სა­ქარ­თვე­ლო­ში და­ქი­რა­ვე­ბით და­საქ­მე­ბულ­თა რა­ო­დე­ნო­ბა 662 ათას ადა­მი­ანს შე­ად­გენს, აქე­დან 2/5-ზე მეტი სა­ხელ­მწი­ფო და სა­ჯა­რო სექ­ტორ­ში მუ­შა­ობს. მათი ანა­ზღა­უ­რე­ბა ქვე­ყა­ნა­ში არ­სე­ბულ ოფი­ცი­ა­ლურ სა­შუ­ა­ლო ხელ­ფასს რამ­დენ­ჯერ­მე აღე­მა­ტე­ბა. მა­გა­ლი­თად, თუ პე­და­გო­გის სა­შუ­ა­ლო ხელ­ფა­სი და­ახ­ლო­ე­ბით 400-500 ლა­რია, სსიპ მუ­ნი­ცი­პა­ლუ­რი გან­ვი­თა­რე­ბის ფონ­დის სა­ზო­გა­დო­ე­ბას­თან ურ­თი­ერ­თო­ბის სამ­სა­ხუ­რის უფ­რო­სის ყო­ველ­თვი­უ­რი სარ­გო 4-დან 5 ათას ლა­რამ­დეა.

სა­ბაზ­რო ეკო­ნო­მი­კის პი­რო­ბებ­ში (ყო­ველ შემ­თხვე­ვა­ში, სა­ქარ­თვე­ლოს ამა­ზე პრე­ტენ­ზია ნამ­დვი­ლად აქვს) სა­ბი­უ­ჯე­ტო სექ­ტორ­ში და­საქ­მე­ბულ­თა რა­ო­დე­ნო­ბა და­ქი­რა­ვე­ბით და­საქ­მე­ბულ­თა 1/5-ს არ უნდა აღე­მა­ტე­ბო­დეს. მათი ანა­ზღა­უ­რე­ბა კი კერ­ძო სექ­ტორ­ში და­საქ­მე­ბულ­თა ხელ­ფას­ზე მეტი არ უნდა იყოს.

სტა­ტის­ტი­კის ეროვ­ნუ­ლი სამ­სა­ხუ­რის მო­ნა­ცე­მე­ბით, სა­ქარ­თვე­ლო­ში და­საქ­მე­ბუ­ლად ით­ვლე­ბა 1 724 000 ადა­მი­ა­ნი. აქე­დან, თვით­და­საქ­მე­ბუ­ლია 1 054 000, და­ქი­რა­ვე­ბით და­საქ­მე­ბუ­ლი კი - 662,2 ათა­სი ადა­მი­ა­ნი. და­ქი­რა­ვე­ბით და­საქ­მე­ბუ­ლე­ბი­დან სა­ხელ­მწი­ფო სა­ბი­უ­ჯე­ტო და სა­ჯა­რო სტრუქ­ტუ­რა­ში 300 ათა­სი ადა­მი­ა­ნი მუ­შა­ობს, ან და­ახ­ლო­ე­ბით 45%.

რაც შე­ე­ხე­ბა ანა­ზღა­უ­რე­ბას. სა­ხელ­მწი­ფო მმარ­თვე­ლო­ბა­ში ხელ­ფა­სი, სა­შუ­ა­ლოდ, 1 188,5 ლარს შე­ად­გენს, რაც ოდ­ნავ და­ბა­ლია სა­ფი­ნან­სო სექ­ტორ­ში და­საქ­მე­ბულ­თა შრო­მის ანა­ზღა­უ­რე­ბა­ზე. აქე­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, შე­იძ­ლე­ბა ით­ქვას, რომ სა­ხელ­მწი­ფო სა­ბი­უ­ჯე­ტო უწყე­ბებ­ში, იქ, სა­დაც ეკო­ნო­მი­კუ­რი დოვ­ლა­თი არ იქ­მნე­ბა, და­საქ­მე­ბულ­თა წი­ლიც მა­ღა­ლია და ხელ­ფა­სე­ბიც.

