადასცა უზარმაზარი სახლი-სახელოსნო, მხატვრების უბანში, რომელიც გახლავთ ნუცუბიძის მაღლა, გამრეკელის ქუჩაზე. 4-სართულიანი სახლია თავისი ხეხილიანი ბაღით, აუზით, ეზოთი და ა.შ. საკმაოდ ძვირადღირებული ქონების მესაკუთრე იყო, მაგრამ 2007 წელს გაუჭირდა და გადაწყვიტა მისი გაყიდვა. დუხუ ქობალიას დაქვეითებული აქვს მხედველობა. ერთ თვალში - 30 პროცენტი, მეორეში კი 10 პროცენტი აქვს მხედველობა. ბინის გაყიდვასთან დაკავშირებული განცხადების გამოქვეყნების მერე, მას გაეცნო ვინმე დავით ძიძარია. ერთი წლის განმავლობაში დაამუშავა ეს პიროვნება იმისთვის, რომ ადვილად მოეტყუებინა. ბატონ დუხუს პატივს სცემდნენ და ნდობაში ასეთი ფორმით შედიოდნენ მასთან. ამის მერე კი, ღამით, 8 საათსა და 30 წუთზე წაიყვანეს ნოტარიუსთან და უთხრეს, აგერ არის ნასყიდობის ხელშეკრულება და მას უნდა მოაწერო ხელიო. ერთი წელი სახლის ყიდვას იმიტომ წელავდნენ, რომ ბატონ დუხუს ეუბნებოდნენ, ამჟამად ფული არ გვაქვს, მაგრამ მალე საკმაოდ სოლიდურ თანხას გადაგიხდით – 400 ათას დოლარსო. ნოტარიუსი გახლდათ თამილა გოგატიშვილი. მას არ განუმარტავს, რომ ბრმა კაცს ხელს ნასყიდობის ხელშეკრულებაზე კი არა, იპოთეკის ხელშეკრულებაზე აწერინებდნენ. 400 ათას დოლარიან სახლში, იქვე მისცეს 7 ათასი დოლარი და უთხრეს, დანარჩენს ხვალ მოგიტანთ, რადგან ამ დროს ბანკი დაკეტილიაო. ნოტარიუსმა იპოთეკის ხელშეკრულებაში დაადასტურა, თითქოს დუხუ ქობალიას მისი თანდასწრებით 115 ათასი დოლარი აქვს მიღებული, მაგრამ ძიძარია ამბობს, რომ მხოლოდ 7 ათასი მისცა.
- კი მაგრამ, ნოტარიუსი და ძიძარია ერთმანეთს რატომ დაუპირისპირდნენ?
- ძიძარიამ მერე დაწერა ხელწერილი, რომელიც მე მაქვს. იქ დააფიქსირა, რომ მხოლოდ 7 ათასი მისცა და დანარჩენი რაღაც პერიოდის განმავლობაში უნდა მიეცა, მაგრამ ბიზნესი ჩამიწვა და ვერ გადავიხადე. 393 ათასი დოლარი დუხუ ქობალიას თვალით არ უნახავს, რადგან ის მე ავიღე იპოთეკარებისგან, ვინც გაასესხა ეს ფულიო. იპოთეკის ხელშეკრულებაზე როცა მოაწერინეს ხელი ბატონ დუხუს, მთელი თანხა მათ აიღეს, ნოტარიუსი კი იტყუება, ხელში გადასცა ქობალიას 115 ათასიო.
- სიმართლეს რომელი ამბობს, ეს ვინ უნდა გაარკვიოს?!
