მნიშვნელოვანი ინფორმაცია
22
მაისიდღის ზოგადი ასტროლოგიური პროგნოზი
ხუთშაბათი, მთვარის ოცდამეხუთე დღე დაიწყება 03:21-ზე, მთვარე ვერძს ესტუმრება 20:21-ზე – ახალ საქმეებს ნუ წამოიწყებთ, მაგრამ დაწყებულები დაასრულეთ. კარგი დღეა ვაჭრობისთვის, სასამართლო საქმეებისთვის. არასასიამოვნო დღეა კონტაქტებისთვის, აკონტროლეთ თქვენი ემოციები. არ იკამათოთ და მოერიდეთ უსიამოვნო საუბრებს. კარგი დღეა მოგზაურობის დასაწყებად, მგზავრობისათვის. სხვა დღისთვის გადადეთ ქორწინება და ნიშნობა. მოერიდეთ ალკოჰოლსა და სიგარეტს. დღის რთული ორგანოა თავი. ამიტომ მოერიდეთ ყოველგვარ ოპერაციასა და პროცედურას: თვალებზე, პირის ღრუში, ყურებზე.
მნიშვნელოვანი ინფორმაცია
მკითხველის რჩევით
კვირის კითხვადი სტატიები
თვის კითხვადი სტატიები
ასევე დაგაინტერესებთ
სად ინახება მოხუცებული თამარ მეფის ხატი?
23:15 / 02-04-2014
საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკის ციფრულ არქივში დაცულ ძველ პრესაში ძალზე საინტერესო და მნიშვნელოვან ინფორმაციას გადავაწყდით: XIX საუკუნის მიწურულის, უფრო ზუსტად კი, 1896 წლის გაზეთ "ცნობის ფურცლის" 66-ე ნომერში ქართველი ისტორიკოსი, ენათმეცნიერი, ეთნოგრაფი, პუბლიცისტი, პედაგოგი, საზოგადო მოღვაწე მოსე ჯანაშვილი სათაურით - "მხატვართა საყურადღებოდ" მოგვითხრობს "ერთის ჩინებულის და საქართველოს სიძველეთა მოყვარის" სახლში ნანახ მოხუცებული თამარ დედოფლის ხატზე. სამწუხაროდ, ბატონი მოსე ჯანაშვილი სიძველეთა მოყვარე ადამიანის სახელსა და გვარს არ გვიმხელს, მაგრამ დაწვრილებით აღწერს აღნიშნულ ხატს.
ინტერნეტში საკმაოდ დიდხანს ვეძებდით ხატის ფოტოს, მაგრამ ვერსად მივაკვლიეთ. თუ ვინმეს გსმენიათ აღნიშნული ხატის შესახებ ან ფოტო მაინც გეგულებათ სადმე, იქნებ ჩვენ და ჩვენი ჟურნალის მკითხველებსაც გაგვიზიაროთ, - ძალიან მადლიერი დაგრჩებით. დღეს კი იმ პუბლიკაციას გაგაცნობთ, რომელმაც, დარწმუნებული ვართ, იმხანადაც დიდი ინტერესი აღუძრა ქართველ საზოგადოებას და დღესაც არ დატოვებს გულგრილს. აი, რაოდენ დაწვრილებით აღწერს ბატონი ჯანაშვილი მოხუცი თამარ მეფის ხატს:
"...ეს არის ხატი თამარ დედოფლის დიდებისა... ალაბის (სიგრძის საზომი ერთეული აღმოსავლეთის ზოგიერთ ქვეყანაში, უდრის 68,8 სმ-ს. - ავტ.) სიგრძე ტილო გაკრულია ხის ჩარჩოზე. ტილო ქართული ძველებური სკლატია (სვანურად ახლაც სგალატ-ს ეძახიან), თეთრი ფერისა. ნახატი გამოყვანილია სხვა-და-სხვა ფერ წამლებით.