სა­ჯა­რო სექ­ტორ­ში და­საქ­მე­ბუ­ლე­ბის ხელ­ფა­სის შე­სა­ხებ ინ­ფორ­მა­ცი­ის მი­ღე­ბა მარ­ტი­ვად, სა­ჯა­რო სამ­სა­ხუ­რის ბი­უ­როს ოფი­ცი­ა­ლუ­რი ვებგ­ვერ­დი­დან შე­იძ­ლე­ბა. იქ ყო­ველ­დღი­უ­რად თავ­სდე­ბა ინ­ფორ­მა­ცია სა­ჯა­რო სამ­სა­ხურ­ში გა­მო­ცხა­დე­ბულ ვა­კან­სი­ებ­თან და­კავ­ში­რე­ბით. "ბიზ­ნეს-რე­ზო­ნან­სმა" გა­და­წყვი­ტა რამ­დე­ნი­მე მათ­გა­ნი შე­მოგ­თა­ვა­ზოთ:

ვა­კან­სია #1 - სსიპ სა­ქარ­თვე­ლოს მუ­ნი­ცი­პა­ლუ­რი გან­ვი­თა­რე­ბის ფონ­დი, სა­ზო­გა­დო­ე­ბას­თან ურ­თი­ერ­თო­ბის სამ­სა­ხუ­რის უფ­რო­სი - ხელ­ფა­სი 4-5 ათა­სი ლარი;

ვა­კან­სია #2 - სა­ხალ­ხო დამ­ცვე­ლის სა­ზო­გა­დო­ე­ბას­თან ურ­თი­ერ­თო­ბის სამ­სა­ხუ­რის უფ­რო­სი - ხელ­ფა­სი 2 500 ლარი;

ვა­კან­სია #3 - მთა­ვა­რი პრო­კუ­რა­ტუ­რა, სა­ზო­გა­დო­ე­ბას­თან ურ­თი­ერ­თო­ბის სამ­სა­ხუ­რის უფ­რო­სი - ხელ­ფა­სი 2 930 ლარი;

ვა­კან­სია #4 - ფი­ნანსთა სა­მი­ნის­ტროს სა­ხა­ზი­ნო სამ­სა­ხუ­რის, ად­მი­ნის­ტრა­ცი­უ­ლი სამ­მარ­თვე­ლოს უფ­რო­სი - ხელ­ფა­სი 1 500 ლარი;

ვა­კან­სია #5 - არ­ბიტ­რა­ჟებ­სა და უცხო ქვეყ­ნის სა­სა­მარ­თლო­ებ­ში სა­ხელ­მწი­ფო წარ­მო­მად­გენ­ლო­ბის დე­პარ­ტა­მენ­ტის მრჩე­ვე­ლი (იუს­ტი­ცი­ის სა­მი­ნის­ტრი) - ხელ­ფა­სი - 990-1 540 ლარი;

ვა­კან­სია #6 - სსიპ სა­ქარ­თვე­ლოს ეროვ­ნუ­ლი სა­ინ­ვეს­ტი­ციო სა­ა­გენ­ტო, სა­ზო­გა­დო­ე­ბას­თან ურ­თი­ერ­თო­ბის მე­ნე­ჯე­რი - ხელ­ფა­სი 1 850 ლარი.

ეს არის მცი­რე ჩა­მო­ნათ­ვა­ლი იმ ვა­კან­სი­ე­ბი­სა, რო­მე­ლიც სა­ჯა­რო სამ­სა­ხუ­რის ბი­უ­როს ოფი­ცი­ა­ლურ ვებგ­ვერ­დზეა გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბუ­ლი და სა­დაც ამა თუ იმ ვა­კან­სი­ა­ზე ხელ­ფა­სის მო­ცუ­ლო­ბის გრა­ფა­ში საკ­მა­ოდ მა­ღა­ლი ციფ­რი ფიქ­სირ­დე­ბა. ამა­ვე მო­ნა­ცე­მე­ბი­დან ირ­კვე­ვა, რომ ყვე­ლა მა­ღა­ლი ანა­ზღა­უ­რე­ბა სსიპ-ებში (სა­ჯა­რო სა­მარ­თლის იუ­რი­დი­უ­ლი პირი) და­საქ­მე­ბუ­ლებს აქვთ.