- გამოძიებამ, რადგან ეს უკვე არის სისხლის სამართლის დანაშაული. ნოტარიუსს ამ საქმისთვის უნდა ეგო პასუხი. მას უნდა დაეფარა ის დავალიანება, რა ზარალიც მიადგა ქობალიას, მაგრამ პასუხი არავის არ მოსთხოვეს. ძიძარია კარგა ხანს იმალებოდა, მაგრამ იპოვეს, რის შემდეგაც ასეთი ხელწერილი დაწერა. გამოძიების დაწყების საფუძველი არის ის, რომ კანონით, ნებისმიერი გარიგება, რომლის ფასიც 30 ათას ლარს აღემატება, ექვემდებარება სახელმწიფო მონიტორინგს. სახელმწიფოს უნდა მოეკვლია, ამ ხალხს ეს 115 ათასი ლარი საიდან ჰქონდა. თუ ეს კანონიერი შემოსავალი იყო, მაშინ გამოვიდოდა, რომ ის მართლაც შეიძლება მიეცათ ქობალიასთვის, მაგრამ თუ ეს ვერ დადასტურდებოდა, დამტკიცდებოდა, რომ ფულის გადაცემის ფაქტიც არ ყოფილა. მხოლოდ 7 ათასი მისცეს და ეგ იყო. აღმოჩნდებოდა, რომ იპოთეკარები, ძიძარია და ნოტარიუსები იყვნენ ერთი თაღლითური ჯგუფის წევრები. ბატონი დუხუს სახლი მათ სასწრაფოდ გადაყიდეს მესამე პირზე 100 ათას დოლარად, რაც კიდევ ერთი ირიბი მტკიცებულებაა იმისა, რომ 115 ათასი დოლარი ქობალიასთვის არავის გადაუხდია, რადგან 15 ათასი დოლარის დაკარგვაზე ისინი არ წავიდოდნენ, თუ ამ ბინაში უკვე ჰქონდათ გადახდილი 115 ათასი. 100 ათასად იმიტომ გაყიდეს, რომ თაღლითებმა უცებ მოიცილეს ხელიდან. დღეისთვის არავინ იცის, სად არიან ძიძარია და ის იპოთეკარები, რომლებმაც ქობალია მოატყუეს, ამიტომაც მივმართეთ სახელმწიფოს. სამოქალაქო სარჩელი რომ აღმეძრა ამ ხელწერილის საფუძველზე ძიძარიასა და იპოთეკარების წინააღმდეგ, სასამართლო მეტყოდა, სად არიან მოპასუხეები, ისე წარმოებაში ვერ მივიღებო. სასამართლოს რომც მიეღო წარმოებაში საქმე, აღმასრულებელს აღსრულებისთვის ყველა შემთხვევაში სჭირდებოდა მოვალე, ისე ქონებას ვერც აუქციონზე ვერ გაიტანდა. არბიტრაჟიც ჩაერთო ამ საქმეში, მაგრამ კერძო არბიტრის გადაწყვეტილება აუცილებლად უნდა დაადასტუროს სააპელაციო სასამართლომ, ისე არანაირი ძალა არ აქვს. სააღსრულებო ფურცელს ყველა შემთხვევაში სასამართლო სჭირდება. არბიტრაჟს მიმართეს, მაგრამ ახლა გეტყვით, რა გააკეთა არბიტრმაც. მან პირდაპირ საკუთრებაში გადასცა ეს სახლი იპოთეკარებს, რაც არანაირად არ შეიძლებოდა. იპოთეკარებმა მიმართეს არბიტრაჟს, თითქოს დუხუ ქობალია არ იხდიდა პროცენტებს. არბიტრაჟმა გადაწყვეტილებაში ასახა, თითქოს ქობალია გამოცხადდა საარბიტრაჟო პროცესზე და აღიარა ვალის არსებობა, რაც ასე არ ყოფილა.
- სინამდვილეში ქობალია იქ არ გამოცხადებულა?
