2014-2017 წლები საქართველოში შშმ პირთა საზოგადოებაში ინტეგრაციის წლად არის გამოცხადებული, რაც ევროკავშირში საქართველოს ინტეგრაციის ერთ-ერთ აუცილებელ წინაპირობას წარმოადგენს. მიუხედავად იმისა, რომ შშმ პირთა უფლებებისა და ადვოკატირებისთვის არაერთი ორგანიზაცია მუშაობს და ეს თემა მედიის ყურადღების ობიექტია, პრობლემების დიდი ნაწილი დღემდე მაინც მოუგვარებლად რჩება.
გიორგი ამაშუკელი ერთ-ერთია მათ შორის, ვინც საქართველოში შშმ პირების ადვოკატირებასა და სხვადასხვა ღონისძიებებით დახმარებას წლებია ცდილობს. პროფესიით ეკონომისტია. ახალგაზრდა ფინანსისტთა და ბიზნესმენთა ასოციაციაში მუშაობდა, მაგრამ 2004 წელს ავტოავარიის შედეგად მიღებული ტრავმის გამო იძულებული გახდა, ამ სფეროს ჩამოშორებოდა და შშმ პირთა ადვოკატირების კამპანია წამოიწყო:
"ავარიიდან დაახლოებით ორი წლის განმავლობაში სუსტად ვიყავი და შრომისუნარიანობაც დაქვეითებული მქონდა. მიუხედავად იმისა, რომ ვცდილობდი ძველ სამსახურში ეტაპობრივად ინტეგრაციასა და ფეხზე წამოდგომას, გარშემომყოფებისგან ხშირ შემთხვევაში არაადეკვატურ დამოკიდებულებას ვგრძნობდი, იგნორირებული ვიყავი. შემდეგ საზღვარგარეთ წასვლა მოვახერხე და იქ სულ სხვა რეალობა დამხვდა. მაგალითად, პოლონეთში გავიცანი ადამიანი, რომელიც ეტლს არის მიჯაჭვული, მაგრამ ინტელექტუალური უნარებით სულაც არ ჩამორჩება სხვებს, მეწარმეა და თავად არჩენს ოჯახს. ასეთ მაგალითებს ჩვენთან თითქმის ვერ ვნახავთ.
- გიორგი, გვიამბე იმ ორგანიზაციის შესახებ, რომელსაც ამჟამად უდგახარ სათავეში, რას ემსახურება "განსხვავებული უნარების მქონე პირთა გაერთანება?"
- ჩვენი ორგანიზაციის მთავარი მიზანი შშმ პირთა ადვოკატირება და მათი ბიზნეს-სექტორში დასაქმების ხელშეწყობაა. ცოტა ხნის წინ ჩაატარეთ კვლევა, რის შედეგადაც გამოიკვეთა, რომ შშმ პირებისთვის დღესდღეობით ყველაზე სერიოზულ პრობლემას საზოგადოების არაადეკვატური დამოკიდებულება, მოუწყობელი ინფრასტრუქტურა და დასაქმებაა. ჩვენი მთავარი მიზანია, რომ ბიზნეს-სექტორი და სახელმწიფო დაინტერესდეს საზოგადოების ამ ნაწილით. არაერთი შშმ პირია, რომლებიც ინტელექტუალური შესაძლებლობებით სხვებს არ ჩამოუვარდებიან, თუმცა იმის გამო, რომ ეტლს არიან მიჯაჭვულები, ძირითადად სახლში არიან გამოკეტილები. განსხვავებული უნარის გამო ჩვენი დისკრიმინაცია არ უნდა ხდებოდეს, მით უმეტეს მაშინ, როცა ქვეყანა ევროინტეგრაციისკენ დგამს ნაბიჯებს.
- კონკრეტულად, რა ინიციატივები აქვს თქვენს გაერთიანებას და როგორ აპირებთ შშმ პირების ხელშეწყობას მათი დასაქმების კუთხით?
- ვხვდებით მსხვილ მეწარმეებს, სხვადასხვა კომპანიებსა და ბანკებს. მათთან ვმართავთ საინფორმაციო ხასიათის შეხვედრებს ცნობიერების ამაღლების მიზნით. ამჟამად ვცდილობთ რაც შეიძლება მეტ ადამიანს შევხვდეთ ბიზნეს-სექტორიდან და გავაცნოთ ინიციატივა შშმ პირების დასაქმების შესახებ, მოვისმინოთ მათი შემოთავაზებებიsalesland.ge - ფასდაკლებების სამყარო!. რამდენიმე შეხვედრამ იმედი მოგვცა, რომ დასაქმების პროცესი ნელ-ნელა დაიძვრება. ერთ-ერთმა ბანკმა გამოთქვა სურვილი, რომ თუკი ჩვენ მივაწდით დასაქმების მსურველი შშმ პირების შესახებ ინფორმაციას, დაასაქმებენ მათ.
- განვითარებულ ქვეყნებში არსებობს პრაქტიკა, რომ სახელმწიფო ბიზნესის წახალისების გზით ხელს უწყობს შშმ პირთა დასაქმებას, გამოყოფილია სპეციალური სუფსიდიები, შექმნილია სპეციალური ფონდები. რა ვითარებაა ამ მხრივ საქართველოში და ხომ არ აპირებთ ამ კუთხით მუშაობის დაწყებას?
- ჩვენი ორგანიზაციის ერთ-ერთი პროექტი სწორედ საგადასახადო კოდექსსა და სხვა საშეღავათო პაკეტებზე მსჯელობას გულისხმობს. ამჟამად ვმუშაობთ საკანონმდებლო ინიციატივაზე. იურისტების დახმარებით ვწერთ საგადასახადო კოდექსში შესატან ცვლილებას, რომლის მიხედვითაც ბიზნეს-სექტორს სახელმწიფოსგან გარკვეული სუფსიდიები გადაეცემა, თუკი ისინი შშმ პირების დასაქმების ვალდებულებას აიღებენ თავის თავზე.
შეგახსენებთ, რომ გაეროს 2006 წლის "შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა უფლებების დაცვის კონვენციას" საქართველომ ხელი 2009 წელს მოაწერა. კონვენციის 27-ე მუხლში (შრომა და დასაქმება) ვკითხულობთ, რომ ხელმომწერმა სახელმწიფოებმა უნდა აიღონ ვალდებულება, რათა მოხდეს - შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა დასაქმება სახელმწიფო სექტორში; ხელი შეეწყოს შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა კერძო სექტორში დასაქმებას შესაბამისი პოლიტიკისა და ზომების გატარებით, რაც შესაძლოა მოიცავდეს პოზიტიურ სამოქმედო პროგრამებს, სტიმულირებას და სხვა ზომებს; უზრუნველყოფილი იქნას სამუშაო ადგილის შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა საჭიროების შესაბამისად მოწყობა.
სალომე შიხაშვილი, Ambebi.ge