"მას შემ­დეგ, რაც წლის და­სა­წყის­ში მი­ნის­ტრებს ხელ­ფა­სი გა­ე­ზარ­დათ, თა­ნამ­დე­ბობ­რი­ვი სარ­გოს მო­ცუ­ლო­ბამ მო­ი­მა­ტა სსიპ-ებში და­საქ­მე­ბუ­ლე­ბის­თვი­საც. ად­რეც ვთქვი და ახ­ლაც გა­ვი­მე­ო­რებ, სსიპ-ები, რომ­ლე­ბიც ქვე­ყა­ნა­ში ქა­ო­სუ­რად იქ­მნე­ბა, კარგ შე­დე­გამ­დე არ მიგ­ვიყ­ვანს. მათი მეშ­ვე­ო­ბით ბი­უ­ჯე­ტის გა­რეთ და­ახ­ლო­ე­ბით მი­ლი­არ­დი ლარი მოძ­რა­ობს. თა­ვად სსიპ-ები კი რო­გორც ბი­უ­ჯე­ტი­დან, ასე­ვე და­წე­სე­ბუ­ლი მო­საკ­რებ­ლი­დან, სა­ერ­თა­შო­რი­სო გრან­ტე­ბი­დან და კრე­დი­ტე­ბი­დან ფი­ნანსდე­ბი­ან.

რაც შე­ე­ხე­ბა ხელ­ფასს, სსიპ-ებს სა­ხელ­ფა­სო გა­ნაკ­ვეთ­თან მი­მარ­თე­ბა­ში კა­ნო­ნით რა­ი­მე ზღვა­რი და­წე­სე­ბუ­ლი არ აქვთ. შე­სა­ბა­მი­სად, თუ იმ უწყე­ბა­ში მო­მუ­შა­ვეს დე­პუ­ტატ­ზე მა­ღა­ლი ანა­ზღა­უ­რე­ბა აქვს, ის ამით კა­ნონს არ არ­ღვევს. ეს ძა­ლი­ან კარ­გად იცი­ან იმ მი­ნის­ტრებ­მა, რომ­ლებ­თაც ესა თუ ის სსიპ ექ­ვემ­დე­ბა­რე­ბა და კარ­გა­დაც იყე­ნე­ბენ. მა­გა­ლი­თად, იუს­ტი­ცი­ის სა­მი­ნის­ტროს შე­მად­გენ­ლო­ბა­ში შე­მა­ვა­ლი სსიპ-ებში ხელ­მძღვა­ნე­ლო­ბის ხელ­ფა­სი 6 ათას ლარ­საც კი აღე­მა­ტე­ბა", - აცხა­დებს "ბიზ­ნეს-რე­ზო­ნანსთან" სა­უბ­რი­სას იუ­რის­ტი ლე­ვან ალა­ფიშ­ვი­ლი.

მი­სი­ვე თქმით, "ქამ­რე­ბის შე­მო­ჭე­რის" მი­უ­ხე­და­ვად, მა­ღა­ლი თა­ნამ­დე­ბო­ბის პი­რე­ბის ხელ­ფა­სი არა მარ­ტო პე­და­გო­გის ხელ­ფასს, არა­მედ მის­სა­ვე უწყე­ბა­ში მო­მუ­შა­ვე ქვე­და რგო­ლის თა­ნამ­შრომ­ლე­ბის ხელ­ფას­საც კი ბევ­რად აღე­მა­ტე­ბა.