- გამოვითხოვე საარბიტრაჟოდან მასალები და უწყებაზე, სადაც დუხუ ქობალიას უნდა ცნობებოდა, რა დღეს იმართებოდა ეს პროცესი, ხელი მას მოწერილი არ ჰქონდა. ასევე, არ არის არც პროცესის სხდომის ოქმი და არც სატელეფონო ზარის ამონაწერი შესაბამისი ოპერატორიდან, რომლითაც თითქოს დაუკავშირდნენ ბატონ დუხუს. სატელეფონო შეტყობინების ოქმი უნდა შედგეს, თუ რა დროს შეატყობინეს მას ამ სხდომის შესახებ, მაგრამ ეს დოკუმენტები არ არსებობს. გამოდის, რომ არბიტრაჟიც ჩართულია ამ თაღლითურ სქემაში და ასე კომპლექსურად აკეთებენ საქმეს. უარესს გეტყვით. მივმართე პროკურატურას. მათ დაიბარეს მხოლოდ ბატონი დუხუ, რამდენიმე კითხვა დაუსვეს, მაგრამ გამომძიებელს მაგიდაზე მხოლოდ მასალების ნაწილი ედო, მეორე ნაწილი არ ჰქონია და აქედან გამომდინარე, მან არ იცოდა რაზე იყო საუბარი. ჩემი აზრით, პროკურატურა ასე იმიტომ მოიქცა, რომ ამ თაღლითურ ჯგუფებს მაღალი რანგის ჩინოვნიკები მფარველობენ ან პროკურატურიდან, ანდაც უფრო ზემოდან. პროკურატურას ეს რომ გამოეძიებინა, არ არის გამორიცხული, უფრო მძიმე კატეგორიის დანაშაულზე გასულიყო.
- ახლა როგორ აპირებთ ამ საქმეში სამართლიანობის მიღწევას?
- უკვე გითხარით, რომ ასეთი თაღლითური ჯგუფის მიერ უამრავი ბინაა დაკარგული და უამრავ ადამიანს ელის გამოსახლება. 300 ათასი ოჯახია ქუჩაში გასაყრელად მზად და აქედან 100 ათასზე უკვე აღსრულებაა გამოტანილი, მაგრამ არ გამიგია ამ მაფიოზური ჯგუფებიდან, ვინც ეს ხალხი ამ დღეში ჩაყარა, ვინმე დაეპატიმრებინოთ. იჭერენ შუამავლებს ხანდახან და ეგ არის. ორგანიზებული ჯგუფები კვლავ ხელშეუხებელია.
ერთხელ უკვე მივმართე სასამართლოს, მაგრამ იურიდიული ექსპერტიზა არ არსებობს საქართველოში, რომელიც დაადგენს, რამდენად საფუძვლიანია სარჩელი. სასამართლომ მითხრა, რაიმე მტკიცებულება მომიტანეო. იდეალური ვარიანტი იქნებოდა, კანონიერ ძალაში შესული განაჩენი სისხლის სამართლის საქმეზე, ანდაც პროკურორების წინაშე დაყენებულიყო განაჩენი, სადაც ეწერებოდა, რომ ამ პროკურორებმა ჩაიდინეს გულგრილობა და ზიანი მიაყენეს მოქალაქე ქობალიას. ასევე, სასამართლო იღებს სპეციალისტის დასკვნას და მას გაიზიარებს თუ არა, ესეც დამოკიდებულია სასამართლოზე. მაღალი ხარისხის მქონე იურისტებსაც შევხვდი, მაგრამ, სამწუხაროდ, ამაზე ხელი არც მათ მომიწერეს. მაისში უნდა შევიტანო განცხადება, რომ პროკურორების წინააღმდეგ აღიძრას სისხლის სამართლის საქმე. არ მაქვს ილუზია, რომ მათ გაასამართლებენ, მაგრამ შედმგომ მთელ მასალებს ვათარგმნინებ ინგლისურად და გაეროს ადამიანის უფლებათა დაცვის კომიტეტში გავაგზავნი. თუ დადებითი დასკვნა მოვიდა იქიდან, მას გამოვიყენებ როგორც მტკიცებულების სახესხვაობას და სარჩელს შეიტანს ქობალია, სახელმწიფოს წინააღმდეგ. უკვე მას მოსთხოვს 400 ათასი დოლარის ანაზღაურებას, აბა, რა ქნას?!
ანკა ბაზერაშვილი
გაზეთი "პრემიერი"
ასევე დაგაინტერესებთ: მასობრივი თაღლითობა თბილისში "დეზინფექციის" სახელით