ნახატის ზედაპირზე, მარცხნივ მხარეს, წარმოდგენილია თამარ დედოფალი, რომელიც ფეხზე დგას და იყურება მარცხენისკენ. ჩაცმულობა დედოფლისა მთლათ ქართულია: თავზედ დახურული აქვს ქართული მრგვალი ქუდი, შავი ფერისა, ტანზედ წამოსხმული აქვს საიმპერატორო პორფირი, ძვირფასად შეკერილი; პორფირის ქვეშ გამოსჩანს მომწვანო კაბა ატლასისა, ყოშებიანი; კაბის გულისპირი დამაგრებულია ძვირფას თვალით, რომლის ზევით გამოსჩანს თამარ დედოფლის ცნობილი გულსაკიდი ჯვარი; კეფის მხრით, ქუდზედ ხელოვნურად დამაგრებულია ძვირფასი ლეჩაქი, რომლის ერთი წვერი, მარცხენა მხრიდან გადმოშვებული, ეხვევა მეფის ყელს და გადადის მარჯვენისკენ; კაბის ქვეშეთგან ოდნავ ჩანს დედოფლის ფეხსაცმელი - უქუსლო წუღები. საზოგადო გამოყვანილობა და სახის გამომეტყველება წარმოგვიდგენს თამარ მეფეს მოხუცებულობაში: თვალები აქვს დიდრონი, შუბლი მაღალი, ცხვირი ზომიერი, წარბები შავი, - "ყორნის ბოლო", თმა გიშერი, პირისახე ხანში შესულ დედაკაცისა, ბაგენი წვრილი და ზომიერი; მარცხენა ხელში უჭერია რგვლად დახვეული ეტრატი, ხოლო მარცხენა - გაწვდილი აქვს იქითკენ, საითაც თვითონ იყურება. მოხუცი დედოფალი დგას მეტად ახოვანად და დიდსულოვანად და სრულის კმაყოფილებით უჭვრეტს და უმზერს ნაყოფს თვისის მეფობისას:
ა. თამარის წინ არჭვია მრგვალი ხე, რომლის მაღლა-მაღლა აწვდენილ წვერზე ფრიალებს ქართველთა დროშა, ძვირფასად ქსოვილი. დროშის კუთხეებში ფოჩებიანი ბურთებია, ხოლო შუაგულში გამოყვანილია ღვთის-მშობელი მისი ყრმითურთ. დროშის ხის ზემო წვერი წარმოადგენს გაშლილ ხელს (ხელის მტევანს); დროშა-ალამი წითელია.
ბ. დროშის იქით, შორს გამოსჩანს: დაბლა, ორი ტომრებ კიდებული თათარი, რომელთაც ხარკი მოაქვთ და მაღლა - ზღვა, რომელზედაც მოცურავს გემი და მოდის თამარისკენ; გემი პირის-პირამდე სავსეა დროშა-ალამებით, საყვირეებით, ფილაკავანებით (ფილაკავანი ციხეების სამტვრევ-სალეწი მანქანაა) და სხვ.
გ. გემის თავზედ, მაღლა, ფრიალებს დროშა, რომელზედაც გამოყვანილია მძვინვარე ლომი; ეს დროშა ორ წვერად იყოფება ბოლოში. ზემორე ხსენებული თათრები მძიმე ტვირთის ქვეშ წაზნექილან, თვალები საცოდავად დაუჭყეტიათ.
დ. თამარის აქეთ-იქით და წინ მოჩანს ყვავილები.
ე. თამარსა და მთელს ხატს მზის შუქი ანათებს შორითგან...
დასასრულ, უნდა შევნიშნოთ ისიც, რომ ნახატზედ, გემსა და თათრებს შორის, აწერია შემდეგი სიტყვები: "თამარ, მეფე ქართველისა"...
მოსე ჯანაშვილი აღნიშნავს, რომ მართალია, ტილო ძალიან დაჭმუჭნილია, ამის გამო კი, "მხატვრობის წამლებიც დამსკდარა, დაწეკვილა", ის მაინც უდიდეს შთაბეჭდილებას ახდენს მნახველზე. გამომდინარე საქართველოს მხატვრობის ისტორიიდან, ის ვარაუდობს, რომ ნახატი - ეს "ძვირფასი საუნჯე-ნაშთი" თამარ მეფის ცხოვრებაშივე დაიხატა, თუმცა საბოლოო სიტყვას მაინც ძველი სამხატვრო ხელოვნების მკვლევრებს ანდობს. ცნობილი ქართველი საზოგადო მოღვაწე ნახატის იდეით აღფრთოვანებას ვერ მალავს და პარალელს თამარ მეფისადმი მიძღვნილ ერთ ლექსთან ავლებს:
"უბისს ავაგე საყდარი,
უწყლოსა წყალი ვადინე;
ისპაანს დავსდევ ბეგარა,
სტამბოლს ხარაჯა ავიღე;
თეთრს ზღვაში რკინა ჩავაგდე,
ხმელეთი ჩემსკენ მოვიგდე"...
ირმა ხარშილაძე
(გამოდის ხუთშაბათობით)
გააკეთეთ კომენტარი
sponsored by
ContentRoom
რუბრიკის სხვა სიახლეები
დღის ვიდეო
00:00 / 00:00
რას ჰყვება მამა, რომელმაც შვილს უიშვიათესი დიაგნოზი ChatGPT-ის დახმარებით დაუსვა
კვირის კითხვადი სტატიები
მნიშვნელოვანი ინფორმაცია
მკითხველის რჩევით