"სა­ჯა­რო სექ­ტო­რი მთლი­ა­ნად უნდა გუ­ლის­ხმობ­დეს ქამ­რე­ბის შე­მო­ჭე­რის პო­ლი­ტი­კას. დღე­ვან­დელ სამ­თავ­რო­ბო გუნდში სა­ბი­უ­ჯე­ტო სა­კი­თხე­ბის მცოდ­ნე­ე­ბი ნამ­დვი­ლად არი­ან და მათ ეს კარ­გად უნდა იცოდ­ნენ. თუ ხელ­ფა­სებ­თან და ე.წ. ქამ­რე­ბის შე­მო­ჭე­რას­თან და­კავ­ში­რე­ბით ერ­თი­ა­ნი მიდ­გო­მა არ ჩა­მო­ყა­ლიბ­და, ყო­ველ­თვის ასე­თი ქა­ო­სუ­რი ვი­თა­რე­ბა იქ­ნე­ბა. ეს კი სუ­ბი­ექ­ტურ გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბამ­დე მიგ­ვიყ­ვანს და გაზ­რდის რისკს იმი­სას, რომ ამა თუ იმ უწყე­ბა­ში ფი­ნან­სუ­რი სა­კი­თხე­ბი გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი იქ­ნე­ბა. ასე­ვე არის სა­შიშ­რო­ე­ბა, რომ კონ­კურ­სე­ბი გა­მო­ცხად­დეს ფორ­მა­ლუ­რად, არ გა­მოვ­რი­ცხავ პრო­ტექ­ცი­ა­საც და ა.შ." - აცხა­დებს ალა­ფიშ­ვი­ლი.

რაც შე­ე­ხე­ბა "სა­ქარ­თვე­ლოს რკი­ნიგ­ზას", "სა­ქარ­თვე­ლოს ფოს­ტას" და სხვა კო­მერ­ცი­ულ სტრუქ­ტუ­რებს, რომ­ლის 100%-იანი წი­ლის მფლო­ბე­ლი სა­ხელ­მწი­ფოა, აქაც მე­ნე­ჯმენ­ტი­სა და რი­გით და­საქ­მე­ბუ­ლის ხელ­ფა­სებს შო­რის სხვა­ო­ბა საკ­მა­ოდ მა­ღა­ლია. მა­გა­ლი­თად, სხვა­დას­ხვა მე­დი­ა­სა­შუ­ა­ლე­ბით გავ­რცე­ლე­ბუ­ლი ინ­ფორ­მა­ცი­ის მი­ხედ­ვით, რკი­ნიგ­ზის ტოპ­მე­ნე­ჯე­რე­ბის სა­შუ­ა­ლო ყო­ველ­თვი­უ­რი ხელ­ფა­სი 10-15 ათას ლარს უტოლ­დე­ბა, მა­შინ როცა რი­გი­თი რკი­ნიგ­ზე­ლის ხელ­ფა­სი ხშირ შემ­თხვე­ვა­ში 500-600 ლარს არ აღე­მა­ტე­ბა.

"სა­ქარ­თვე­ლოს რკი­ნიგ­ზა" არის კო­მერ­ცი­უ­ლი სტრუქ­ტუ­რა და ხელ­ფა­სის დად­გე­ნა­ში თა­ვი­სუ­ფა­ლი. თუმ­ცა, იმის გამო, რომ რკი­ნიგ­ზის 100% ეკუთ­ვნის სა­ხელ­მწი­ფოს, შე­სა­ბა­მი­სად, სა­ხელ­მწი­ფო ამ უწყე­ბის მა­კონ­ტრო­ლე­ბე­ლი­ცაა. მას შე­უძ­ლია, თუკი უწყე­ბა­ში და­საქ­მე­ბუ­ლე­ბის ხელ­ფა­სებს შო­რის ასე­თი დიდი უფსკრუ­ლია, მი­თი­თე­ბე­ბი მის­ცეს და გა­ა­კონ­ტრო­ლოს სი­ტუ­ა­ცია", - დას­ძი­ნა ალა­ფიშ­ვილ­მა.

ექ­სპერ­ტი სო­ცი­ა­ლურ-ეკო­ნო­მი­კურ სა­კი­თხებ­ში ნო­დარ კა­პა­ნა­ძე ადას­ტუ­რებს, რომ ად­მი­ნის­ტრა­ცი­ულ, სა­ჯა­რო უწყე­ბებ­ში და­საქ­მე­ბულ­თა ხელ­ფა­სე­ბი კერ­ძო სექ­ტორ­ში და­ქი­რა­ვე­ბულ­თა ხელ­ფა­სებ­ზე მა­ღა­ლია. ეს კი მი­უ­თი­თებს იმა­ზე, რომ ქვე­ყა­ნა­ში ჯან­სა­ღი ეკო­ნო­მი­კის სიმპტო­მე­ბი არ შე­ი­ნიშ­ნე­ბა.

"სა­შუ­ა­ლო ხელ­ფა­სი სა­ხელ­მწი­ფო მარ­თვის სექ­ტორ­ში გა­ცი­ლე­ბით დი­დია, ვიდ­რე ისეთ სექ­ტორ­ში, სა­დაც, წე­სით, ხელ­ფა­სი უფრო მა­ღა­ლი უნდა იყოს. ყვე­ლა­ზე დიდი ხელ­ფა­სი არის ბან­კებ­ში და სა­ხელ­მწი­ფო მარ­თვის სტრუქ­ტუ­რა­ში. გა­მო­დის, რომ ყვე­ლა­ზე მა­ღა­ლი ანა­ზღა­უ­რე­ბა აქვთ იქ, სა­დაც რე­ა­ლუ­რად არა­ფე­რი კეთ­დე­ბა. ბან­კე­ბი მომ­სა­ხუ­რე­ბის სფე­როს გა­ნე­კუთ­ვნე­ბი­ან, სა­ხელ­მწი­ფო სტრუქ­ტუ­რე­ბი კი ად­მი­ნის­ტრა­ცი­ულ სექ­ტორს.

არა მგო­ნია, ასე­თი უთა­ნაბ­რო­ბა კარ­გი შე­დე­გის მომ­ტა­ნი იყოს. არ ვამ­ბობ, რომ სა­ჯა­რო სექ­ტორ­ში მო­მუ­შა­ვეს უნდა შე­უმ­ცირ­დეს ხელ­ფა­სი. უფრო კარ­გი იქ­ნე­ბა, რომ სხვა სექ­ტო­რებ­ში და­საქ­მე­ბუ­ლებს გა­ე­ზარ­დოთ ანა­ზღა­უ­რე­ბა და ეს კა­ტას­ტრო­ფუ­ლი სხვა­ო­ბაც შემ­ცირ­დეს," - გა­ნუ­ცხა­და "ბიზ­ნეს-რე­ზო­ნანსს" ნო­დარ კა­პა­ნა­ძემ.

სტა­ტის­ტი­კის ექ­სპერ­ტის სოსო არჩვა­ძის თქმით, ხელ­ფა­სებს შო­რის ასე­თი სხვა­ო­ბა მი­უ­თი­თებს იმა­ზე, რომ ქვე­ყა­ნა­ში წარ­მო­ე­ბის ერ­თი­ა­ნი სა­ტა­რი­ფო პო­ლი­ტი­კა არ არ­სე­ბობს.

"ხელ­ფა­სე­ბის გან­სხვა­ვე­ბა ხში­რად და­მო­კი­დე­ბუ­ლია არა ერ­თი­ან სა­ხელ­მწი­ფო პო­ლი­ტი­კა­ზე, არა­მედ თვით უწყე­ბე­ბის ხელ­მძღვა­ნელ­თა სუ­ბი­ექ­ტურ გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა­ზე. მას ამის სა­შუ­ა­ლე­ბას აძ­ლევს ბი­უ­ჯე­ტი, საშ­ტა­ტო რი­ცხოვ­ნო­ბა ან ვა­კან­სი­ე­ბის რა­ო­დე­ნო­ბა. ამ კომ­ბი­ნა­ცი­ე­ბის ხარ­ჯზე ხდე­ბა ხელ­ფა­სე­ბის და­ნიშ­ვნაც.

რაც შე­ე­ხე­ბა სა­ჯა­რო სტრუქ­ტუ­რებ­ში და­საქ­მე­ბუ­ლე­ბის რა­ო­დე­ნო­ბას, ის ჩვენ­თან ძა­ლი­ან მა­ღა­ლია. ჩვენ­თან და­ქი­რა­ვე­ბით სულ 662 ათა­სი ადა­მი­ა­ნია და­საქ­მე­ბუ­ლი. აქე­დან, სა­ხელ­მწი­ფო სტრუქ­ტუ­რა­ში და­ახ­ლო­ე­ბით 300 ათა­სი ადა­მი­ა­ნი მუ­შა­ობს, რაც დიდი მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლია. ასე­თი წი­ლობ­რი­ვი გა­და­ნა­წი­ლე­ბა კი და­მო­კი­დე­ბუ­ლია ქვეყ­ნის სტრუქ­ტუ­რა­ზე და იმა­ზე, თუ რამ­დე­ნად არის იმ ქვე­ყა­ნა­ში სა­ბაზ­რო ეკო­ნო­მი­კა გან­ვი­თა­რე­ბუ­ლი.

25 წლის წინ ყვე­ლა სა­ხელ­მწი­ფო სტრუქ­ტუ­რა­ში იყო და­საქ­მე­ბუ­ლი და ხელ­ფასს იღებ­და 2,2 მლნ ადა­მი­ა­ნი. ახლა ეს ციფ­რი არის 300 ათა­სი, რაც სა­ბაზ­რო ეკო­ნო­მი­კის პი­რო­ბებ­ში ნამ­დვი­ლად დიდი მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლია. რაც უფრო მცი­რეა და­ქი­რა­ვე­ბით და­საქ­მე­ბულ­თა რა­ო­დე­ნო­ბა­ში სა­ბი­უ­ჯე­ტო სექ­ტო­რის წილი, მით უკე­თე­სია.

ჩვე­ნი ამო­ცა­ნა უნდა იყოს ის, რომ აღარ მოხ­დეს სა­ბი­უ­ჯე­ტო სექ­ტორ­ში და­საქ­მე­ბულ­თა რა­ო­დე­ნო­ბის გაზ­რდა, პი­რი­ქით, და­ი­წყოს თან­და­თა­ნო­ბით შემ­ცი­რე­ბა. აუ­ცი­ლე­ბე­ლია, რომ 2/5 და­ვი­დეს 1/5-მდე. ამის პა­რა­ლე­ლუ­რად კი უნდა გა­ი­ზარ­დოს კერ­ძო სექ­ტორ­ში და­საქ­მე­ბუ­ლე­ბის რა­ო­დე­ნო­ბა.

სა­ხელ­მწი­ფო სექ­ტორ­ში და­საქ­მე­ბუ­ლე­ბი და­კა­ვე­ბულ­ნი არი­ან უკვე შექ­მნი­ლი დოვ­ლა­თის გა­და­ნა­წი­ლე­ბა­ში. ის კი იქ­მნე­ბა კერ­ძო სექ­ტორ­ში. ამი­ტომ ჩვენ უნდა შე­ვე­ცა­დოთ, რომ კერ­ძო სექ­ტორ­ში უფრო მეტი ადა­მი­ა­ნი და­საქმდეს, რათა და­მა­ტე­ბი­თი დოვ­ლა­თი შე­იქ­მნას," - ამ­ბობს არჩვა­ძე.

ელზა წიკ­ლა­უ­რი

გა­ზე­თი "რე­ზო­ნან­სი"